THEPOWERGAME
Αργή και γεμάτη εμπόδια αναμένεται ότι θα είναι η μετάβαση της ποντοπόρου ναυτιλίας σε ένα πιο πράσινο μέλλον, σε αντίθεση με άλλες μορφές μετακίνησης, όπως η αεροπλοΐα και η αυτοκίνηση, με την πρώτη να έχει ήδη ξεκινήσει την στροφή σε πιο βιώσιμες μορφές αεροπορικών καυσίμων και την δεύτερη να έχει ποντάρει στην ηλεκτροκίνηση. Όπως αναφέρει ανάλυση του Platts Analytics, το 2030 μόλις το 2% της παγκόσμιας ζήτησης ναυτιλιακών καυσίμων που ανέρχεται σε 328 εκατ. τόνους ετησίως, θα αντιστοιχεί σε εναλλακτικές μορφές καυσίμων. Εξ αυτών, το 34,3% θα αφορά συστήματα μεθανόλης, το 14,7% αμμωνία και το 18,6% υδρογόνο.
Ακόμα όμως και το 2050, η πρόβλεψη για το μερίδιο των εναλλακτικών καυσίμων, κάνει λόγο για μόλις το 13% της παγκόσμιας κατανάλωσης ναυτιλιακών καυσίμων, όταν η αμμωνία θα χρησιμοποιείται σε ποσοστό 41%, η μεθανόλη κατά 32% και τα βιοκαύσιμα κατά 16%. Όπως εξηγεί ο κ. Νέλσον Μοχάρο, επικεφαλής καινοτομίας και συνεργασιών για λογαριασμό του Διεθνούς Επιμελητηρίου Ναυτιλίας (International Chamber of Shipping), ένας από τους λόγους για τους οποίους, η απανθρακοποίηση της ναυτιλίας εμφανίζει χαμηλότερο ρυθμό προόδου σε σχέση με άλλες μορφές μεταφορών, είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχει μόνο μία μορφή καυσίμου, στο οποίο να στραφεί η βιομηχανία. «Απαιτείται χρόνος έως ότου δημιουργηθούν οι απαιτούμενες οικονομίας κλίμακας για τα καύσιμα χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος, ενώ χρειάζεται και χρόνος για την προσαρμογή του κλάδου», εξηγεί ο κ. Μοχάρο σε πρόσφατες δηλώσεις του.
Αυτό σημαίνει ότι η ναυτιλία καλείται να αναπληρώσει τον χαμένο χρόνο που έχει προκύψει, εξαιτίας πολλών ετών κατά τα οποία, τα κεφάλαια που διατίθεντο για έρευνα και ανάπτυξη εναλλακτικών καυσίμων ήταν πενιχρά. Σύμφωνα με έρευνα της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (ΙΕΑ) την περίοδο 2015-2019, η παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία δαπάνησε 609 δισ. δολάρια για τον σκοπό αυτό, ενώ η αεροπλοΐα 87 δισ. δολάρια. Αντιθέτως, η ναυτιλία δεν ξόδεψε περισσότερα από 12 δισ. δολάρια.
Οι τεχνολογικές προκλήσεις
Με δεδομένες τις τεχνολογικές προκλήσεις, τα ποσά θα έπρεπε να είναι πολλαπλάσια. Αυτή τη στιγμή, παρότι καύσιμα όπως η πράσινη αμμωνία και η μεθανόλη εμφανίζουν πολύ σημαντικές προοπτικές να επικρατήσουν ως τα καύσιμα που θα εξασφαλίσουν την απανθρακοποίηση του κλάδου, εντούτοις, τα πλοία που θα μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν δεν είναι ακόμα τεχνικά έτοιμα. Για παράδειγμα, οι εταιρείες που παράγουν κινητήρες για πλοία εξακολουθούν να αναπτύσσουν τις απαιτούμενες τεχνολογίες για την καύση αυτών των νέων καυσίμων. Άλλωστε τα συστήματα καύσης είναι εντελώς διαφορετικά από τα σημερινά, τα οποία βασίζονται σε καύσιμα με βάση το πετρέλαιο και το υγροποιημένο φυσικό αέριο. Ως εκ τούτου και οι πλοιοκτήτες, με τη σειρά τους διστάζουν να επενδύσουν κεφάλαια σε μια τεχνολογία που ακόμα δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως και είναι δεδομένο ότι θα εμφανίσει προβλήματα κατά τα πρώτα χρόνια της χρήσης της στην πράξη, ενώ παράλληλα δεν είναι καν σαφές ότι θα επικρατήσει σε βάθος χρόνου.
Με δεδομένη πάντως την καθυστέρηση, ο κλάδος καλείται να δαπανήσει πολύ περισσότερο στην έρευνα και ανάπτυξη. Σε μια έρευνα του ICS πέρσι, εντοπίστηκαν περίπου 260 ερευνητικά προγράμματα που χρειάζονταν χρηματοδότηση συνολικού ύψους 4,4 δισ. δολαρίων, προκειμένου να επιταχυνθεί η μετάβαση στην ναυτιλία μηδενικού αποτυπώματος άνθρακα. Οι ειδικοί προσθέτουν ότι ο ενεργειακός κλάδος δεν πρόκειται να δαπανήσει κεφάλαια για την ανάπτυξη πρότυπων παραγωγικών εγκαταστάσεων για την παραγωγή πράσινων ναυτιλιακών καυσίμων, εξαιτίας του ότι η ναυτιλία δεν αποτελεί μεγάλο πελάτη τους, αλλά καταλαμβάνει ένα μικρό μερίδιο των πωλήσεων των διυλιστηρίων.
Ωστόσο, όσο προχωρά η διαδικασία απανθρακοποίησης κι άλλων βιομηχανιών, που είναι μεγαλύτεροι πελάτες για τα διυλιστήρια, θα δημιουργηθούν ευκαιρίες και για την ναυτιλία και τους πλοιοκτήτες. Με δεδομένο δηλαδή ότι τα καύσιμα αυτά θα πρέπει να μεταφερθούν με πλοία στον τελικό τους προορισμό, δημιουργείται η ευκαιρία και για τον πλοιοκτήτη, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιεί το μεταφερόμενο καύσιμο και για την πρόωση του πλοίου, κάτι που συμβαίνει κατά κόρον σήμερα με τα πλοία μεταφοράς LNG. Πολλά εξ αυτών χρησιμοποιούν το εν λόγω καύσιμο και για την μετακίνησή τους.