THEPOWERGAME
Η εμπειρία δείχνει ότι ο οικονομικός αντίκτυπος του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι πιθανό να εξαρτηθεί από τη διάρκεια της σύγκρουσης, την ένταση των μαχών και την αρχική σοβαρότητα του οικονομικού σοκ, όπως επισημαίνει η Oxford Economics.
Με βάση την έρευνα που έκανε σε πάνω από 300 συγκρούσεις του παρελθόντος, διαπίστωσε ότι ο αντίκτυπος στο ΑΕΠ είναι συχνά εμπροσθοβαρής, ιδιαίτερα όταν οι συγκρούσεις είναι βραχύβιες.
Όμως οι μακροχρόνιες συγκρούσεις τείνουν να έχουν πιο επίμονες επιπτώσεις. Τα επεισόδια διεθνών κυρώσεων δείχνουν επίσης παρατεταμένες επιπτώσεις. Η έρευνα δείχνει ότι οι απώλειες παραγωγής τείνουν να επιμένουν, ακόμη και μετά την άρση των κυρώσεων.
Αυτά τα μοτίβα ταιριάζουν σε γενικές γραμμές με βασικά χαρακτηριστικά του δυσμενούς σεναρίου της Oxford Economics για τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, το οποίο βασίζεται σε μάχες που θα διαρκέσουν έως το 2023. Το σενάριό της προβλέπει μεγάλα οικονομικά πλήγματα το 2022 και ακόμη μεγαλύτερα πλήγματα στο ΑΕΠ το 2023.
Ωστόσο, η ιστορία υπογραμμίζει την τεράστια αβεβαιότητα σχετικά με τον οικονομικό αντίκτυπο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Κάθε πόλεμος είναι διαφορετικός και οι μακροοικονομικές επιδόσεις έχουν διαφοροποιηθεί πάρα πολύ μετά την έναρξη της σύγκρουσης.
Πιο αναλυτικά, όπως αναφέρει η Oxford Economics, εξέτασε 300+ επεισόδια σύγκρουσης τα τελευταία 60 χρόνια – διακριτές περίοδοι (με διαθέσιμα, συγκρίσιμα μακροοικονομικά δεδομένα) στις οποίες η σύγκρουση μεταξύ ενός κράτους και ενός άλλου εσωτερικού ή εξωτερικού μέρους είχε ως αποτέλεσμα 25+ θανάτους λόγω μάχης κάθε ημερολογιακό έτος. Καταρτίζοντας βασικές τάσεις από αυτό το τεράστιο σύνολο δεδομένων, εντόπισε ενδεικτικά στοιχεία ότι οι οικονομικές επιπτώσεις στους εμπλεκόμενους είναι ευαίσθητες στη διάρκεια και την ένταση της σύγκρουσης.
Οι προσπάθειες εξαγωγής ισχυρών συμπερασμάτων από πολύ διαφορετικές ιστορικές συγκρούσεις είναι εξαιρετικά δύσκολες αλλά είναι ενδεικτικές, όπως επισημαίνει.
Οι μακροχρόνιες συγκρούσεις συνήθως οδηγούν σε παρατεταμένη οικονομική ζημιά
Μέσα στο δείγμα των επεισοδίων σύγκρουσης, οι πιο ανάλογες συγκρούσεις με αυτές της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι οι διακρατικές. Με βάση αυτό το σχετικά μικρό δείγμα, τα στοιχεία από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 υπογραμμίζουν την πιθανή σημασία της διάρκειας της σύγκρουσης.
Η μέση, βραχύβια σύγκρουση έχει συνδεθεί με μια αρχική μείωση του ΑΕΠ σε σχέση με την τάση πριν από την κρίση, ακολουθούμενη από ανάκαμψη της ανάπτυξης. Ως αποτέλεσμα, η κορύφωση της επίπτωση παρατηρήθηκε μέσα σε ένα χρόνο.
Αλλά όπου αυτές οι συγκρούσεις έχουν διαρκέσει περισσότερο από ένα χρόνο, οι επιπτώσεις έχουν κατά μέσο όρο ενισχυθεί με την πάροδο του χρόνου.
Οι διεθνείς κυρώσεις τείνουν επίσης να έχουν επίμονες επιπτώσεις στη δραστηριότητα
Μια παρόμοια εικόνα προκύπτει από την ανάλυση των διεθνών κυρώσεων μεταξύ των χωρών.
