THEPOWERGAME
Τις σκέψεις του για το «αδιανόητο» του πολέμου του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία, το οποίο είχε προβλέψει ο φορέας που ίδρυσε «Thinking the Unthinkable» («Σκεπτόμενοι το Αδιανόητο») μοιράστηκε ο παλαίμαχος δημοσιογράφος και παρουσιαστής του BBC, Nik Gowing, ο οποίος από το 2014 βοηθά τους ηγέτες της πολιτικής και του επιχειρείν να αντιμετωπίσουν τη ρευστότητα των σύγχρονων εξελίξεων. Ο κ. Gowing θα συμμετέχει στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, που θα γίνει στις 6-9 Απριλίου 2022.
Μεταξύ των πολλών ενδιαφέροντων σημείων της συνέντευξης που παραχώρησε στη Μυρτώ Μπούτση και το Powergame.gr, η εκτίμηση πως σύντομα η κλιματική έκτακτη ανάγκη που βιώνουμε και η οποία μας απειλεί άμεσα, θα φτάσει σε ένα σημείο καμπής, όπου δεν θα μπορούν πλεόν οι ηγέτες να αντιπαρέρχονται τις ανησυχίες των νέων.
Ο κ. Gowing εξήγησε ακόμη γιατί οι ηγέτες συχνά μένουν πίσω από τις εξελίξεις και δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν την κοινωνική αλλαγή και εκτίμησε πως τα fake news στην πραγματικότητα προέρχονται από κράτη που ψεύδονται. Τέλος, σχολίασε πως η περιβαλλοντική ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ δεν είχε δίκιο όταν έλεγε ότι η τελευταία Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα COP26, το Νοέμβριο του 2021, ήταν απλά πολύ «μπλα, μπλα, μπλα…»
Σκεπτόμενος το αδιανόητο του πολέμου στην Ουκρανία και γιατί οι ηγέτες δεν μπορούν να το διανοηθούν
Ο Nik Gowing, ανταποκριτής στο εξωτερικό και διάσημος παρουσιαστής επί σειρά ετών, ο οποίος το 2014 άφησε το BBC από δική του επιλογή -συμπτωματικά την εποχή που ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν εισέβαλε και καταλάμβανε τότε εδάφη της ανατολικής Ουκρανίας και τη χερσόνησο της Κριμαίας- ίδρυσε τον φορέα «Thinking the Unthinkable» (Σκεπτόμενοι το Αδιανόητο). Έναν φορέα που αποσκοπεί να συμβουλεύει τους ηγέτες του πλανήτη πώς να αντιμετωπίζουν καλύτερα ακριβώς αυτές τις αλλαγές, οι οποίες παρουσιάζονται ως κάτι το αδιανόητο ως τότε.
Παρεπιμπτόντως η φράση, όπως εξήγησε, δημιουργήθηκε στη διάρκεια της πυραυλικής κρίσης με την Κούβα του 1962, όταν υπήρχε μία πραγματική πιθανότητα ενός πυρηνικού πολέμου.
Όπως εξηγεί, λοιπόν, χάρη στην εμπειρία του στη διπλωματία των συγκρούσεων, το 2014 «μου κατέστη σαφές ότι κάτι άλλο, αδιανόητο, συνέβαινε με το γεγονός ότι ο Πούτιν θεωρούσε πως μπορεί να το κάνει αυτό». Αυτό που κάνει κάνει τώρα ο Πούτιν στην Ουκρανία, έναν πόλεμο ενός κράτους-έθνους σε βάρος ενός άλλου, είναι κάτι που το είχαν προβλέψει από τότε, ωστόσο κανείς δεν μπορούσε να τους πιστέψει, όπως εξηγεί.
Για ποιόν λόγο όμως, «οι περισσότεροι ηγέτες του πλανήτη, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα όταν πρέπει να σκεφτούν το αδιανόητο»;
Σύμφωνα λοιπόν με τον κ. Gowing, «οι ηγέτες κινητοποιούνται συνήθως από την ίδια συνθήκη, η οποία τους οδήγησε σε αυτή την ηγετική θέση». Είτε είναι πολιτικοί και πρέπει να προσαρμοστούν σε αυτά που το κόμμα τους θέλει, προκειμένου να είναι εκλέξιμοι. Είπε πρόκειται για ηγέτες επιχειρήσεων, όπου οι μέτοχοι αναμένουν από ένα συγκεκριμένο είδος ανθρώπου να κάνει αυτή τη δουλειά.
Όμως, μας λέει, ανακάλυψε πως «η συνθήκη που τους καθιστά κατάλληλους για μία ανώτερη θέση ως ηγέτες, κατά πολλούς τρόπους τη σύγρονη εποχή τους κάνει και ακατάλληλους, καθώς δυσκολεύονται να συμβιβάσουν αυτό που πιστεύουν πως πρέπει να κάνουν με τα ρήγματα που συμβαίνουν στη σύγχρονη εποχή».
