THEPOWERGAME
Πολύ λίγοι, που διαθέτουν μεγάλη τεχνογνωσία και παχύ πορτοφόλι, θα μπορούν να διεκδικήσουν άδεια υπεράκτιου (θαλάσσιου) αιολικού πάρκου στην Ελλάδα, σύμφωνα με το ρυθμιστικό πλαίσιο που έθεσε την Πέμπτη σε δημόσια διαβούλευση το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Γι’ αυτό το λόγο και έχουν ήδη «κλειδώσει» ισχυρές συμμαχίες ελληνικών και διεθνών ομίλων που θα επιδιώξουν να λάβουν κάποια από τις άδειες, όπως η συνεργασία της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή με την Ocean Winds και η πρόσφατη συμφωνία των Ελληνικών Πετρελαίων (ΕΛΠΕ) με τη γερμανική RWE.
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, η αποκλειστική αρμοδιότητα για την έρευνα, την αναζήτηση και τον προσδιορισμό των Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων (ΥΑΠ) και Περιοχών Εγκατάστασης ΥΑΠ, καθώς και παραχώρησης των δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης Έργων ΥΑΠ ανήκει στο δημόσιο. Η αρμοδιότητα αυτή θα ασκείται μέσω της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρίας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) η οποία μετονομάζεται σε «Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων Α.Ε.» με διακριτικό τίτλο «ΕΔΕΥΕΠ Α.Ε.».
Οι απαιτήσεις
Οι απαιτήσεις από τους υποψηφίους για άδεια υπεράκτιου αιολικού πάρκου θα καθοριστούν λεπτομερώς από την ΕΔΕΥΕΠ, αλλά στο σχέδιο νόμου αναφέρεται πως ως προς την επαγγελματική και τεχνική ικανότητα, απαιτείται κατ’ ελάχιστον αποδεδειγμένη ή δάνεια εμπειρία κατά τα τελευταία δέκα έτη στην ανάπτυξη και λειτουργία υπεράκτιων αιολικών πάρκων, εκ των οποίων ενός με ελάχιστη ισχύ 100 MW, αποδεδειγμένη ή δάνεια εμπειρία λειτουργίας και συντήρησης υπεράκτιων αιολικών, ισχύος μεγαλύτερης των 25 MW. Σε σχέση με τη χρηματοοικονομική επάρκεια, απαιτείται ετήσιος κύκλος εργασιών του ομίλου ή της κοινοπραξίας (αθροιστικά) μεγαλύτερος των δύο δισ. ευρώ (μέσος όρος τριών τελευταίων ετών), και αναλογία ιδίων προς δανειακών κεφαλαίων μεγαλύτερή του 20% και υποβολή της εγγυητικής επιστολής.
Για να λάβει την Άδεια Έρευνας Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων ένας υποψήφιος που έχει περάσει από τη διαδικασία που προβλέπει ο νόμος για την παραχώρησή της, καλείται να καταθέσει εγγυητική επιστολή, το ύψος της οποίας ορίζεται σε δέκα χιλιάδες ευρώ ανά μεγαβάτ (MW).
Η ΕΔΕΥΕΠ καλείται να καταρτίσει Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης ΥΑΠ που περιέχει τις περιοχές που μπορούν να υποδεχτούν υπεράκτια αιολικά πάρκα ως εν δυνάμει Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης ΥΑΠ (ΠΟΑΥΑΠ) και προβαίνει σε εκτίμηση της ισχύος Έργων ΥΑΠ που μπορεί να εγκατασταθεί σε αυτές. Το σχέδιο υποβάλλεται στο ΥΠΕΝ και παράλληλα η ΕΔΕΥΕΠ «μεριμνά για την εκπόνηση Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία».
Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται μετά από πρόταση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και γνώμη του Κεντρικού Συμβουλίου Χωροταξικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΧΩ.ΘΑ), οριοθετείται μια ή περισσότερες Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης ΥΑΠ και ορίζονται οι όροι ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων σε αυτές.
Στη συνέχεια, η διενέργεια έρευνας και η εκπόνηση τεχνικών μελετών και μετρήσεων που είναι αναγκαίες για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη, την εγκατάσταση και τη λειτουργία υπεράκτιων αιολικών στις ΠΟΑΥΑΠ επιτρέπεται σε όσους έχει χορηγηθεί Άδεια Έρευνας ΥΑΠ. Η ΕΔΕΥΕΠ μπορεί να παραχωρεί άδειες σε κύκλους που απέχουν μεταξύ τους έξι μήνες. Η Άδεια Έρευνας ΥΑΠ δεν μπορεί να μεταβιβαστεί σε άλλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα από τον κάτοχό της. Επιπλέον, παύει αυτοδικαίως να ισχύει μετά την πάροδο τριών ετών από την ημερομηνία έκδοσής της ή μετά από σχετικό αίτημα του κατόχου αυτής ή μετά από απόφαση ακύρωσης αυτής εφόσον, μετά από σχετικό έλεγχο της ΕΔΕΥΕΠ ο επενδυτής δεν καλύπτει τις απαιτήσεις του νόμου.
