THEPOWERGAME
Ο πρόεδρος της Σερβίας Aleksandar Vucic, δηλώνει με περίλυπο ύφος ότι μίλησε με τον Vladimir Putin, αλλά δεν προσπάθησε να τον επηρεάσει για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
«Είμαι ένας μικρός άνθρωπος… Πρέπει να ασχοληθώ με μικρά ζητήματα για τη μικρή μου χώρα». Ο πόλεμος έχει προκαλέσει απανωτά σοκ στα Βαλκάνια, αλλά για τους ηγέτες των γενικά φιλορώσων Σέρβων, έχει ανεβάσει την πολιτική τέχνη της επαγρύπνησης και της διατήρησης των ισορροπιών σε νέα ύψη.
Πριν από τρεις εβδομάδες, το Βελιγράδι στολίστηκε με γερμανικές σημαίες για την επίσκεψη του καγκελάριου Olaf Scholz. Στη συνέχεια ο Sergei Lavrov, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, ανακοίνωσε ότι θα περάσει και αυτός για να επισκεφθεί τον μοναδικό φίλο που έχει απομείνει στη Ρωσία στην Ευρώπη, εκτός από τη Λευκορωσία.
Ο κ. Vucic παραπονέθηκε στους δυτικούς διπλωμάτες ότι είχε αυτοπροσκληθεί. Στη συνέχεια, η επίσκεψη Lavrov ματαιώθηκε όταν τρεις γειτονικές χώρες μέλη του ΝΑΤΟ αρνήθηκαν στον κ. Lavrov την άδεια να πετάξει πάνω από το έδαφός τους.
Ο κ. Vucic εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του δηλώνοντας ότι, μη μπορώντας «να κάνουν τίποτα στη Ρωσία», αυτές, εννοώντας τις δυτικές χώρες, «ξεσπούσαν» στη Σερβία.
Τα σερβικά στρατεύματα εκπαιδεύονται από τα αμερικανικά και ασκούνται τόσο με το ΝΑΤΟ όσο και με τη Ρωσία. Η Σερβία εξαρτάται από το ρωσικό φυσικό αέριο, αλλά έχει πολύ περισσότερες εμπορικές συναλλαγές με τη Γερμανία και την Κίνα.
Αντιστεκόμενη στις πιέσεις της Δύσης, η Σερβία αρνήθηκε να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία, αλλά τον Απρίλιο αναφέρθηκε ότι δυτικός στρατιωτικός εξοπλισμός που προοριζόταν για την Ουκρανία περνούσε από το έδαφός της.
Στα Ηνωμένα Έθνη η Σερβία συντάσσεται με τις δυτικές χώρες σε ψηφοφορίες που καταδικάζουν τη Ρωσία. Τον Μάιο, ωστόσο, η Σερβία υπέγραψε τριετή συμφωνία με τη Μόσχα για φθηνό φυσικό αέριο.
Ο Maxim Samorukov, ένας Ρώσος αναλυτής που ζει τώρα εξόριστος στο Βελιγράδι, λέει ότι η Σερβία μπορεί να τη γλιτώσει με όλα αυτά, επειδή η Ρωσία «δεν θέλει να προβεί σε δημόσιο «μαστίγωμα» της Σερβίας», καθώς αυτό θα φαινόταν άσχημο, δεδομένου ότι η χώρα «υπήρξε μεγάλη υποστηρίκτρια της Ρωσίας».
Για χρόνια τα σερβικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία ως επί το πλείστον υποστηρίζουν την κυβέρνηση, ήταν γεμάτα από αφιλτράριστη ρωσική προπαγάνδα. Αυτό δεν έχει αλλάξει από την αρχή του πολέμου.
Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση, το 60% των Σέρβων κατηγορούν για τον πόλεμο την Αμερική και μόνο το 26% τη Ρωσία. Στο Βελιγράδι πωλούνται μπλουζάκια με φωτογραφίες του Putin μαζί με καπέλα του μπέιζμπολ με το λογότυπο Ζ που εκφράζει υποστήριξη στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ο κ. Vucic βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Καταδικάζει τη ρωσική εισβολή και δηλώνει ότι υποστηρίζει την ουκρανική εδαφική ακεραιότητα όσο «υπερασπίζεται» και τη σερβική. Υπονοεί ότι οι δυτικές χώρες λειτουργούν υποκριτικά υποστηρίζοντας την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, την ίδια στιγμή που οι περισσότερες αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, το οποίο η Σερβία θεωρεί δικό της.