Πολλοί από αυτούς μάλιστα, «παλεύουν» να ανταπεξέλθουν και να σκεφτούν το αδιανόητο. Το «αδιανόητο» άλλωστε συνέβη πολλές φορές τελευταία, με την πανδημία του κορονοϊού, την έκτακτη ανάγκη της κλιματικής κρίσης και τώρα, τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Αλλά και η πραγματικότητα της σύγχρονης ηγεσίας έχει αλλάξει. «Αν είσαι ηγέτης, άνδρας ή γυναίκα, θα υποθέσεις πως εσύ θα είσαι αυτός που θα οδηγεί και πως ο κόσμος θα σε σεβαστεί και θα πιστέψει αυτό που λες. Και τώρα αυτό που συμβαίνει είναι μία εντελώς διαφορετική σφαίρα δεδομένων και πληροφοριών, που είναι διαθέσιμα σε όλους εκείνους που μέχρι πριν από μερικά χρόνια βασίζονταν σε εσένα για πληροφόρηση.
Τώρα το γνωρίζουν από μόνοι τους και συχνά βλέπουν ότι εσύ, ως ηγέτης, είσαι αρκετά πίσω από το κύμα σε αντιδιαστολή με αυτούς, που είναι στην κορυφή του κύματος, γιατί λαμβάνουν την ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο».
Τα πραγματικά «fake news» δεν είναι εκείνα που εννοούσε ο Τραμπ
Στην ερώτησή μας σχετικά με τις εξελίξεις στη δημοσιογραφία με την έλευση της ψηφιακής εποχής και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, χαρακτήρισε μία φανταστική εξέλιξη και πραγματικό «προσόν» για τη σύγχρονη δημοσιογραφία, το γεγονός ότι κάθε πολίτης μπορεί να σηκώσει το κινητό του, να καταγράψει τις εξελίξεις και να τις ανεβάσεις online. Κάτι που συμβαίνει και στο μέτωπο της Ουκρανίας.
Στο άκουσμα της λέξης «fake news»(ψευδείς ειδήσεις), όμως, αντέδρασε.
«Μισώ τον όρο «fake news»» είπε. «Είναι κάτι που υιοθετήθηκε από τον (Αμερικανό) πρόεδρο Τραμπ όταν υπήρχε κάτι που δεν του άρεσε. Αν υπήρχε μία μικρή είδηση, ακόμη και αν ήταν αληθινή, θα έλεγε «αυτό είναι fake news».
Πρόσθεσε όμως, πως «υπάρχει ωστόσο ένα άλλο είδος fake news που όλο και περισσότερο εξειδικεύεται και υιοθετείται από πολλές κυβερνήσεις. Η ικανότητα να δίνεις λανθασμένη πληροφόρηση, που έχει μεταμφιεστεί ως αληθινή πληροφόρηση. Και αυτό είναι πραγματικά fake news. Είναι αυτό που γίνεται αυτή τη στιγμή από τη Ρωσία για την Ουκρανία, είναι αυτό που συμβαίνει από πολλές απολυταρχικές κυβερνήσεις».
Οι πολίτες, λαμβάνοντας την πληροφόρηση άμεσα και στο κινητό τους, δυσκολεύονται να αμφισβητήσουν την αξιοπιστία της. Αυτό όμως ακριβώς καλούνται και πρέπει να κάνουν, να την εξακριβώνουν.
Το κόστος της φύσης πρέπει πλέον να λαμβάνεται υπ’ όψιν
Ο κ. Gowing με το «Thinking the Unthinkable» παρακολούθησε και συμμετείχε στη Διάσκεψη για το Κλίμα του ΟΗΕ στη Γλασκώβη το Νοέμβριο του 2021 (COP26) και είχε πολλές ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις να κάνει.
Αναφέρθηκε στην ιδιαίτερα επιδραστική «Έκθεση Dasgupta», μία έκθεση 600 σελίδων για τις οικονομικές, υγειονομικές και κοινωνικές πλευρές της οικονομικής ανάπτυξης που παραγγέλθηκε προ διετίας από τη βρετανική κυβέρνηση σε ομάδα κορυφαίων ειδικών από όλο τον πλανήτη υπό τον καθηγητή Οικονομίας στο πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, Sir Partha Dasgupta. Όπως αυτή κατέδειξε, είπε, «η φύση θα πρέπει να αναγνωριστεί ως κάτι που είναι ενδογενής σε διάφορες αποφάσεις που λαμβάνονται».
