THEPOWERGAME
Aν και η εξάρτηση της Ευρώπης στο φυσικό αέριο της Ρωσίας αποσπά τη μεγαλύτερη προσοχή της κοινής γνώμης λόγω του πολλαπλασιασμού των τιμών από πέρσι, τα έσοδα της Μόσχας είναι μεγαλύτερα από την πώληση του πετρελαίου και των προϊόντων του. Οπότε η πρόταση της Κομισιόν για τη σταδιακή κατάργηση αυτών των εισαγωγών από τη Ρωσία μέχρι τα τέλη του έτους -στο πλαίσιο ενός έκτου πακέτου κυρώσεων- θα αποτελέσει σοβαρό πλήγμα στη δυνατότητα του Κρεμλίνου να χρηματοδοτεί τον πόλεμο που έχει εξαπολύσει στην Ουκρανία. Αρκεί να επικυρωθεί ομόφωνα από όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε.
Αν και ιδιωτικά διυλιστήρια στην Κίνα αγοράζουν διακριτικά ρωσικό πετρέλαιο, παρέχοντας μια εναλλακτική πηγή εσόδων στη Μόσχα, το αντίτιμο είναι αρκετά χαμηλότερο από τις τιμές στις διεθνείς αγορές. Έτσι υπάρχει μια αποδυνάμωση της διαπραγματευτικής θέσης της Ρωσίας ύστερα από τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από τον ανεπτυγμένο κόσμο και τη διστακτικότητα αρκετών εταιρειών της Δύσης να δεσμευτούν με αγορές πετρελαίου των Ουραλίων.
Κόστος και για τη Δύση από ένα πετρελαϊκό εμπάργκο
Σύμφωνα με στοιχεία της Rystad Energy που παραθέτουν οι Financial Times υπολογίζεται πως η Ρωσία θα εισπράξει φορολογικά έσοδα 180 δισ. δολαρίων από τις πωλήσεις πετρελαίου χάρις στην άνοδο των τιμών, ένα εκτιμώμενο ποσό που αναλογεί στο 60% του φετινού προϋπολογισμού της Ρωσίας. Καθώς η Ε.Ε στρέφεται σε ένα εμπάργκο του ρωσικού πετρελαίου, με την Ουγγαρία και τη Σλοβακία να εξαιρούνται λόγω της τεράστιας εξάρτησής των οικονομιών τους σε αυτό, είναι αναμφισβήτητο πως θα υπάρξουν επιπτώσεις και για τη Δύση. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη απαγορεύσει τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Η Βρετανία έχει λάβει ανάλογα αν και όχι πανομοιότυπα μέτρα με την Ε.Ε.
Την Τετάρτη, όταν ανακοινώθηκαν οι προτάσεις της Κομισιόν από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι τιμές του αργού πετρελαίου και του πετρελαίου Μπρεντ αναρριχήθηκαν πάνω από 3,8% στα 106,4 και 109,05 δολάρια το βαρέλι, αντίστοιχα. Αυτές οι ανοδικές τάσεις εξαπλώθηκαν σε όλο το εύρος των αγορών ενέργειας, με την τιμή του φυσικού αερίου στην αγορά TTF να ενισχύεται κατά σχεδόν 7% στα 106,19 ευρώ την μεγαβατώρα και στη Βρετανία κατά 9,43% στις 170 πέννες ανά θερμική μονάδα. Η μεγάλη άνοδος του κόστους ενέργειας, η οποία αποδίδεται από ένα σημείο και έπειτα στην εκμετάλλευση του φυσικού αερίου από τη Ρωσία ως γεωπολιτικό όπλο, έχει οδηγήσει στα ύψη τις δαπάνες διαβίωσης στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, αντιστρέφοντας την ανάκαμψη των οικονομιών τους από την πανδημική κρίση.
Σε αυτήν τη φάση, όμως, οι αγορές ζυγίζουν τα νέα δεδομένα καθώς οι χώρες που έχουν επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία αναζητούν εναλλακτικές πηγές. Όπως επισημαίνουν οι Financial Times, το κλειδί είναι πως αποδυναμωθούν τα πετρελαϊκά έσοδα του Κρεμλίνου, το οποίο λέγεται πως κινείται πια προς την προσάρτηση του Ντονμπάς, χωρίς να μονιμοποιηθεί η ακρίβεια στα καύσιμα και τη θέρμανση για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά της Δύσης. Σε αυτή τη φάση, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και οι εταιρείες του αμερικανικού πετρελαϊκού κλάδου δεν προχωρούν σε αύξηση της παραγωγής τους και είναι αβέβαιο εάν θα καταφέρουν να αναπληρώσουν κενά στην προσφορά άμεσα.
Διέξοδος για τη Ρωσία η Κίνα, αλλά με discount
Η Κίνα καταλαμβάνει την 3η θέση στους μεγαλύτερους εισαγωγείς ορυκτών καυσίμων και όχι μόνον πετρελαίου από τη Ρωσία, μετά τη Γερμανία και την Ιταλία. Αλλά υπάρχει μόνον ένας αγωγός πετρελαίου στη Ρωσία με προορισμό την Κίνα, ενώ το μέγιστο κομμάτι των μεταφορών είτε μέσω αγωγών, είτε μέσω θαλάσσης έχει κύρια κατεύθυνση τη Δύση. Η Ρωσία, όμως, ενδεχομένως να αναγκαστεί να μειώσει περαιτέρω το αντίτιμο για το πετρέλαιο της όντας απομονωμένη από τις αγορές της Δύσης.