Επίσημες μελέτες εκτιμούν ότι οι διεθνείς κυρώσεις οδηγούν σε σημαντικές μειώσεις της κατανάλωσης και της συνολικής αύξησης του ΑΕΠ τόσο κατά το πρώτο όσο και στο δεύτερο έτος ενός επεισοδίου κυρώσεων, παρασύροντας το επίπεδο του ΑΕΠ κατά 4% χαμηλότερα ως αποτέλεσμα.
Οι ερευνητές βρήκαν ελάχιστες ενδείξεις ανάκαμψης των ρυθμών αύξησης του ΑΕΠ, ακόμη και κατά τα πρώτα τρία χρόνια μετά την άρση των κυρώσεων.
Οι σοβαρές συγκρούσεις συνδέονται επίσης με παρατεταμένες επιπτώσεις
Η έρευνα της Oxford Economics υπογραμμίζει επίσης τη δυνητική σημασία της σοβαρότητας της σύγκρουσης. Ορισμένα επεισόδια έχουν συσχετιστεί με πολύ υποτονική δραστηριότητα σε σχέση με την περίοδο πριν από τη σύγκρουση, ιδιαίτερα όταν χαρακτηρίζονται από υψηλά επίπεδα θανάτων που σχετίζονται με τη μάχη. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η οικονομική αδυναμία τείνει να επιμένει.
Συγκεκριμένα, σε ολόκληρο το δείγμα, οι επιπτώσεις τείνουν να αυξάνονται με την πάροδο του χρόνου σε επεισόδια στα οποία οι θάνατοι ανέρχονται συνολικά σε 1000 ή περισσότερους κάθε ημερολογιακό έτος. Η τυπική απόκλιση του ΑΕΠ από την τάση ήταν διπλάσια μετά από πέντε χρόνια από ό,τι μετά τα δύο πρώτα χρόνια από την έναρξη της σύγκρουσης.
Κάθε πόλεμος είναι διαφορετικός
Οι επιπτώσεις στην ανάπτυξη διέφεραν πάρα πολύ σε κάθε σύγκρουση. Σε ολόκληρο το δείγμα των επεισοδίων, το ΑΕΠ ήταν τις περισσότερες φορές χαμηλότερο από την τάση το έτος μετά την έναρξη της σύγκρουσης. Όμως, ο θεωρητικός αντίκτυπος της σύγκρουσης είναι διφορούμενος και, στην πράξη, το ΑΕΠ έχει αυξηθεί πάνω από την τάση σχεδόν εξίσου συχνά.
Οι πολύ μεγάλες επιπτώσεις δεν είναι επίσης ασυνήθιστες. Ενώ ορισμένα επεισόδια έχουν συσχετιστεί με πολύ υποτονική δραστηριότητα σε σχέση με την περίοδο πριν από τη σύγκρουση, υπάρχουν επίσης ορισμένες περιπτώσεις όπου η δραστηριότητα αυξήθηκε απότομα τα χρόνια μετά την έναρξη της σύγκρουσης.
Συνολικά, σε περισσότερα από το ένα τέταρτο των επεισοδίων, η απόκλιση του ΑΕΠ από την τάση – είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω – έχει ξεπεράσει το 10% ένα χρόνο μετά την έναρξη της σύγκρουσης, ενώ υπάρχουν επεισόδια όπου η απόκλιση έχει ξεπεράσει το 20%.
Η μεγάλη διαφοροποίηση τις εμπειρίες των οικονομιών μετά την έναρξη της σύγκρουσης υπογραμμίζει ότι, όπως με κάθε ανάλυση ιστορικών συγκρούσεων, τα αποτελέσματά πρέπει να ερμηνεύονται με προσοχή, τονίζει η Oxford Economics.
Υπάρχουν και άλλοι λόγοι για προσοχή, όπως προσθέτει. Οι συγκρούσεις μπορεί να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη διαθεσιμότητα και την αξιοπιστία των δεδομένων. Τα αναφερόμενα μακροοικονομικά αποτελέσματα μπορούν επίσης να αντικατοπτρίζουν την κυβερνητική πολιτική όσον αφορά τους ελέγχους των τιμών.
Επιπλέον, οι συγκρούσεις αντιπροσωπεύουν μόνο έναν –αν και πολύ σημαντικό– παράγοντα που μπορεί να επηρεάσει τη δραστηριότητα και τον πληθωρισμό, ενώ οι οικονομικές συνθήκες μπορεί μερικές φορές να ήταν αιτία της ίδιας της σύγκρουσης.