Για καιρό, δηλαδή, ο παράγοντας «φύση» είχε αγνοηθεί και το κόστος του, δεν συνυπολογιζόταν στις αποφάσεις. Τώρα όμως θα πρέπει να ενσωματωθεί εκ νέου, και «το κόστος και το τίμημά της πρέπει να συμπεριληφθεί στον υπολογισμό. Δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Αυτή είναι μία μεγάλη αλλαγή, μία τεράστια αλλαγή στην αντίληψη και τη συμπεριφορά».
Άλλωστε και η δημόσια πίεση γι’ αυτό αυξάνεται πλέον και πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν, όχι μόνο από τους μετόχους των εταιρειών αλλά και τους πελάτες τους, που θα πρέπει στο εξής να ζητούν να μαθαίνουν τη βιωσιμότητα στα στάδια παραγωγής και λειτουργίας των επιχειρήσεων καθώς και του παραγόμενου προϊόντος.
Χαρακτηρίζει το κόστος της φύσης «τρομερή κληρονομιά». Όμως, καταλήγει, «τουλάχιστον περνάμε τον Ρουβίκωνα με τη φύση, στο ό,τι υπάρχει πια, πολλή ευρύτερη αποδοχή» αυτής της αντίληψης.
Η ζοφερή προοπτική της κλιματικής αλλαγής και γιατί η Γκρέτα Τούνμπεργκ έκανε λάθος
Ρωτήσαμε τον κ. Gowing αν θεωρεί πως η Γκρέτα Τούνμπεργκ είχε δίκιο, όταν έλεγε ότι η COP26 ήταν απλά πολύ «μπλα, μπλα, μπλα».
«Νομίζω πως το σχόλιο της Γκρέτα Τούνμπεργκ για το «μπλα μπλα μπλά» είναι κάτι που όλοι θα θυμούνται. Και είναι πολύ καλή -για την ηλικία της- ρήτορας και επίσης ελκύει τεράστια προσοχή για κάθε τι που λέει. Όμως νομίζω πως έκανε λάθος».
Εξηγεί πως παρ’ όλες τις μεγάλες προσδοκίες που ίσως δεν εκπληρώθηκαν, όσον αφορά τη realpolitik τέτοιων διοργανώσεων, έγιναν «μεγάλες κινήσεις προς τα εμπρός, που επαναπροσδιορίζουν τον τρόπο σκέψης των περισσότερων κυβερνήσεων, όχι όλων, και σίγουρα των πολιτικών και εταιρικών ηγετών».
Ωστόσο, προειδοποιεί πως τέσσερις μόλις μήνες μετά το τέλος της διάσκεψης «ακόμη και ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, στη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια, το έκανε σαφές ότι διατρέχουμε τον κίνδυνο να πάμε προς τα πίσω. Πως ακόμη και οι προσδοκίες, οι οποίες εκφράστηκαν στη Γλασκώβη, δεν είναι κοντά στο να πραγματοποιηθούν».
«Ο πλανήτης δεν μπορεί να αντέξει όλα όσα κάνουμε» και «όλων οι ζωές βρίσκονται σε κίνδυνο», προειδοποιεί. Ακόμη και η τελευταία έκθεση της Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) του ΟΗΕ, ξεκαθάρισε πως τα πράγματα κινούνται προς τα πίσω και με ρυθμό που δεν έχει καμία σχέση με αυτό που απαιτείται, για να διασφαλιστεί η ασφάλεια του πλανήτη. «Μία ζοφερή πρόγνωση, αλλά φοβάμαι πως αυτή είναι η πραγματικότητα».
«Πιστεύω την Greenpeace περισσότερο από ό,τι πιστεύω εσένα»
Πώς μπορεί όμως κανείς να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στη νεότερη γενιά και σε αυτούς που λαμβάνουν τις αποφάσεις;
«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία στο μυαλό μου πως η επόμενη γενιά -και το είδαμε στη Γλασκώβη- έχει μία βαθιά επίδραση, ειδικά στη γενιά που πιστεύουν πως μπορούν να ξεφύγουν με τη μόλυνση της ατμόσφαιρας- και του πλανήτη», απάντησε.
Μάλιστα αυτό συμβαίνει πολύ συχνά εντός οικογενειών, σχολίασε, αναφέροντας το παράδειγμα της κόρης του διευθύνοντος συμβούλου της Shell, Ben van Beurden, η οποία είπε πρόσφατα στον πατέρα της: «Πιστεύω την Greenpeace περισσότερο από ό,τι πιστεύω εσένα».
Όμως, όπως εξήγησε, παρότι «η επόμενη γενιά έχει μία βαθιά επίδραση, αυτή τη στιγμή δεν είναι συντριπτική, ώστε να αναγκάσει το χέρι αυτών που πρέπει να αλλάξουν τον τρόπο, με τον οποίο λειτουργούν και κάνουν τις δουλειές τους». Εκτίμησε όμως πως «σύντομα θα υπάρξει ένα σημείο καμπής, που δεν θα μπορούν (οι νέοι) να αγνοηθούν πια».
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
