Φορολογικός οδηγός: Τα 15 σημεία-κλειδιά των φετινών δηλώσεων

Σε εξέλιξη βρίσκεται ήδη από τις 30 Μαρτίου η διαδικασία ηλεκτρονικής συμπλήρωσης και υποβολής των φετινών φορολογικών δηλώσεων. Περίπου 9 εκατ. φυσικά πρόσωπα  αναμένεται να υποβάλουν φέτος μέσω της ψηφιακής πύλης της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, στην ηλεκτρονική διεύθυνση myaade.gr, τις δηλώσεις για την φορολόγηση των εισοδημάτων που απέκτησαν το 2021.

Οι φορολογούμενοι, πριν και κατά την συμπλήρωση των δηλώσεων, πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα τα εξής σημεία:

1. Υπόχρεοι υποβολής

Όσοι έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους μέχρι 31.12.2021 και έχουν πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα υποχρεούνται να  υποβάλουν φορολογική δήλωση. Ακόμη και τα ενήλικα εξαρτώμενα τέκνα οφείλουν να υποβάλλουν δήλωση εφόσον απέκτησαν έστω και 0,01 ευρώ εισόδημα κατά τη διάρκεια του 2021 ή εφόσον βαρύνονται με τεκμήριο διαβίωσης για κατοικία ή ΙΧ.

2. Εξαρτώμενα τέκνα

Τα ανήλικα ή ενήλικα έως 25 ετών τέκνα θεωρούνται «εξαρτώμενα» εφόσον συνοικούν με τον φορολογούμενο και το ετήσιο πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημά τους δεν υπερέβη εντός του 2018 τα 3.000 ευρώ ή τα 6.000 ευρώ αν παρουσιάζουν αναπηρία 67% και άνω. Ο αριθμός των τέκνων αυτών δηλώνεται στον πίνακα 3, στην παράγραφο 2 και στους κωδικούς 005-006, ενώ τα στοιχεία τους αναγράφονται στον πίνακα 8 της δήλωσης.

3. Προθεσμία υποβολής

Η δήλωση φορολογίας εισοδήματος θεωρείται εμπρόθεσμη εφόσον υποβληθεί μέχρι τις 30 Ιουνίου 2022.

4. Κανόνες υπολογισμού των φόρων

Τα εισοδήματα από μισθωτή εργασία και συντάξεις και τα εισοδήματα από ατομικά ασκηθείσες επιχειρηματικές δραστηριότητες φορολογούνται με ενιαία κλίμακα, αφού προηγουμένως αθροιστούν.

Στην κλίμακα αυτή, ο κατώτατος συντελεστής φόρου ανέρχεται πλέον στο 9% και επιβάλλεται μέχρι το επίπεδο ετησίου εισοδήματος των 10.000 ευρώ. Πάνω από το επίπεδο ετησίου εισοδήματος των 10.000 ευρώ και μέχρι τα 20.000 ευρώ  επιβάλλεται συντελεστής φόρου 22%, πάνω από τα 20.000 και μέχρι τα 30.000 ευρώ επιβάλλεται συντελεστής φόρου 28%, ενώ πάνω από τα 30.000 και μέχρι τα 40.000 ευρώ εφαρμόζεται συντελεστής φόρου 36%. Για το τμήμα του ετησίου εισοδήματος άνω των 40.000 ευρώ ο συντελεστής φόρου ανέρχεται σε 44%.

Η ίδια κλίμακα, που περιγράψαμε παραπάνω εφαρμόζεται και κατά τον υπολογισμό του φόρου στα εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες. Η φορολόγηση όμως των αγροτικών εισοδημάτων με την κλίμακα αυτή γίνεται αυτοτελώς.

5. Ειδικά για τα ετήσια εισοδήματα μέχρι 12.000 ευρώ από μισθούς και συντάξεις καθώς επίσης και για τα ετήσια εισοδήματα μέχρι 12.000 ευρώ από αγροτικές δραστηριότητες που αποκτούν οι κατ’ επάγγελμα αγρότες προβλέπεται πλέον έκπτωση φόρου:

• 777 ευρώ, εάν δεν υπάρχουν προστατευόμενα τέκνα.
• 810 ευρώ, εάν υφίσταται ένα προστατευόμενο τέκνο.
• 900 ευρώ, εάν υπάρχουν δύο προστατευόμενα τέκνα.
• 1120 ευρώ εάν υφίστανται τρία προστατευόμενα τέκνα.
• 1340 ευρώ εάν υφίστανται τέσσερα προστατευόμενα τέκνα.
• επιπλέον 220 ευρώ για κάθε προστατευόμενο τέκνο από το πέμπτο και πάνω.

