THEPOWERGAME
«Επιτρέψτε μου να σας εξηγήσω τι είναι το θέατρο ως επιχείρηση», λέει ο Philip Henslowe, ο ιδιοκτήτης του θεάτρου Rose που ανεβάζει «Shakespeare in Love», μια ρομαντική κωμωδία του 1998. «Τα ανυπέρβλητα εμπόδια αποτελούν τη φυσιολογική κατάσταση καθ’ οδόν προς μια επικείμενη καταστροφή». «Τι κάνουμε λοιπόν;» ρωτάει η σύντροφός του. «Τίποτα», απαντά ο Henslowe, «παραδόξως, όλα πάνε καλά». «Πώς;» «Δεν ξέρω. Παραμένει μυστήριο».
Στο πλαίσιο μιας παρόμοιας κοσμοθεώρησης, δείτε τον μέσο επενδυτή. Το αμερικανικό χρηματιστήριο έχει περάσει μια δεκαετία και πλέον προσπαθώντας να ξεπεράσει το ένα εμπόδιο μετά το άλλο. Υπερκέρασε τις συνέπειες της χρηματοπιστωτικής κρίσης, τις γεωπολιτικές εντάσεις και μια πανδημία που έκλεισε βιομηχανίες. Αφού κατέρρευσε νωρίτερα φέτος, τον τελευταίο καιρό βρίσκεται σε ανοδική πορεία, παρά τον πόλεμο και τον πληθωρισμό. Όπως και ο Henslowe, οι επενδυτές φαίνονται αφάνταστα πρόθυμοι να πιστέψουν ότι, παρ’ όλα αυτά, τα πράγματα θα πάνε κατ’ ευχή.
Και πάλι όπως ο Henslowe, ο οποίος πρέπει να πουλήσει απίστευτα πολλά εισιτήρια για να κατευνάσει τους χρεοσυλλέκτες που του χτυπούν την πόρτα, αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή δεν έχουν άλλη επιλογή. Οι μετοχές φαίνονται επικίνδυνες, αλλά το ξέφρενο ξεπούλημα το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους έδειξε πόσο λίγη ασφάλεια προσφέρουν οι εναλλακτικές λύσεις.
Τα περιουσιακά στοιχεία «ασφαλούς καταφυγίου» είναι αυτά στα οποία καταφεύγουν οι επενδυτές όταν οι τιμές των μετοχών κατακρημνίζονται και οι οικονομίες βουλιάζουν. Κατά τη διάρκεια μιας πτώσης της αγοράς, θα πρέπει να διαφυλάξουν το κεφάλαιο των ιδιοκτητών τους. Εάν ο πληθωρισμός υποτιμά το νόμισμα των επενδυτών, τα καταφύγια θα πρέπει να διατηρήσουν την αξία τους. Συνήθως εμπίπτουν σε δύο κατηγορίες.
Υπάρχουν υλικά πράγματα σε περιορισμένη προσφορά, εγγυημένη ζήτηση ή και τα δύο: σκεφτείτε τον χρυσό ή άλλα πολύτιμα μέταλλα. Και έπειτα υπάρχουν υποσχέσεις αξίας που οι επενδυτές εμπιστεύονται ότι θα τηρηθούν ο κόσμος να χαλάσει, όπως τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα ή τα νομίσματα που παραμένουν στο απυρόβλητο παρά τον πληθωρισμό, όπως το ιαπωνικό γιεν.
Ο χρυσός έχει εκτιμηθεί ως μέσο αποθήκευσης αξίας εδώ και χιλιετίες. Σήμερα οι λάτρεις του τον προβάλλουν ως μέσο αντιστάθμισης του γεωπολιτικού κινδύνου και της υποτίμησης των κρατικών νομισμάτων. Ωστόσο, από τις αρχές του τρέχοντος έτους, όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Ευρώπη, ο πληθωρισμός εκτοξεύτηκε – και η τιμή του χρυσού σε δολάρια έχει μειωθεί κατά 3%. Αφού στερείται μιας δικής του ροής εισοδήματος, καθώς τα πραγματικά επιτόκια αυξάνονται, ο χρυσός χάνει τη λάμψη του.
