THEPOWERGAME
Μια περίπλοκη ιστορία «μπλέκει» δύο Ρώσους ολιγάρχες από το κοντινό περιβάλλον του προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντίμιρ Πούτιν, και η οποία στάθηκε αφορμή για να υπάρξει σύσταση για νέα αυστηρότερα μέτρα πάνω στην αύξηση της διαφάνειας, το εμπόριο έργων τέχνης και κάθε τροποποίησης του νόμου για το τραπεζικό απόρρητο – ιδίως σε μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους που παραμένουν δραστήριοι στην αγορά έργων τέχνης, και που χτυπούν έργα κυρίως μέσα από τους μεγάλους διεθνείς οίκους δημοπρασιών. Διότι, αν υπάρχει ένα θολό σημείο στο παγκόσμιο χρηματιστήριο τέχνης είναι το γεγονός ότι πρόκειται για μια μη… θεσμοθετημένη αγορά. Συνεπώς, δύσκολος και ο έλεγχός της.
Το 2014, ο Μπόρις και ο Αρκάντι Ρότενμπεργκ χτυπούσαν και αγόραζαν έργα τέχνης που συνολικά άγγιξαν τα 18 εκατ. δολάρια σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας. Οι κινήσεις γίνονταν μέσω ενδιάμεσου, και χάρη στο απόρρητο που τηρείται στην αγορά τέχνης είχε διατηρηθεί η ανωνυμία τους.
Όμως, σύμφωνα με την αμερικανική γερουσία είναι παράνομο για μια εταιρεία που εδρεύει στις ΗΠΑ να έχει οικονομικές συναλλαγές με ανθρώπους ή οργανισμούς που υπόκεινται σε κρατικές απαγορεύσεις. Οι συγκεκριμένοι ολιγάρχες είχαν υποστεί κυρώσεις για την Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την κρίση στην Κριμαία το 2014.
Art brokers, έμποροι και μεταπράτες δεν μπορούσαν να κατηγορηθούν για κάποια ανάμιξη καθώς δεν ήταν σε θέση να γνωρίζουν ποιοι βρίσκονταν πίσω από τις συναλλαγές.
«Η βιομηχανία τέχνης λειτουργεί επί του παρόντος κάτω από ένα πέπλο μυστικότητας που επιτρέπει στους συμβούλους τέχνης να εκπροσωπούν τόσο τους πωλητές όσο και τους αγοραστές καλύπτοντας τις ταυτότητες και των δύο μερών», είχε δηλώσει σχετικά το 2020 ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Ρομπ Πόρτμαν από το Οχάιο. «Είναι συγκλονιστικό το γεγονός ότι οι τραπεζικοί κανονισμοί των ΗΠΑ δεν ισχύουν επί του παρόντος για συναλλαγές έργων τέχνης πολλών εκατομμυρίων δολαρίων και δεν μπορούμε να το αφήσουμε να συνεχιστεί» συμπλήρωνε.
Υπερδύναμη
Την ίδια ώρα, η Ρωσία έκανε «έφοδο» στο Χρηματιστήριο Τέχνης καθώς το νέο χρήμα της ευρασιατικής οικονομίας ήταν πολυσύνθετο με ρίζες από την Ευρώπη μέχρι τη Μέση Ανατολή. Οι Ρώσοι άρχισαν να γίνονται οι βασικοί επενδυτές σε πολλές από της κατηγορίες των luxury investments σπρώχνοντας τις τιμές της αγοράς στα ύψη.
Παράλληλα, τα ρωσικά ονόματα άρχισαν να ανεβαίνουν στην παγκόσμια κατάταξη ανεβάζοντας της ζήτηση σε διεθνές επίπεδο. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι οι πίνακες του Αϊβαζόφσκι, του πιο ξακουστού Ρώσου θαλασσογράφου, που άρχισε να «επιστρέφει» χρήματα στους πωλητές.
Θυμίζουμε ότι το 2010 ένα έργο του με τίτλο «Along the Coast» είχε συμπεριληφθεί σε δημοπρασία Ελληνικής τέχνης. Όχι μόνο είχε γίνει το starlot της δημοπρασίας με τελική τιμή πώλησης τα 806.012 ευρώ, αλλά είχε καταλήξει σε Ρώσο αγοραστή.
Κατά τα ίδια, η Natalia Goncharova έγινε η πιο ακριβή γυναικεία υπογραφή της Ρωσίας. Τον Νοέμβριο του 2007, σε δημοπρασία του οίκου Sotheby’s, το έργο της «Bluebells» είχε αγοραστεί έναντι 4,2 εκατ. ευρώ, ενώ τον Ιούνιο του 2007, σε δημοπρασία των Christie’s, το έργο της «Picking Apples» έφτασε τα 9,9 εκατ. δολάρια.
Το έργο της «Still Life of Peaches and Red Flowers» (1910) έχει μπει στη λίστα με τις πιο πετυχημένες πωλήσεις. Είχε αγοραστεί από τον Ουκρανό συλλέκτη έργων τέχνης Alexander Adamovsky για 1,16 εκατ. στερλίνες. Την ίδια χρονιά, ένα άλλο έργο της, με τίτλο «Nature Morte aux Fruits» (Still Life, Fruit) (1912-13), αγοράστηκε έναντι 2, 28 εκατ. στερλινών.