Για όσους από τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους κατ’ επάγγελμα αγρότες έχουν ετήσιο εισόδημα μέχρι 12.000 ευρώ, το ισχύον κατά περίπτωση ποσό έκπτωσης φόρου αφαιρείται από τον φόρο, ο οποίος προκύπτει από την εφαρμογή του συντελεστή φόρου 9% στα πρώτα 10.000 ευρώ του ετησίου εισοδήματος και του συντελεστή 22% στο τμήμα του εισοδήματος πάνω από τα 10.000 ευρώ και μέχρι τα 12.000 ευρώ.

Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία ο φόρος που αναλογεί με βάση τα όσα αναφέρονται στο προηγούμενο εδάφιο είναι μικρότερος από την ισχύουσα έκπτωση φόρου, το ποσό της έκπτωσης αυτής περιορίζεται ακριβώς στο ύψος του αναλογούντος φόρου και τον μηδενίζει.

Για όσους από τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους κατ’ επάγγελμα αγρότες έχουν ετήσιο εισόδημα άνω των 12.000 ευρώ, η ισχύουσα κατά περίπτωση έκπτωση φόρου, όπως προκύπτει σύμφωνα με τα παραπάνω περιγραφέντα, μειώνεται κατά το 2% του πέραν των 12.000 ευρώ τμήματος του ετησίου εισοδήματος.

6. Τα εισοδήματα από την εκμετάλλευση ακίνητης περιουσίας (ενοίκια) φορολογούνται αυτοτελώς, με κλίμακα στην οποία ισχύουν συντελεστές φόρου:

• 15% μέχρι το επίπεδο ετησίου εισοδήματος 12.000 ευρώ.
• 35% στο τμήμα ετησίου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 35.000 ευρώ.
• 45% στο τμήμα ετησίου εισοδήματος πάνω από τα 35.000 ευρώ.

7. Στους έχοντες ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ (δηλωθέντα φορολογούμενα και φοροαπαλλασσόμενα αθροιστικά από όλες τις πηγές) προερχόμενα μόνο από μισθούς του δημοσίου τομέα ή και συντάξεις θα επιβάλλεται και φέτος, κατά την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων, ειδική εισφορά αλληλεγγύης υπολογιζόμενη κλιμακωτά, ως εξής:

• 2,2% στο τμήμα ετησίου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 20.000 ευρώ,
• 5% στο τμήμα ετησίου εισοδήματος από 20.001 ως 30.000 ευρώ,
• 6,5% στο τμήμα ετησίου εισοδήματος από 30.001 ως 40.000 ευρώ,
• 7,5% στο τμήμα ετησίου εισοδήματος από 40.001 ως και 65.000 ευρώ,
• 9% στο τμήμα ετησίου εισοδήματος από 65.001 ως και 220.000 ευρώ και
• 10% στο τμήμα ετησίου εισοδήματος πάνω από τα 220.000 ευρώ.

Τα εισοδήματα του 2021 από όλες τις άλλες πηγές, δηλαδή από επιχειρηματικές και αγροτικές δραστηριότητες, από ακίνητα, από μερίσματα, από τόκους, από υπεραξίες μετοχών και άλλων χρηματοοικονομικών προϊόντων κ.λπ. εξαιρούνται από την επιβολή ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.

8. Οι επιτηδευματίες και οι ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα, υποχρεούνται σε καταβολή ετήσιου τέλους επιτηδεύματος, το οποίο ανέρχεται σε 650 ευρώ ετησίως.

Ειδικά για τους εργαζόμενους με «μπλοκάκια» (τα φυσικά πρόσωπα που το εισόδημά τους προέρχεται από ατομική επιχείρηση παροχής υπηρεσιών ή ελευθέριο επάγγελμα και έχουν έγγραφη σύμβαση με μέχρι 3 φυσικά ή νομικά πρόσωπα, ή με περισσότερα από 3 φυσικά ή νομικά πρόσωπα αλλά το 75% των ακαθάριστων εσόδων τους προέρχεται από 1 φυσικό ή νομικό πρόσωπο) τα ποσά του τέλους επιτηδεύματος, ανέρχονται σε:

• 400 ευρώ ετησίως, εφόσον η έδρα βρίσκεται σε τουριστικό τόπο ή σε πόλεις-χωριά με πληθυσμό έως 200.000 κατοίκους
• 500 ευρώ ετησίως, εφόσον η έδρα βρίσκεται σε πόλη με πληθυσμό πάνω από 200.000 κατοίκους.

