THEPOWERGAME
Εκατό ημέρες πριν, ο Vladimir Putin εισέβαλε στην Ουκρανία προειδοποιώντας για πυρηνικό πλήγμα. Αφού εξύμνησε το ατομικό οπλοστάσιο της Ρωσίας και υποσχέθηκε την υποταγή της Ουκρανίας, απείλησε τις χώρες που μπήκαν στον πειρασμό να παρέμβουν με συνέπειες «τέτοιες που δεν έχετε δει ποτέ σε ολόκληρη την ιστορία σας». Από τότε η ρωσική τηλεόραση ταλανίζει τους τηλεθεατές με φλυαρίες περί Αρμαγεδδώνα.
Ακόμα και αν δεν χρησιμοποιήσει ποτέ τη βόμβα στην Ουκρανία, ο κ. Putin έχει ήδη ανατρέψει την πυρηνική τάξη. Μετά τις απειλές του, το ΝΑΤΟ περιόρισε την υποστήριξη που ήταν διατεθειμένο να προσφέρει, με δύο επιπτώσεις που είναι ακόμη πιο ανησυχητικές επειδή καλύφθηκαν από τις τυμπανοκρουσίες της συμβατικής εκστρατείας της Ρωσίας.
Η πρώτη είναι ότι τα ευάλωτα κράτη που βλέπουν τον κόσμο μέσα από τα μάτια της Ουκρανίας θα αισθανθούν ότι η καλύτερη άμυνα απέναντι σε έναν πυρηνικά εξοπλισμένο επιδρομέα είναι να έχουν τα δικά τους όπλα.
Η άλλη είναι ότι άλλα πυρηνικά εξοπλισμένα κράτη θα πιστέψουν ότι μπορούν να κερδίσουν αντιγράφοντας την τακτική του κ. Putin. Αν αληθεύει, κάποιος κάπου σίγουρα θα μετατρέψει την απειλή του σε πραγματικότητα.
Όμως, δεν πρέπει να αφήσουμε αυτή να είναι η καταστροφική κληρονομιά αυτού του πολέμου.
Ο πυρηνικός κίνδυνος είχε ήδη αυξηθεί πριν από την εισβολή. Η Βόρεια Κορέα διαθέτει δεκάδες πυρηνικές κεφαλές. Το Ιράν, όπως δήλωσε ο ΟΗΕ αυτή την εβδομάδα, έχει αρκετό εμπλουτισμένο ουράνιο για να παρασκευάσει την πρώτη του βόμβα.
Αν και η συνθήκη της Νέας Αρχής θα περιορίσει τους διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους της Ρωσίας και της Αμερικής μέχρι το 2026, δεν καλύπτει όπλα όπως οι πυρηνικές τορπίλες. Το Πακιστάν εμπλουτίζει το οπλοστάσιό του με ταχείς ρυθμούς. Η Κίνα εκσυγχρονίζει τις πυρηνικές της δυνάμεις και, σύμφωνα με το Πεντάγωνο, τις επεκτείνει.
Όλος αυτός ο πολλαπλασιασμός αντανακλά την αποδυνάμωση της ηθικής αποστροφής που περιορίζει τη χρήση πυρηνικών όπλων. Καθώς οι μνήμες της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι ξεθωριάζουν, οι άνθρωποι αδυνατούν να αντιληφθούν πώς η έκρηξη ενός μικρού όπλου μάχης, του είδους που θα μπορούσε να εκτοξεύσει ο κ. Putin, θα μπορούσε να κλιμακωθεί οδηγώντας στην εξολόθρευση ολόκληρων πόλεων.
Η Αμερική και η Σοβιετική Ένωση μόλις αντιμετώπισαν μια αμφίπλευρη πυρηνική αντιπαράθεση. Ο συναγερμός δεν φαίνεται επαρκής ώστε πολλές πυρηνικές δυνάμεις να αγωνιστούν να διατηρήσουν την ειρήνη.