Οι διαγωνισμοί
Η ΕΔΕΥΕΠ μέσα σε δύο χρόνια από τη λήξη του πρώτου κύκλου υποβολής αιτήσεων για τη χορήγηση Άδειας Έρευνών ΥΑΠ, «θέτει σε δημόσια διαβούλευση τις Περιοχές Εγκατάστασης ΥΑΠ κάθε Περιοχής Οργανωμένης Ανάπτυξης ΥΑΠ (ΠΟΑΥΑΠ)». Στη συνέχεια, εντός τετραμήνου η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) προκηρύσσει ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών για τη χορήγηση λειτουργικής ενίσχυσης των Περιοχών Εγκατάστασης ΥΑΠ. Στη διαδικασία μπορούν να συμμετάσχουν οι κάτοχοι Άδειας Έρευνας ΥΑΠ για τη συγκεκριμένη ΠΟΑΥΑΠ. Ο κάθε συμμετέχων υποβάλλει διακριτές προσφορές για κάθε Περιοχή Εγκατάστασης ΥΑΠ που βρίσκεται εντός της ΠΟΑΥΑΠ που έχει λάβει Άδεια Έρευνας ΥΑΠ και για την οποία επιθυμεί την εγκατάσταση υπεράκτιου αιολικού. Για τη χορήγηση λειτουργικής ενίσχυσης, κριτήριο επιλογής για την επιλογή του Επενδυτή ΥΑΠ είναι η χαμηλότερη τιμή προσφοράς σε ευρώ ανά μεγαβατώρα για την αποζημίωση της παραγόμενης ενέργειας από το υπεράκτιο αιολικό.
Ο επενδυτής ή οι επενδυτές που θα επιλεγούν λαμβάνουν εντός τριμήνου από την υποβολή σχετικής αίτησης Βεβαίωση Παραγωγού Ειδικών Έργων για χρονικό διάστημα μέχρι 25 χρόνια, η οποία μπορεί να ανανεώνεται μέχρι ίσο χρόνο. Όσοι πάρουν τη Βεβαίωση Παραγωγού Ειδικών Έργων υποχρεούνται να λάβουν όλες τις αναγκαίες άδειες και εγκρίσεις εντός των προθεσμιών που ορίζονται στο ρυθμιστικό πλαίσιο για τις ΑΠΕ. Κάθε επενδυτής είναι υποχρεωμένος να θέσει το υπεράκτιο αιολικό πάρκο σε λειτουργία μέσα σε έξι χρόνια από την ημερομηνία διενέργειας της ανταγωνιστικής διαδικασίας της ΡΑΕ στην οποία επελέγη. Σε κάθε άλλη περίπτωση όλες οι σχετικές άδειες και εγκρίσεις ακυρώνονται αυτοδικαίως.
Ο ρόλος του ΑΔΜΗΕ
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου ο ΑΔΜΗΕ είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη, κατασκευή και λειτουργία των έργων διασύνδεσης μέχρι το Σημείο Διασύνδεσης Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης ΥΑΠ. Ο διαχειριστής, με βάση τον σχεδιασμό των επενδυτών σε υπεράκτια αιολικά καλείται να εκπονήσει μελέτη στρατηγικού σχεδιασμού ανάπτυξης των απαιτούμενων Έργων Διασύνδεσης ΠΟΑΥΑΠ και να υποβάλει προς έγκριση στη ΡΑΕ τις αναγκαίες τροποποιήσεις του ισχύοντος Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης, καθώς και εκτίμηση του προϋπολογιζόμενου κόστους ανάπτυξης των δικτύων. Το κόστος κατασκευής των Έργων Διασύνδεσης Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης ΥΑΠ επιβαρύνει τον ΑΔΜΗΕ και ανακτάται από αυτόν μέσω των Χρεώσεων Χρήσης του Συστήματος.
Ειδικό Τέλος Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων
Από την έναρξη της δοκιμαστικής λειτουργίας ενός υπεράκτιου αιολικού πάρκου, έως το τέλος της λειτουργίας του, ο ιδιοκτήτης επιβαρύνεται με Ειδικό Τέλος ΥΑΠ που αντιστοιχεί σε ποσοστό δύο τοις εκατό (2%), επί των προ του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας εσόδων, από την πώληση της ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο δεν είναι μικρότερο από δύο ευρώ (2€) ανά παραγόμενη μεγαβατόρα (MWh). Το ποσό που συγκεντρώνεται διατίθεται, με απόφαση του ΥΠΕΝ, στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) Α’ βαθμού που είναι παρακείμενοι των Έργων ΥΑΠ, στους κατοίκους των ΟΤΑ αυτών, κατ’ αναλογία των τετραγωνικών μέτρων των κατοικιών τους, όπως έχουν δηλωθεί στον οικείο ΟΤΑ Α’ βαθμού, στους επαγγελματίες αλιείας με έδρα τους ΟΤΑ που είναι παρακείμενοι των Έργων ΥΑΠ, για την ενίσχυση του ειδικού λογαριασμού με την ονομασία «Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης», αλλά και στην πρώην ΕΔΕΥ.