THEPOWERGAME
Το «σοκ» των πόρων που θα προκαλέσει ο πόλεμος στην Ουκρανία θα διευρύνει τις ανισότητες μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών αλλά και εντός των κρατών, σχολιάζει μιλώντας στο Powergame.gr η κα Dawn Nakagawa, εκτελεστική αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Μπεργκρούεν (Berggruen Institute). Mίας δεξαμενής σκέψης με έδρα την Καλιφόρνια των ΗΠΑ που δημιουργήθηκε το 2010, στον απόηχο της οικονομικής κρίσης του 2008, με σκοπό να μελετήσει τις μεταβολές στους πολιτικούς και κοινωνικούς θεσμούς. Η κα Nakagawa συμμετέχει στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών (6-9 Απριλίου).
Ειδικά για την Ελλάδα, η κα Nakagawa διαπιστώνει πως η κυβέρνηση υπό τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκο Πιερρακάκη, «έφερε την επανάσταση στις κρατικές υπηρεσίες διαθέτοντάς τις διαδικτυακά και κάνοντας τις υπηρεσίες πιο προσβάσιμες στους πολίτες». Προτείνει ακόμη να αναπτυχθούν πλατφόρμες δια μέσω των οποίων οι επιχειρηματίες και οι παραγωγοί θα μπορούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους πολίτες χωρίς μεσάζοντες.
Τέλος, μιλά για τα εργαλεία μέσω των οποίων μπορεί να επιτευχθεί η ανακατεύθυνση του κεφαλαίου στον καπιταλισμό από τους λίγους στους πολλούς και τους τρόπους, με τους οποίους μπορεί να αντιμετωπιστεί η γραφειοκρατία, όταν τη διαχείριση των αγαθών κοινής ωφελείας έχει το κράτος.
Ακολουθεί αναλυτικά η συνέντευξη.
Στην παρουσίαση του προγράμματός σας για το «Μέλλον του Καπιταλισμού», η ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Berggruen εξηγεί (και παραθέτω) πως «ο Καπιταλισμός έχει κατά τα φαινόμενα κατακτήσει τον κόσμο… Ωστόσο, την ίδια στιγμή, αυτό το σύστημα που έχει δημιουργήσει τόσο πολύ πλούτο, βρίσκεται στο χείλος αλληλένδετων κρίσεων ανισότητας». Μπορείτε να εξηγήσετε αυτές τις ανισότητες και πώς δημιουργήθηκαν;
Υπάρχουν δύο διαφορετικά είδη ανισότητας, επάνω στα οποία εργαζόμαστε. Ο πλούτος και το εισόδημα. Αυτά αλληλοσυνδέονται. Με την αυξανόμενη εισοδηματική ανισότητα, είναι όλο και πιο δύσκολο να συσσωρεύσεις πλούτο και περιουσιακά στοιχεία. Τα περιουσιακά στοιχεία στο μεταξύ μεγαλώνουν σε αξία, καθώς το εισόδημα γίνεται λιγότερο σημαντικό για την οικονομική κινητικότητα.
Επομένως, ψάχνουμε για τρόπους να αποκτήσουμε προσόδους από την οικονομική ανάπτυξη που δημιουργεί ο καπιταλισμός και να δημιουργήσουμε πηγές πλούτου και εισοδήματος για τον ευρύτερο πληθυσμό.
Αυτό σημαίνει και νέες πηγές κεφαλαίου για τα άτομα και, το πιο σημαντικό, νέους θεσμούς που διοχετεύουν τους πόρους στο χτίσιμο μίας οικονομίας που μπορεί να υποστηρίξει συνολική ευημερία και πλήρη απασχόληση για όλους.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία απειλεί με όξυνση των ανισοτήτων, ειδικά στην Ευρώπη;
Ναι. Υπάρχει ένας πραγματικός κίνδυνος το «σοκ» των πόρων που θα δημιουργήσει ο πόλεμος να κινητοποιήσει ανισότητες μεταξύ κρατών και εντός αυτών. Θα έχουμε σοβαρά προβλήματα με τα καύσιμα και τα τρόφιμα και αυτό θα ανεβάσει τις τιμές. Όλα αυτά πλήττουν τους φτωχούς άμεσα, καθώς τα βασικά είδη ανάγκης γίνονται πιο ακριβά και έμμεσα, καθώς οι αρχές ανταποκρίνονται στον πληθωρισμό αυξάνοντας τα επιτόκια και επομένως επιβραδύνοντας την ανάπτυξη. Οι φτωχοί είναι εκείνοι που πάντα υποφέρουν πρώτοι από τις συνέπειες της αργής ανάπτυξης.
Αυτός είναι ο λόγος που χρειάζεται να έχουμε διεθνή συντονισμό για να διατηρήσουμε την παροχή πραγματικών πόρων και όχι μόνο χρηματοοικονομικών.
Στο πρόγραμμά σας για το Μέλλον του Καπιταλισμού, προτείνονται δύο τρόποι για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων του καπιταλισμού: ο «προ-διαμοιρασμός» και η «χάραξη οικονομικής πολιτικής σε πολλαπλά επίπεδα». Μπορείτε να εξηγήσετε τί εννοείτε;
Όπως άφησα να εννοηθεί και παραπάνω, επικεντρωνόμαστε στον «προ-διαμοιρασμό» ως ένα σήμα για την ανακατεύθυνση της οικονομικής παραγωγής από τον πλουτισμό των λίγων στους πολλούς.
