THEPOWERGAME
Με τις προβλέψεις ορισμένων επενδυτών, όπως δείχνουν π.χ. τα γαλλικά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures), να κάνουν λόγο για τιμή φυσικού αερίου ακόμα και 1.000 ευρώ τη μεγαβατώρα (MWh) τον Νοέμβριο – Δεκέμβριο, δηλαδή πενταπλάσια από τη σημερινή, κυβέρνηση και προμηθευτές ανεβάζουν τους τόνους για το νέο καθεστώς στα τιμολόγια του ρεύματος.
Τα τιμολόγια που ανακοίνωσαν για τον Αύγουστο οι προμηθευτές, μετά και το πλαφόν στο μηνιαίο πάγιο από το υπουργείο, βρίσκονται κοντά στα 550 ευρώ ανά μεγαβατώρα και οι καταναλωτές πληρώνουν, μετά την επιδότηση, γύρω στα 220 ευρώ ανά μεγαβατώρα κατά μέσο όρο. Παρά την τεράστια κρατική επιδότηση (περίπου 1,3 δισ. ευρώ θα διαθέσει η κυβέρνηση τον Αύγουστο) οι τιμές είναι ελαφρά υψηλότερες, υποστηρίζουν όσοι θεωρούν πως χρειάζεται βελτιώσεις το κυβερνητικό σχέδιο.
Όπως φαίνεται, κανένας δεν είναι ευχαριστημένος! Η αξιωματική αντιπολίτευση που πρωτοστάτησε στην κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής κατηγορεί τώρα το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) για τα νέα τιμολόγια χωρίς ρήτρα. Το ΥΠΕΝ και η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) έχουν βάλει στο στόχαστρο τους προμηθευτές με αφορμή εκπτωτικά προγράμματα ή άλλες παροχές που ανακοίνωσαν οι τελευταίοι μαζί με τα τιμολόγια Αυγούστου.
Μάλιστα τρεις μεγάλοι προμηθευτές έχουν προθεσμία μέχρι σήμερα το πρωί (11:00 π.μ.) ώστε να αναμορφώσουν την εμπορική τους επικοινωνία. Η διοίκηση της ΡΑΕ απειλεί πως αν δεν το πράξουν αύριο «θα τους βγάλει στη σέντρα» με δημοσιοποίηση των ονομάτων τους.
Στην αγορά θεωρούν πως αν η χονδρική τιμή κινηθεί αρκετά ψηλότερα από τα 400 ευρώ ανά μεγαβατώρα (τις τελευταίες ημέρες είχε υποχωρήσει ελαφρά στα επίπεδα των 350 ευρώ ανά MWh) τα τιμολόγια θα αυξηθούν περαιτέρω με αποτέλεσμα να ενισχύεται συνεχώς και η κρατική επιδότηση ώστε να μείνουν τα επίπεδα των 220 – 250 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Η εμπειρία από τον πρώτο μήνα εφαρμογής του νέου καθεστώτος, με κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής και ανακοίνωση μηνιαίων τιμών, δεν είναι και τόσο ευχάριστη.
Όπως εξηγούν στελέχη των εταιρειών προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, «μια διαφορά 50 ευρώ ανά μεγαβατώρα στη χονδρική τιμή μπορεί να σημαίνει ζημιά 8 – 10 εκατ. για έναν μικρό εναλλακτικό πάροχο, ζημιά 50 εκατ. για έναν μεγαλύτερο ή 200 εκατ. για τη ΔΕΗ!». Συνεπώς οι διοικήσεις των εταιρειών που κλήθηκαν στο τέλος Ιουλίου να ανακοινώσουν τιμολόγια για τον Αύγουστο προσπάθησαν, όσο μπορούσαν, να χαμηλώσουν τον κίνδυνο από μελλοντική αύξηση στη χονδρική τιμή. Γι’ αυτό και τα τιμολόγια είναι «φουσκωμένα».
Μέχρι τις 20 Αυγούστου, θα ανακοινωθούν τα τιμολόγια του Σεπτεμβρίου, χωρίς να αναμένονται μεγάλες εκπλήξεις. Οι διοικήσεις των εταιρειών ζητούν μεγαλύτερη ευελιξία από το υπουργείο και τη ρυθμιστική αρχή που έβαλαν στον πάγο σχέδια των προμηθευτών για επιστροφή ποσών στους πελάτες στην περίπτωση που η τιμή χονδρικής διαμορφωθεί σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με αυτή που υπολόγιζαν όταν ανακοίνωσαν τα τιμολόγια, με βάση κάποια φόρμουλα. Αν π.χ. η τιμή χονδρικής πάει στα 350 ευρώ ανά μεγαβατώρα και ο προμηθευτής είχε ανακοινώσει τιμολόγια με πρόβλεψη στα 400 ευρώ ανά μεγαβατώρα, η διαφορά να επιστρέφεται με βάση συγκεκριμένο μοντέλο.
Στο ΥΠΕΝ θεωρούν πως αυτές οι εκπτώσεις, που βασίζονται σε τέτοια μοντέλα, είναι μια νέα ρήτρα αναπροσαρμογής. Στην αγορά απαντούν πως αφορούν μόνο επιστροφές ποσών και όχι επιβαρύνσεις καταναλωτών και συνεπώς δε μπορούν να συγκριθούν με τη ρήτρα.Οι προμηθευτές επιμένουν πως το μοντέλο του υπουργείου τους «φορτώνει» με τεράστιους κινδύνους με αποτέλεσμα να ανακοινώνουν «αμυντικά τιμολόγια» (δηλαδή με αυξημένες προβλέψεις για την τιμή στη χονδρική αγορά). Γι’ αυτό το λόγο πρέπει να υπάρχει ένας μηχανισμός επιστροφής ποσών στους καταναλωτές.
Τους επόμενους μήνες αναμένεται αύξηση της κινητικότητας πελατών μεταξύ προμηθευτών, μετά και τη ρύθμιση του ΥΠΕΝ που επιτρέπει την αλλαγή προμηθευτή χωρίς επιβάρυνση. Το θέμα που απασχολεί την αγορά είναι η περαιτέρω αύξηση των κακοπληρωτών, με αξιοποίηση της ρύθμισης για αλλαγή προμηθευτή άνευ κόστους, καθώς οι απλήρωτοι λογαριασμοί, συνολικού ύψους άνω του ενός δισ. ευρώ, αποτελούν ήδη σοβαρό πρόβλημα για αρκετές εταιρείες.
Μια ματιά στην Ιβηρική χερσόνησο δικαιώνει, πάντως, τον πρωθυπουργό Κυρ. Μητσοτάκη και όσους ζητούσαν από την πρώτη στιγμή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. Έτσι θα αποσυνδέονταν η τιμή του αερίου από τις χονδρικές τιμές στην ηλεκτρική ενέργεια και ούτε οι προμηθευτές, ούτε οι καταναλωτές θα φορτώνονταν με το ρίσκο που οδηγεί σήμερα τα τιμολόγια στα ύψη. Οι τιμές στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας σε Ισπανία και Πορτογαλία, που πέτυχαν με πολιτική απόφαση της Ε.Ε. να εφαρμόσουν πλαφόν στο φυσικό αέριο (το κράτος πληρώνει τη διαφορά στους προμηθευτές αερίου), βρίσκονται κοντά στα 140 ευρώ ανά μεγαβατώρα όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη είναι στα επίπεδα των 400 ευρώ ανά MWh.