Η περιοχή του Νομού Αττικής λογίζεται ως μια πόλη, καθώς και το Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης.

Σε περίπτωση διακοπής της δραστηριότητας μέσα στη χρήση, το τέλος επιτηδεύματος περιορίζεται ανάλογα με τους μήνες λειτουργίας της επιχείρησης ή της άσκησης του επαγγέλματος. Χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 15 ημερών λογίζεται ως μήνας.

9. Από την υποχρέωση καταβολής τέλους επιτηδεύματος για τη χρήση του 2021 εξαιρούνται:

• Οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ.
• Οι αγρότες του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ οι οποίοι στις 31-12-2020 συμπλήρωσαν πέντε έτη από την ημερομηνία έναρξης των γεωργικών δραστηριοτήτων τους.
• Οι αγρότες, οι οποίοι είναι μέλη αγροτικών συνεταιρισμών που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 8 του ν. 4384/2016.
• Τα πρόσωπα που ασκούν ατομική εμπορική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα και παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%.
• Οι εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες που ασκούν τις δραστηριότητές τους σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους, εκτός εάν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.
• Οι ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και η ατομική άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος, εφόσον δεν έχουν παρέλθει 5 έτη από την έναρξη εργασιών.
• Οι περιπτώσεις ατομικών επιχειρήσεων εφόσον για τον επιτηδευματία υπολείπονται 3 έτη από το έτος της συνταξιοδότησής του. Ως έτος συνταξιοδότησης νοείται το 65ο έτος της ηλικίας.

10. Τεκμήρια

Τα τεκμήρια διαβίωσης (οι τεκμαρτές δαπάνες χρήσης για κατοικίες, ΙΧ αυτοκίνητα, σκάφη κ.λπ.) συναθροιζόμενα με τυχόν δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων που πραγματοποίησε ο φορολογούμενος (αγορές σπιτιών, αυτοκινήτων, αποπληρωμή δανείων καταναλωτικών κ.λπ.) προσδιορίζουν, πολλές φορές, το εισόδημα κάθε φορολογούμενου με τεκμαρτό τρόπο, σε επίπεδα υψηλότερα του πραγματικού δηλωθέντος εισοδήματος. Το αποτέλεσμα είναι ο φορολογούμενος να έρχεται αντιμέτωπος με τον κίνδυνο επιβάρυνσης με επιπλέον φόρους. Για να αποτραπεί ένας τέτοιος κίνδυνος, ο φορολογούμενος πρέπει να καλύψει τη διαφορά μεταξύ χαμηλού πραγματικού και υψηλού τεκμαρτού εισοδήματος με διάφορους τρόπους, όπως η δήλωση χρηματικού κεφαλαίου (αποθέματος) προηγούμενων ετών, που αναλώθηκε εντός του 2021, η δήλωση εισοδημάτων που απαλλάσσονται από τον φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο, η δήλωση εσόδων εισπραχθέντων εντός του 2021 από την πώληση περιουσιακών στοιχείων ή από γονικές παροχές ή δωρεές χρηματικών ποσών ή από δάνεια κ.λπ. Σε κάθε περίπτωση δωρεάς ή γονικής παροχής θα πρέπει να έχει προηγηθεί συμβολαιογραφική πράξη από την οποία να προκύπτει ότι η ημερομηνία πραγματοποίησης της δωρεάς ή της γονικής παροχής έγινε μέχρι και την 31η-12-2021. Οι παραπάνω κατηγορίες ποσών που καλύπτουν τεκμήρια δηλώνονται στους κωδικούς του πίνακα 6 της φορολογικής δήλωσης.

11. Κάθε φορολογούμενος με ετήσιο ατομικό πραγματικό εισόδημα έτους 2021 προερχόμενο εκ μιας ή περισσοτέρων από τις 5 βασικές πηγές, δηλαδή από μισθούς, συντάξεις, επιχειρηματική δραστηριότητα, αγροτικές εκμεταλλεύσεις και ενοίκια ακινήτων, πρέπει να έχει πραγματοποιήσει κατά το χρονικό διάστημα από την 1η-1-2021 έως την 31η-12-2021 δαπάνες για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών συνολικού ύψους ίσου με το 30% του εισοδήματος αυτού. Για να αναγνωριστούν, οι δαπάνες αγοράς αγαθών και παροχής υπηρεσιών θα πρέπει να έχουν εξοφληθεί με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες ή με άλλα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (προπληρωμένες κάρτες, πληρωμές μέσω e-banking κ.λπ.). To ποσό των δαπανών που λαμβάνεται υπόψη δεν μπορεί να υπερβεί σε ετήσια βάση τα 20.000 ευρώ.