Αυτό δεν σημαίνει απλώς τη φορολόγηση των πλουσιότερων και τη διατήρηση των παραγωγικών σχέσεων ως έχουν. Σημαίνει την ανακατεύθυνση του κεφαλαίου προς την ευρύτερη ανάπτυξη μέσω δημοσίων επενδύσεων και την κατοχή μετοχικού κεφαλαίου στις νέες τεχνολογίες.
Με τον όρο «διακυβέρνηση σε πολλαπλά επίπεδα», εννοούμε την ανάγκη να συντονίσουμε τις οικονομίες δια μέσου συνόρων και περιφερειών. Όπως είπαμε ήδη, ένα σοκ τόσο ισχυρό όσο ο πόλεμος στην Ουκρανία, απαιτεί επίσημους μηχανισμούς διεθνούς οικονομικού συντονισμού που είναι κατά προτίμηση θεσμικοί και όχι δημιουργημένοι επί τούτου (ad hoc).
Επίσης χρειαζόμαστε καλύτερο συντονισμό με περιοχές του πλανήτη όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου η ανάπτυξη είναι περιορισμένη εντός δήμων ή Πολιτειών και συχνά δεν υπάρχει μία ευρύτερη προσέγγιση που τους δένει μαζί σε περιφερειακό επίπεδο.
Είναι σημαντικό το κράτος «να διατηρεί μετοχές σε αγαθά κοινής ωφελείας που εμπορευματοποιούνται από ιδιώτες»; Αυτό σημαίνει κριτική επανεκτίμηση της ιδιωτικοποίησης σε κάποιους τομείς της οικονομίας; Και πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ζητήματα γραφειοκρατίας και πιθανές ελλείψεις διαφάνειας όταν έχουμε να κάνουμε με κρατική διαχείριση;
Ναι, είναι σημαντικό. Η ιδιωτική ιδιοκτησία είναι καλή για τα ιδιωτικά αγαθά, αλλά όχι πάντα για τις δημόσιες ανάγκες. Αυτό που οραματιζόμαστε είναι μία ριζοσπαστική επανεξέταση της διακυβέρνησης που κατευθύνει τη γραφειοκρατία και την ελέγχει.
Η πρόσφατη έκθεσή μας για μία Εθνική Αρχή Επενδύσεων στις ΗΠΑ από την καθηγήτρια Saule Omarova περιγράφει τον τρόπο λειτουργίας ενός πολύπλοκου μηχανισμού δημοσίου ελέγχου για έναν πολύπλοκο γραφειοκρατικό αναπτυξιακό οργανισμό.
Από την άλλη, θα πρέπει να αποδεχτούμε το γεγονός ότι οι γραφειοκρατίες υπάρχουν σε ένα κοινωνικό πλαίσιο και ότι οι αποτυχίες τους αντανακλούν κάτι που αποτελεί περισσότερο ένα ευρύτερο κοινωνικό πρόβλημα παρά τη γραφειοκρατία αυτή καθεαυτή.
Υπάρχουν άλλα εργαλεία με τα οποία μπορεί να αντιμετωπίσει κανείς τις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, ίσως ακόμη και όσον αφορά το συγκεκριμένο πλαίσιο της Νότιας Ευρώπης και της Ελλάδας, τα οποία θα θέλατε να υπογραμμίσετε;
Ναι, φυσικά. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να αντιμετωπίσει κανείς την ανισότητα και μπορεί να υπάρχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που κάνουν κάποιους περισσότερο ταιριαστούς για την Ελλάδα και τη Νότια Ευρώπη, σε αντίθεση με άλλους.
Η βιομηχανία, τα χαρακτηριστικά του οικονομικού τομέα, οι τομείς στους οποίους είναι ικανός ο κρατικός μηχανισμός, ακόμη και ο πολιτισμός μπορούν να καθορίσουν ποιες λύσεις ταιριάζουν σε κάθε περιοχή ή χώρα. Καθώς δεν είμαι ειδική στην συγκεκριμένη περιοχή, δεν μπορώ να προτείνω ποιους τομείς να κοιτάξει κανείς.
Η ελληνική κυβέρνηση υπό τον υπουργό Κ. Πιερρακάκη έφερε την επανάσταση στις κρατικές υπηρεσίες διαθέτοντάς τις διαδικτυακά και κάνοντας τις υπηρεσίες πιο προσβάσιμες στους πολίτες. Η κυβέρνηση θα μπορούσε να δημιουργήσει παρόμοιες ψηφιακές πλατφόρμες για να διευκολύνει τους επιχειρηματίες και τους παρόχους υπηρεσιών να συνδεθούν με τους πελάτες χωρίς μεσάζοντες από την ιδιωτική αγορά που επιδιώκουν να εξασφαλίσουν κέρδη.
Περισσότερα κέρδη θα μπορούσαν να καταλήξουν στα χέρια των ανθρώπων της πλατφόρμας. Ακόμη καλύτερα, θα μπορούσε να επιτραπεί στους παραγωγούς που συμμετέχουν στην πλατφόρμα να είναι και οι ιδιοκτήτες της, να αποφασίζουν για τη χρέωση και να διαμοιράζουν τα κέρδη στο τέλος του έτους.
Αυτή είναι μόνο μία ιδέα. Υπάρχουν πολλές, πολλές ακόμη. Δεν λείπουν οι ιδέες. (Το ζήτημα) είναι η πολιτική βούληση να ξεπεράσουμε τα ισχυρά ιδιωτικά συμφέροντα που επωφελούνται από το σύστημα, το οποίο παράγει νικητές και ηττημένους.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
