THEPOWERGAME
Σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γερμανία, η Ουγγαρία, η Τσεχία και η Ρουμανία, αλλά και τις ΗΠΑ, στρέφονται οι εισαγωγείς και οι αλευροβιομηχανίες για εισαγωγές σιτηρών και ειδικά μαλακού σιταριού. Κυβερνητικοί παράγοντες σημειώνουν ότι η αγορά δεν θα ξεμείνει από πρώτες ύλες, καθώς ήδη οι μεγάλες βιομηχανίες και εισαγωγείς έχουν στραφεί σε άλλες αγορές. Το ζητούμενο βεβαίως είναι η τιμή αγοράς των πρώτων υλών, η οποία αναμένεται να είναι αυξημένη αλλά κανείς δεν γνωρίζει τι επίπεδο.
Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι η τιμή ενός συμβολαίου μελλοντικής εκπλήρωσης (ΣΜΕ) Σιταριού στο Λονδίνο έχει ανέλθει στις 281,90 μονάδες, τιμή που συνιστά υψηλό (τουλάχιστον) 12ετίας. Η αμέσως επόμενη υψηλότερη τιμή που έχει βρεθεί η τιμή ενός τέτοιου συμβολαίου μέσα στην 12ετία ήταν πίσω στο 2012, όταν η τιμή του είχε ανέλθει σε 208,31 μονάδες.
Αξιοσημείωτο είναι ότι από τις αρχές του έτους η τιμή ενός ΣΜΕ στο Λονδίνο έχει ανατιμηθεί κατά 48%. Επίσης σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η τιμή του ενός τόνου μαλακού σιταριού έχει ανατιμηθεί περίπου 25%, ανάλογα την ποικιλία. Για παράδειγμα, ένας τόνος μαλακού σιταριού τύπου US Gulf (SRW) έχει ανέλθει από 300 ευρώ που ήταν στο τέλος του 2021 σε 400 ευρώ στο τέλος της περασμένης εβδομάδας. Αντίστοιχα ισχύουν για το καλαμπόκι (τύπου US Gulf – 3YC) που ανήλθε από 249 ευρώ ο τόνος στο τέλος του 2021 σε 342 ευρώ στο τέλος της εβδομάδας.
Η Ελλάδα είναι άμεσα εξαρτημένη από την Ρωσία και την Ουκρανία σε εισαγωγές δημητριακών. Η χώρα την (αγροτική) χρονιά του 2020-2021 εισήγαγε περισσότερο από 0,5 εκατ. τόνους δημητριακών εκ των οποίων το 74% προήλθε από Ρωσία και Ουκρανία. Μάλιστα η Ρωσία πέτυχε πάνω από το 50% των συνολικών εισαγωγών της χώρας αφού εισάγαμε από τη χώρα αυτή πάνω από 275 χιλ. τόνους δημητριακών. Ο μεγαλύτερος όγκος, πάνω από 180 χιλ. τόνους, αφορούσαν μαλακό σιτάρι για την παραγωγή ψωμιού και αρτοσκευασμάτων.
Σε όρους αξίας, η Ρωσία και η Ουκρανία διατηρεί πάλι τη μερίδα του λέοντος, αφού περίπου δύο στα τρία ευρώ εισαγωγών δημητριακών από τρίτες χώρες, καταβάλλονται στους δύο εμπόλεμους. Το εμπορικό δε ισοζύγιο της χώρας είναι ιδιαίτερα βαρύ αφού οι ελληνικές εξαγωγές δημητριακών δεν φτάνουν περίπου στο 40% των εισαγωγών.
Η χώρα επομένως θα δει σημαντικές ανατιμήσεις, εφόσον το σιτάρι παραμείνει για παράδειγμα στα 400 ευρώ ο τόνος. Τότε, κάθε καρβέλι ψωμιού (330 γραμ.) που πουλιέται 80 λεπτά του ευρώ, αναμένεται να ανατιμηθεί κατά περίπου 10 λεπτά -ήτοι περισσότερο από 10%. Και στην ανατίμηση αυτή, δεν λαμβάνεται υπόψιν το αυξημένο ενεργειακό κόστος των αρτοποιητών.
Πάντως, δεν διακυβεύεται η επάρκεια αγαθών. Τη διαβεβαίωση αυτή έδωσαν οι εισαγωγείς και οι αλευροβιομήχανοι στη χώρα, που όπως λέγεται μετά την Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, βρίσκονται σε καθεστώς crisis management. Οι αγορές που έχουν στραφεί είναι η Γερμανική, η Ρουμανική, η Τσεχική και η Ουγγρική. Οι χώρες αυτές έχουν σημαντική παραγωγή δημητριακών, αλλά οι εμπορικές συναλλαγές με την Ελλάδα είναι μικρές, αφού η χώρα είχε στραφεί προς την Ανατολική Ευρώπη και στις χαμηλότερες τιμές της.
Τώρα, η χώρα στρέφεται ακόμη και στις ΗΠΑ, με την οποία όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές δεν υπήρχαν εμπορικές συναλλαγές σε δημητριακά τα τελευταία 22 χρόνια. Αυτό συνέβαινε για πολλούς λόγους, εκτός της υψηλότερης τιμής που είχαν τα αμερικανικά προϊόντα. Σύμφωνα, με την ΓΔ Γεωργικής & Αγροτικής Ανάπτυξης, η τιμή του αμερικανικού (μαλακού) σίτου την τελευταία εβδομάδα διαμορφώνονταν σε 400 ευρώ/τόνο, του Ευρωπαϊκού σε 365 ευρώ/τόνο (τύπος Wheat – EU Rouen grade 1) και του Ουκρανικού σε 326 ευρώ ο τόνος.
Πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι διαφορές των τιμών στις τρεις προαναφερόμενες ποικιλίες, ήταν πιο ομαλές και οι διαφορές σε πιο χαμηλά ποσοστιαία επίπεδα. Πάντοτε όμως, το αμερικανικό σιτάρι ήταν ακριβότερο από το ευρωπαϊκό και το ουκρανικό.