Σε κάθε περίπτωση φορολογουμένου ο οποίος δεν έχει καταφέρει να καλύψει το απαιτούμενο συνολικό ποσό δαπανών, το οποίο αντιστοιχεί, όπως προαναφέραμε, στο 30% του συνολικού ετησίου ατομικού πραγματικού εισοδήματος του έτους 2021, το «ακάλυπτο» ποσό φορολογείται με 22%.

Οι φορολογούμενοι πρέπει να αναγράψουν τα ποσά των δαπανών που εξόφλησαν το 2021 με ηλεκτρονικά μέσα στους κωδικούς 049-050 του Πίνακα 7 της δήλωσης, λαμβάνοντας ηλεκτρονική πληροφόρηση από στοιχεία που έχει αναρτήσει η Α.Α.Δ.Ε. στο ηλεκτρονικό έντυπο της δήλωσης.

12. Από την υποχρέωση να καλύψουν το 30% του ετησίου πραγματικού εισοδήματος με δαπάνες αγοράς αγαθών και παροχής υπηρεσιών εξοφληθείσες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής εξαιρούνται πλήρως, για το φορολογικό έτος 2021:

• Φορολογούμενοι 70 ετών και άνω.
• Άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.
• Φορολογούμενοι που βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.
• Φορολογικοί κάτοικοι της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα.
• Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή.
• Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
• Oι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.
• Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.
• Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).
• Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των 6 μηνών).
• Όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα.
• Οι φυλακισμένοι.

Οι φορολογούμενοι που περιλαμβάνονται στις παραπάνω 12 περιπτώσεις εξαιρέσεων πρέπει να συμπληρώσουν τους κωδικούς 023-024 του Πίνακα 2 της φορολογικής δήλωσης για να διασφαλίσουν την απαλλαγή τους.

13. Κατά τη διάρκεια της ηλεκτρονικής συμπλήρωσης της φορολογικής δήλωσης, ο φορολογούμενος μπορεί να πληροφορηθεί άμεσα τι ποσά δαπανών που κατοχυρώνουν την έκπτωση φόρου εξόφλησε κατά τη διάρκεια του 2021 με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Τα ποσά αυτά αναγράφονται σε αναλυτικό πίνακα που αναρτάται στην οθόνη του υπολογιστή του, εφόσον δίπλα από τους κωδικούς 049-050 του πίνακα 7, «κλικάρει» πάνω στη λέξη «ΕΔΩ» που περιλαμβάνεται στη φράση «Πατήστε ΕΔΩ για στοιχεία δαπανών». Μόλις «κλικάρει» πάνω στη λέξη αυτή, εμφανίζεται στην οθόνη του υπολογιστή του ένας πληροφοριακός πίνακας στον οποίο αναγράφονται αναλυτικά ανά τράπεζα τα ποσά των δαπανών τα οποία εξόφλησε μέσω ηλεκτρονικών μεθόδων πληρωμής.
14. Εκκαθάριση της δήλωσης και καταβολή φόρου

Σε κάθε περίπτωση εγγάμων, είτε υποβάλλουν τη φορολογική δήλωση από κοινού είτε χωριστά, διενεργείται ξεχωριστή βεβαίωση του φόρου και εκδίδονται δύο εκκαθαριστικά σημειώματα, ένα για κάθε σύζυγο. Πιστωτικά ποσά του ενός συζύγου δεν συμψηφίζονται με τυχόν χρεωστικά του άλλου. Στην περίπτωση που έχουν και οι δύο σύζυγοι εκκαθαριστικά με πιστωτικά ποσά, αυτά επιστρέφονται στον κάθε δικαιούχο χωριστά.

15. Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία στο εκκαθαριστικό αναγράφεται επιπλέον φόρος προς καταβολή (χρεωστικό υπόλοιπο), το ποσό αυτό πρέπει να εξοφληθεί είτε εφάπαξ, μέχρι την 31η Ιουλίου, είτε σε οκτώ ίσες μηνιαίες δόσεις, κάθε μία από τις οποίες μέχρι την τελευταία εργάσιμη μέρα των μηνών της περιόδου Ιουλίου 2022-Φεβρουαρίου 2023. Δηλαδή, η πρώτη δόση πρέπει να καταβληθεί μέχρι την 31η Ιουλίου 2022 και η τελευταία μέχρι την 28η Φεβρουαρίου 2023.

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!