Η εισβολή στην Ουκρανία επιτείνει αυτή την κακοδαιμονία. Ακόμη και αν ο κ. Putin μπλοφάρει, οι απειλές του διαβρώνουν τις εγγυήσεις ασφαλείας που παρέχονται σε μη πυρηνικά κράτη. Το 1994 η Ουκρανία παρέδωσε τα πρώην σοβιετικά πυρηνικά όπλα στο έδαφός της με αντάλλαγμα δεσμεύσεις από τη Ρωσία, την Αμερική και τη Βρετανία ότι δεν θα δεχόταν επίθεση.
Με την κατάληψη της Κριμαίας και την υποστήριξη των αυτονομιστών στις περιοχές του Ντονμπάς το 2014, η Ρωσία αθέτησε κατάφωρα αυτή την υπόσχεση. Η Αμερική και η Βρετανία, που λίγο πολύ παρέμειναν θεατές, αθέτησαν επίσης τις υποσχέσεις τους.
Η κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί, δίνει στα ευάλωτα κράτη έναν επιπλέον λόγο για να προχωρήσουν με την πυρηνική ενέργεια. Το Ιράν μπορεί να κρίνει ότι, ενώ η αποκήρυξη της βόμβας δεν θα του αποφέρει καμία διαρκή αναγνώριση, η κατοχή της θα προκαλέσει τώρα λιγότερα προβλήματα απ’ ό,τι στο παρελθόν.
Εάν το Ιράν δοκιμάσει μια βόμβα, πώς θα αντιδράσουν η Σαουδική Αραβία και η Τουρκία; Η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία, οι οποίες διαθέτουν και οι δύο την τεχνογνωσία για να εξοπλιστούν, θα εμπιστεύονται λιγότερο τις δυτικές δεσμεύσεις για την προστασία τους σε έναν όλο και πιο επικίνδυνο κόσμο.
Η στρατηγική του κ. Putin να εκτοξεύει πυρηνικές απειλές είναι ακόμη πιο διαβρωτική. Τις δεκαετίες μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι πυρηνικές δυνάμεις σκέφτονταν να αναπτύξουν ατομικά όπλα στη μάχη.
Αλλά τον τελευταίο μισό αιώνα τέτοιες προειδοποιήσεις εκδόθηκαν μόνο εναντίον χωρών, όπως το Ιράκ και η Βόρεια Κορέα, που απειλούσαν να χρησιμοποιήσουν όπλα μαζικής καταστροφής.
Ο κ. Putin είναι διαφορετικός επειδή εκτοξεύει απειλές περί πυρηνικού ολέθρου για να βοηθήσει τις δυνάμεις εισβολής του να κερδίσουν έναν συμβατικό πόλεμο.
Και φαίνεται να το πετυχαίνει.
Είναι αλήθεια ότι η υποστήριξη του ΝΑΤΟ προς την Ουκρανία ήταν πιο ισχυρή από ό,τι αναμενόταν. Αλλά η συμμαχία δίστασε να στείλει «επιθετικά» όπλα, όπως αεροσκάφη. Παρόλο που ο Αμερικανός πρόεδρος, Joe Biden, έχει στείλει τεράστιες ποσότητες όπλων, αυτή την εβδομάδα απέφυγε να παράσχει πυραύλους ικανούς να πλήξουν τα βάθη της Ρωσίας.
Άλλοι στο ΝΑΤΟ φαίνεται να πιστεύουν ότι η Ουκρανία θα πρέπει να συμβιβαστεί με τη Ρωσία, διότι η πρόκληση ήττας στον κ. Putin θα μπορούσε να τον στριμώξει στη γωνία, με ολέθριες συνέπειες.
Αυτή η λογική δημιουργεί ένα επικίνδυνο προηγούμενο. Η Κίνα θα μπορούσε να επιβάλει παρόμοιους όρους σε περίπτωση επίθεσης στην Ταϊβάν, με το επιχείρημα ότι το νησί είναι ήδη κινεζικό έδαφος. Περισσότερα κράτη μπορεί να συγκεντρώσουν περισσότερα όπλα στο πεδίο της μάχης.
Κάτι τέτοιο θα περιφρονούσε τη Συνθήκη Μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων, βάσει της οποίας δεσμεύονται να εργαστούν για τον αφοπλισμό.