Η απόδοση των δεκαετών κρατικών ομολόγων που προστατεύονται από τον πληθωρισμό ξεκίνησε το έτος στο 1% και έκτοτε έχει αυξηθεί στο 0,4%. Οι απογοητευμένοι χρυσοθήρες πρέπει να παρηγορηθούν, γνωρίζοντας ότι η τιμή του bitcoin, ενός υποτιθέμενου πιο ιδιαίτερου μέσου αντιστάθμισης της κακοδιαχείρισης του παραστατικού χρήματος, έχει μειωθεί στο μισό κατά την ίδια περίοδο.
Αν ο χρυσός δεν είναι αξιόπιστος, τι θα λέγατε το Υπουργείο Οικονομικών της Αμερικής; Κατά μία έννοια, το χρέος που οφείλει η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου και εκδότρια του αποθεματικού της νομίσματος είναι ένα ασφαλές στοίχημα: ο κίνδυνος χρεοκοπίας είναι πολύ κοντά στο μηδέν. Αλλά όπως η αύξηση των αποδόσεων του Δημοσίου πλήττει την αξία άλλων περιουσιακών στοιχείων, το ίδιο πλήττει και τα ίδια τα ομόλογα του Δημοσίου. (Ένα ομόλογο σταθερού τοκομεριδίου αξίζει λιγότερο καθώς η απόδοση στην αγορά αυξάνεται.)
Μέχρι στιγμής φέτος, ο δείκτης US Treasury Total Return του Bloomberg έχει υποχωρήσει κατά 9%. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η εικόνα είναι παρόμοια: ο δείκτης FTSE World Government Bond έχει χάσει 8%. Σε κάθε περίπτωση, η συντριπτική πλειονότητα των ομολόγων δεν προσφέρει καμία άμυνα έναντι του πληθωρισμού, ο οποίος διαβρώνει την αξία του κεφαλαίου τους όταν τελικά επιστρέφεται (τα προστατευμένα από τον πληθωρισμό κρατικά ομόλογα αποτελούν μόλις το 8% της αγοράς).
Αυτό μπορεί να σας οδηγήσει σε ένα νόμισμα που έχει αποδειχθεί πεισματικά ανθεκτικό στον πληθωρισμό και προσφέρει εδώ και καιρό ένα καταφύγιο από τις ασταθείς αγορές. Για χρόνια, το ιαπωνικό γιεν ανέβαινε κάθε φορά που γινόταν μια έκρηξη, είτε επρόκειτο για την πτώση της Lehman Brothers, είτε για την κρίση του δημόσιου χρέους της Ευρώπης. Σήμερα, το ποσοστό πληθωρισμού της Ιαπωνίας – 2,4% τον Ιούνιο, σε σύγκριση με 8,5% τον Ιούλιο στην Αμερική – αποτελεί όνειρο άλλων κεντρικών τραπεζιτών.
Ωστόσο, οι πόρτες των καταφυγίων έχουν ανοίξει. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας έχει περάσει την τελευταία δεκαετία αγοράζοντας τεράστιες ποσότητες ομολόγων και μετοχών σε μια προσπάθεια να αποτρέψει τον αποπληθωρισμό. Το αποτέλεσμα ήταν ένα πιο αδύναμο γιεν και το τέλος του καθεστώτος του ως καταφύγιο. Στις αρχές του έτους, με ένα δολάριο θα αγόραζες 115 γιεν. Τώρα αγοράζεις 135.
Για όσους υπολογίζουν τις αποδόσεις τους σε οτιδήποτε άλλο εκτός από δολάρια, αυτό υποδηλώνει το απόλυτο καταφύγιο. Το δολάριο έχει αυξηθεί σε σχέση με σχεδόν οποιοδήποτε νόμισμα ή περιουσιακό στοιχείο μπορείτε να σκεφτείτε. Όμως για τους επενδυτές σε δολάρια, το να συσσωρεύουν κεφάλαια σε μετρητά που «ροκανίζονται» από τον πληθωρισμό δεν μοιάζει με στρατηγική.
Δεν είναι λοιπόν περίεργο που στράφηκαν ξανά στο χρηματιστήριο. Η τυφλή πίστη του Henslowe στο τέλος ανταμείβεται: τα ανυπέρβλητα εμπόδια ξεπερνιούνται και η πρεμιέρα του ολοκληρώνεται με ενθουσιώδη χειροκροτήματα. Οι επενδυτές μετοχών ελπίζουν το ίδιο, γιατί έτσι πρέπει. Καλή τους τύχη.
© 2022 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr.Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
