THEPOWERGAME
Ακόμη και αν βρουν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες γρήγορα εναλλακτικούς προμηθευτές για να αντικαταστήσουν τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου, ακόμη και εάν λήξει αύριο ο πόλεμος, οι τιμές στην ενέργεια και κατ’ επέκταση οι τιμές των αγαθών, δεν θα επανέλθουν στα επίπεδα πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Μπορεί να υπάρξει μερική αποκλιμάκωση των τιμών, όχι όμως επαναφορά τους στα επίπεδα προ του πολέμου.
Η ακρίβεια ήρθε για να μείνει.
Η Ελλάδα, έχει δώσει τα περισσότερα χρήματα ως ποσοστό του ΑΕΠ – από τις χώρες της ΕΕ – για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων, μολαταύτα δεν αρκούν. Κανένα οικονομικό μέτρο και κανένα επίδομα δεν μπορεί να αντισταθμίσει στο 100% τις συνέπειες αυτής της κρίσης.
Γιατί η Κομισιόν επιμένει σε στοχευμένα μέτρα;
Η στήριξη των ευάλωτων, αφενός είναι στις προτεραιότητες της Ε.Ε ως μιας πολιτική με κοινωνικό πρόσημο, η οποία συμβαδίζει με την ευρύτερη φιλοσοφία της ένωσης αλλά και με τους στόχους για την επίτευξη της βιώσιμης ανάπτυξης. Επιπλέον, η Κομισιόν επιμένει στην στήριξη των οικονομικά αδύναμων και συνιστά στα κράτη-μέλη την αποφυγή μέτρων οριζόντιου χαρακτήρα και για έναν μακρό-οικονομικό λόγο. Αν ενισχυθούν τα εισοδήματα του συνολικού πληθυσμού μιας χώρας, τότε θα αυξηθεί η ζήτηση για αγαθά. Σε μια περίοδο όπου προσπαθούμε να «ελέγξουμε» τη ζήτηση, κάτι τέτοιο θα πυροδοτούσε τον πληθωρισμό. Με το να στηρίζεις μόνο τους οικονομικά ευάλωτους – των οποίων η ζήτηση για αγαθά είναι έτσι και αλλιώς περιορισμένη- δεν πυροδοτείται η αύξηση των τιμών.
Πρέπει να συμφωνήσουμε ότι μέχρι στιγμής, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αποτύχει να ελέγξει την ζήτηση για ενέργεια. Η λύση για την ενεργειακή μας αυτονομία είναι η στροφή προς φθηνότερες και φιλικότερες προς το περιβάλλον μορφές ενέργειας, όπως οι ΑΠΕ. Η Ελλάδα ήδη έχει κάνει σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Φέτος μάλιστα εκτιμάται ότι το ποσοστό συμμετοχής των ΑΠΕ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας θα είναι γύρω στο 50%. Ωστόσο, το ποσοστό αυτό πρέπει να ανέλθει ώστε να μειωθεί περαιτέρω η εξάρτησή μας από τις ακριβές μορφές ενέργειας (πετρέλαιο, φυσικό αέριο). Όταν επιστρέψουμε σε μια ενεργειακή κανονικότητα χωρίς τεχνητούς μηχανισμούς μείωσης τιμών, θα τεθεί ξανά σε κανονική εφαρμογή το μοντέλο οριακού κόστους, βάση του οποίου καθορίζεται η τιμή της μεγαβατώρας σε κάθε χώρα. Σύμφωνα με αυτό, για την παραγωγή ενέργειας πρώτα χρησιμοποιούνται οι φθηνότερες πηγές και έπειτα οι ακριβότερες. Οι ακριβότερες όμως (φυσικό αέριο) είναι αυτές που καθορίζουν κατά κύριο λόγο το ποια θα είναι η τιμή της μεγαβατώρας και κατ’ επέκταση της κιλοβατώρας που “φτάνει” στα σπίτια μας. Μειώνοντας την ζήτηση για φυσικό αέριο, “θα πέσει” και η τιμή του. Άρα, η τιμή της μεγαβατώρας θα αποκλιμακωθεί. Φυσικά μια άλλη μεταβλητή που διαδραματίζει ρόλο είναι η εγχώρια ζήτηση καθώς και το πόσο μια χώρα στηρίζεται “στα πόδια” της ή εξαρτάται από τις εισαγωγές ενεργειακών προϊόντων.
Στη μετάβαση αυτή προς τις ΑΠΕ, καθοριστικό ρόλο έχουν οι επιχειρήσεις. Μόνο ένα 44% των ελληνικών επιχειρήσεων έχει πολιτική για την μείωση εκπομπών ρύπων και μόνο ένα 36% θέτει συγκεκριμένους στόχους για την μείωση τους, όπως προκύπτει από μελέτη που εκπόνησα μέσω ερωτηματολογίου στις Ελληνικές ΜμΕ. Υπάρχει ένα μεγάλο περιθώριο στην ελληνική επιχειρηματικότητα να γίνουν επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας, ώστε να είναι ενεργειακά αποδοτικότερες και περιβαλλοντικά υπεύθυνες. Βεβαίως, πρέπει να δοθούν και τα απαραίτητα κίνητρα από την πολιτεία. Το «Εξοικονομώ» για επιχειρήσεις είναι ένα πρόγραμμα που βαδίζει σε αυτή την κατεύθυνση. Συμπεραίνουμε επομένως ότι είναι σημαντική η συμβολή των επιχειρήσεων στην αλλαγή του ενεργειακού μίγματος της χώρας.