Όταν ο κ. Putin αναγνώρισε τα δύο αποσχισθέντα τμήματα της ανατολικής Ουκρανίας, επικαλούμενος το «προηγούμενο» του Κοσσυφοπεδίου, μεγάλο μέρος των σερβικών μέσων ενημέρωσης άλλαξαν για λίγο στάση απέναντι στη Ρωσία, καταγγέλοντάς τη για πισώπλατη μαχαιριά.
Σύμφωνα με τον Vuk Vuksanovic, έναν αναλυτή, ο κ. Vucic θέλει να «κερδίσει εγχώρια μίλια» δείχνοντας στους ρωσόφιλους ψηφοφόρους ότι αυτός είναι που τρέφει τη συνεργασία με τη Μόσχα, ενώ ταυτόχρονα «εκβιάζει συνεχώς τη Δύση, λέγοντας «Κοιτάξτε, είμαι ο μόνος που είναι λογικός, και περιβάλλομαι από Ρώσους πράκτορες, οπότε στηρίξτε με!».
Η Ρωσία εργάζεται εδώ και χρόνια για την εμβάθυνση των δεσμών με τους ορθόδοξους Σέρβους της περιοχής, πολλοί από τους οποίους αγαπούν τη Ρωσία για ιστορικούς λόγους, ακόμη και αν επιλέγουν να εργάζονται, να σπουδάζουν και να κάνουν διακοπές σε δυτικές χώρες.
Η πικρία για τον βομβαρδισμό της Σερβίας από το ΝΑΤΟ το 1999 παίζει μεγάλο ρόλο. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η ρωσική πολιτική στα Βαλκάνια έχει αλλάξει, αλλά και άλλοι πολιτικοί στην περιοχή προσαρμόζουν τις πολιτικές τους στις μεταβαλλόμενες πραγματικότητες.
Πέρυσι ο Milorad Dodik, ο ηγέτης των Σέρβων στη Βοσνία, ξεκίνησε τις διαδικασίες για να πάρει πίσω εξουσίες που η οντότητά του είχε παραχωρήσει στο βοσνιακό κράτος. Αυτό προκάλεσε τη χειρότερη κρίση στη χώρα από το τέλος του πολέμου το 1995. Στις 6 Ιουνίου τα σχέδια αυτά ανεστάλησαν για έξι μήνες.
«Είμαστε ρεαλιστές», λέει ο κ. Dodik. «Είμαστε πολύ μικροί για να προκαλέσουμε το μένος τυχόν παθιασμένων ηγετών από τη Δύση». Τον περασμένο Οκτώβριο είχε καυχηθεί ότι αν γίνονταν στρατιωτικές ενέργειες να ματαιωθούν τα σχέδιά του, θα περίμενε βοήθεια από τους «φίλους» του, που ερμηνεύεται ευρύτερα ότι εννοούσε τη Ρωσία.
Το τοπίο έχει αλλάξει και στο Μαυροβούνιο. Τον Απρίλιο σχηματίστηκε μια νέα κυβέρνηση, η οποία στερείται της υποστήριξης κομμάτων που θεωρούνται ευρέως «φιλορωσικά».
Αλλά ο Slaven Radunovic, ηγέτης ενός από αυτά, αρνείται ότι το κόμμα του ανήκει σε αυτή την κατηγορία, λέγοντας ότι, παρά τις διαδεδομένες ιστορικές συμπάθειες για τη Ρωσία και τους τουρίστες της που ξοδεύουν πολλά χρήματα, πολλοί από τους οποίους εξακολουθούν να έρχονται παρά τις κυρώσεις, πρόκειται για μια συκοφαντία που χρησιμοποιείται από τους αντιπάλους του κόμματός του σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσουν τη δυτική υποστήριξη.
Εν τω μεταξύ, χιλιάδες Ρώσοι έχουν βρει καταφύγιο στη Σερβία. Σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές υπάρχουν εκεί 6.465 Ρώσοι, αλλά ενδέχεται κάλλιστα να είναι πολύ περισσότεροι. Οι Ρώσοι αισθάνονται ευπρόσδεκτοι. Ο κ. Samorukov εκτιμά το γεγονός ότι μπορεί να ανοίξει τραπεζικό λογαριασμό, για παράδειγμα, ακόμη και αν πρέπει να ακούει επίσης κουραστικές διαλέξεις από οδηγούς ταξί «για το πόσο μεγάλος ηγέτης είναι ο Putin».
© 2022 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