Η ζημία του κ. Putin θα είναι δύσκολο να αποκατασταθεί. Η Συνθήκη για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων, η οποία τέθηκε σε ισχύ πέρυσι και υποστηρίζεται από 86 κράτη, απαιτεί την κατάργησή τους. Ωστόσο, οι χώρες που διαθέτουν όπλα φοβούνται να μείνουν πιο ευάλωτες, ακόμη και αν ο συλλογικός αφοπλισμός μπορεί να φαίνεται λογικός.
Αξίζει να επιδιώξουμε τον έλεγχο των όπλων, με σχολαστική επαλήθευση. Η Ρωσία μπορεί να είναι επιφυλακτική, αλλά φτωχαίνει. Τα πυρηνικά κοστίζουν χρήματα και η ίδια πρέπει τώρα να ανασυγκροτήσει τις συμβατικές της δυνάμεις.
Η Αμερική θα μπορούσε να αποσύρει τους χερσαίους πυραύλους της χωρίς να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλειά της με αντάλλαγμα τις ρωσικές περικοπές.
Και οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να συμφωνήσουν σε τεχνικά μέτρα, όπως να μην πλήξουν τις υποδομές πυρηνικής διοίκησης, ελέγχου και επικοινωνιών σε μια συμβατική σύγκρουση. Σε τελική ανάλυση, ο στόχος θα πρέπει να είναι η συμμετοχή της Κίνας.
Αυτές οι συνομιλίες θα είναι ευκολότερες αν οι πυρηνικές τακτικές του κ. Putin, αποτύχουν αρχής γενομένης με τη διασφάλιση ότι δεν θα χτυπήσει την Ουκρανία. Ο κ. Biden έγραψε αυτή την εβδομάδα ότι η Αμερική δεν έχει εντοπίσει προετοιμασίες.
Αλλά χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία, το Ισραήλ και η Τουρκία που έχουν πρόσβαση στο Κρεμλίνο θα πρέπει να προειδοποιήσουν τον κ. Putin για την οργή τους εάν, Θεός φυλάξοι, χρησιμοποιήσει πράγματι κάποιο πυρηνικό όπλο.
Η προστασία της Ουκρανίας από πυρηνική επίθεση είναι απαραίτητη, αλλά δεν αρκεί. Ο κόσμος πρέπει επίσης να διασφαλίσει ότι ο κ. Putin δεν θα ευημερήσει από την επιθετικότητά του σήμερα, όπως ευημέρησε το 2014.
Εάν, για άλλη μια φορά, πιστέψει ότι η τακτική του απέδωσε, θα εκτοξεύσει περισσότερες πυρηνικές απειλές στο μέλλον. Αν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το ΝΑΤΟ μπορεί να εκφοβιστεί, θα είναι πιο δύσκολο να πειστεί ότι πρέπει να υποχωρήσει. Κάποιο άλλοι θα μάθουν από το παράδειγμά του.
Επομένως, η Ουκρανία χρειάζεται προηγμένα όπλα, οικονομική βοήθεια και κυρώσεις κατά της Ρωσίας προκειμένου να αναγκάσει τον στρατό του κ. Putin σε υποχώρηση.
Οι χώρες που βλέπουν όλο αυτό ως μια περαστική ευρωπαϊκή μάχη παραμελούν τη δική τους ασφάλεια. Και όσοι υποστηρίζουν στο όνομα της ειρήνης ότι η Ουκρανία χρειάζεται μια ανακωχή με τη Ρωσία αυτή τη στιγμή, για να μην εγκλωβιστεί σε έναν πόλεμο που δεν μπορεί να κερδίσει με έναν εχθρό που έχει ήδη χάσει το πλεονέκτημά του, δεν θα μπορούσαν να κάνουν μεγαλύτερο λάθος.
Αν ο κ. Putin πίστευε ότι το ΝΑΤΟ έχασε την αποφασιστικότητα του, η Ρωσία θα παρέμενε επικίνδυνη. Αν πειθόταν ότι οι πυρηνικές απειλές του έκαναν τη διαφορά μεταξύ μιας ήττας και ενός αδιεξόδου που θα τηρούσε τα προσχήματα, η Ρωσία θα ήταν πιο επικίνδυνη από ποτέ.
© 2022 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
