THEPOWERGAME
Να βάλουν και τη Ρουμανία στο σχέδιο για τη σιδηροδρομική παράκαμψη του Βοσπόρου, με τη διασύνδεση τριών ελληνικών λιμανιών με αντίστοιχα βουλγαρικά επιδιώκουν η Ελλάδα και η Βουλγαρία. Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά τις επαφές που είχε πριν από λίγες ημέρες στη Σόφια ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής με τη νέα πολιτική ηγεσία της γειτονικής χώρας έπεσε στο τραπέζι η επέκταση του σχεδίου ώστε να ενταχθεί και το ρουμανικό λιμάνι της Κωστάντζας. Μέχρι σήμερα ο σχεδιασμός, που προχωράει με αρκετά αργό βηματισμό, προέβλεπε πως θα διασυνδεθούν τα ελληνικά λιμάνια της Αλεξανδρούπολης, της Καβάλας και της Θεσσαλονίκης με τα λιμάνια του Μπουργκάς, της Βάρνας και του Ρούσε στην Βουλγαρία.
Η Αθήνα και η Σόφια προσπαθούν να συντονίσουν το βηματισμό τους εκμεταλλευόμενες και το εξαιρετικά θετικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί μετά την αλλαγή κυβέρνησης στην Βουλγαρία. Συμφωνήθηκε να εξεταστεί η ένταξη του λιμανιού της Κωστάντζας και παράλληλα να προχωρήσει μια νέα μελέτη βιωσιμότητας με επίκεντρο την πιθανότητα συμμετοχής ιδιώτη επενδυτή στη διακρατική εταιρεία που σχεδιάζεται ώστε να προχωρήσει το έργο.
Το ζήτημα είναι πως η ελληνική πλευρά έχει προχωρήσει αρκετά, με την πρόσφατη εκκίνηση των διαγωνισμών, από την ΕΡΓΟΣΕ, για τα έξι μεγάλα σιδηροδρομικά έργα στα οποία περιλαμβάνονται και τα τμήματα Θεσσαλονίκη – Νέα Καρβάλη – Τοξότες και Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο (στα σύνορα με τη Βουλγαρία). Για τα συγκεκριμένα έργα (όπως και για τα τέσσερα υπόλοιπα) στην κυβέρνηση θεωρούν πως θα εξασφαλιστεί χρηματοδότηση από εργαλεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως το CEF II, το νέο ΕΣΠΑ, κ.λπ. Αντίθετα οι Βούλγαροι είναι πιο πίσω σε σχέση με την αναβάθμιση του δικού τους σιδηροδρομικού δικτύου, αλλά και με το μοντέλο χρηματοδότησης των απαραίτητων έργων. Γι’ αυτό και είχαν βάλει στο τραπέζι τη συμμετοχή ιδιώτη στη διακρατική εταιρεία.
Όμως, στελέχη που παρακολουθούν το εγχείρημα υποστηρίζουν πως οι ιδιώτες απαιτούνται σε δεύτερη φάση, για τη λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου παράλληλα με τη διαχείριση των λιμένων που θα διασυνδέονται. Τα ίδια στελέχη εκφράζουν την απογοήτευσή τους για το γεγονός ότι τελικά δεν εμφανίστηκαν στους διαγωνισμούς για τα λιμάνια Αλεξανδρούπολης και Καβάλας, που προωθεί το ΤΑΙΠΕΔ, κάποιοι ισχυροί αμερικανικοί όμιλοι, παρά το ενδιαφέρον που είχαν δείξει από την αρχή οι ΗΠΑ. Όπως εξηγούν «η ύπαρξη ισχυρών αμερικανικών operators στα λιμάνια θα μπορούσε να επιταχύνει και το σχέδιο για τη σιδηροδρομική παράκαμψη του Βοσπόρου». Κάτι τέτοιο, όμως, δεν συνέβη εκτός και αν τελικά εμφανιστούν π.χ. στο διαγωνισμό για την Αλεξανδρούπολη (οι προσφορές κατατίθενται στις 5 Μαΐου) κάποια πιο ηχηρά ονόματα.
Η βουλγαρική πλευρά δείχνει, πάντως, ενδιαφέρον για τη σιδηροδρομική διασύνδεση των ελληνικών λιμανιών με τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας. Επιπλέον έχει εκφράσει ενδιαφέρον για συμμετοχή στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, ενώ μέσω κρατικής ενεργειακής εταιρείας απέκτησε το 20% στην εταιρεία Gastrade που αναπτύσσει τον πλωτό τερματικό αποθήκευσης και αεριοποίησης (FSRU) υγροποιημένου φυσικού αερίου στη ίδια περιοχή.
Η Ελλάδα και η Βουλγαρία, αλλά και η Κομισιόν, θεωρούν τη σιδηροδρομική διασύνδεση των λιμανιών ένα ελκυστικό έργο. Σήμερα οι εμπορευματικές ροές από και προς την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας διέρχονται μέσα από τα στενά του Βοσπόρου. Πρόκειται για διαδρομή που έχει σοβαρά μειονεκτήματα όπως το υψηλό της κόστος (εξαιτίας των ακριβών τελών διέλευσης και του χρόνου μεταφοράς) και η μεγάλη επικινδυνότητα εν μέσω φόβων για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον από ένα ατύχημα. Ο εναλλακτικός διάδρομος δεν αναζητείται μόνο για την αποσυμφόρηση των στενών του Βοσπόρου, αλλά και για να υπάρχει μια ασφαλής διαδρομή στην περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Αντίστοιχο έργο διασύνδεσης των χωρών της Βαλτικής με την Πολωνία προωθείται εδώ και δύο δεκαετίες από τη διακρατική εταιρεία Rail Baltica, με εθνικά και κοινοτικά κονδύλια.