THEPOWERGAME
Την άλλη εβδομάδα, όταν και θα ανακοινωθεί η νέα έκθεση της Κομισιόν με την αναβαθμισμένη εργαλειοθήκη αντιμετώπισης της ακρίβειας στην ενέργεια θα μάθουμε αν υιοθετηθεί η ελληνική πρόταση για ταμείο αλληλεγγύης για στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Χθες, μετά την έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ που είχε ζητήσει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) Κ. Σκρέκας και οι ομόλογοί του από Βουλγαρία και Ρουμανία δεν υπήρξαν σχετικές ανακοινώσεις.
Η αρμόδια Επίτροπος Kadri Simson και η προεδρεύουσα υπουργός Ενεργειακής Μετάβασης της Γαλλίας Barbara Pompili υποστήριξαν κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου πως η έκθεση της Κομισιόν για την εργαλειοθήκη πάει μια εβδομάδα πίσω. Πράγμα που σημαίνει πως υπάρχει ακόμα διχογνωμία μεταξύ των κρατών – μελών για τα μέτρα αντιμετώπισης της ακρίβειας. Για παράδειγμα, αρκετά κράτη – μέλη δεν στηρίζουν την ισπανική πρόταση για αποσύνδεση της τιμής του φυσικού αερίου από τις τιμές χονδρικής στην ηλεκτρική ενέργεια ή για πλαφόν στην τιμή χονδρικής ανά τεχνολογία.
«Προτεραιότητα είναι να διατηρήσουμε το υφιστάμενο μοντέλο λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά ταυτόχρονα να βοηθήσουμε τους καταναλωτές να επωφεληθούν από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας», τονίστηκε χωρίς περαιτέρω λεπτομέρειες. Για το μοντέλο λειτουργίας της αγοράς αναμένεται έκθεση των ευρωπαϊκού φορέα των ρυθμιστών ενέργειας, του ACER, εντός εβδομάδων.
Στη χθεσινή συνεδρίαση συζητήθηκαν, πάντως, εκτενώς τα μέτρα για την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ με δεδομένες τις εξελίξεις στην Ουκρανία. Η κ.κ. Simpson και Pompili παραδέχθηκαν πως τυχόν αντίμετρα της Μόσχας στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, με πλήρη διακοπή της τροφοδοσίας φυσικού αερίου προς την Ε.Ε. θα αποτελέσει σημαντική πρόκληση για τα κράτη – μέλη. Ωστόσο, τόνισαν πως υπάρχουν σχέδια αντιμετώπισης της κατάστασης για τη φετινή περίοδο.
Μέτρα, όμως, πρέπει να ληφθούν για τον επόμενο χειμώνα και μεταξύ αυτών συζητήθηκε ακόμα και η κοινή προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από την ΕΕ αλλά και η εφαρμογή νομοθεσίας (σε όποιες χώρες δεν υπάρχει) για συγκεκριμένο ποσοστό αποθεμάτων στις αποθήκες φυσικού αερίου. Παράλληλα συζητήθηκαν μέτρα για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών στο πετρέλαιο και συμφωνήθηκε πως τα κράτη – μέλη μπορούν να διαθέσουν στην αγορά τα στρατηγικά τους αποθέματα (υπάρχει υποχρέωση για αποθέματα τουλάχιστον 90 ημερών), όταν κριθεί απαραίτητο.
Συζητήθηκαν, επίσης, η τροφοδοσία της Ουκρανίας με φυσικό αέριο από την ΕΕ και ο συγχρονισμός του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας (όπως και της Μολδαβίας) με το ευρωπαϊκό σύστημα. Πρόκειται κυρίως για τεχνικό ζήτημα που έχει αναλάβει να προχωρήσει ο οργανισμός των Ευρωπαίων διαχειριστών δικτύων ENTSO-E μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Παράλληλα, η ΕΕ θα παρέχει τεχνικές υπηρεσίες και εξοπλισμό για κάλυψη ενεργειακών αναγκών της Ουκρανίας καθώς και για συντήρηση των σταθμών πυρηνικής ενέργειας της χώρας.
Η απεξάρτηση από Ρωσία
«Θέλουμε να απεξαρτηθούμε ενεργειακά από τη Ρωσία» είπαν οι δύο υπουργοί και πρόσθεσαν πως θα επιταχυνθούν οι συζητήσεις για το νέο πακέτο ενεργειακής μετάβασης «Fit for 55» και τη στροφή προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Μίλησαν για «προώθηση ΑΠΕ όσο πιο γρήγορα είναι τεχνικά δυνατό» με «σαφή πολιτική κατεύθυνση». Η Ε.Ε. προμηθεύεται σήμερα το 40% του φυσικού αερίου και το 25,5% του πετρελαίου από την Ρωσία, ενώ σε κάποια κράτη – μέλη τα ποσοστά είναι μεγαλύτερα.
«Δεν υπάρχει κίνδυνος για την ασφάλεια εφοδιασμού της Ε.Ε.» επισήμαναν. Τα μέτρα που συζητήθηκαν επικεντρώθηκαν στο πως θα αυξηθούν οι προμήθειες LNG (τους τελευταίους μήνες η Ε.Ε. κάνει προμήθειες – ρεκόρ στο LNG που φτάνουν τα 10 δισ. κυβικά μέτρα το μήνα) και πως θα γεμίσουν εγκαίρως οι αποθήκες ώστε να μην επαναληφθεί η φετινή κατάσταση όταν ο χειμώνας ξεκίνησε με περιορισμένα αποθέματα φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Για να αυξηθούν οι ποσότητες LNG προς την ΕΕ χρειάζεται πανευρωπαϊκή συνεργασία και αναβάθμιση υποδομών, είπε η Επίτροπος Ενέργειας. Υπενθύμισε πως ο φετινός χειμώνας κλείνει με την Ευρώπη να διαθέτει ιστορικά χαμηλά αποθέματα φυσικού αερίου, μόλις 18% πληρότητα στις αποθήκες από 30% που συνήθως είχε.
Γι’ αυτό «είναι κρίσιμο να αρχίσουμε τον εφοδιασμό από τώρα». Όλα τα κράτη – μέλη καλούνται να διασφαλίσουν πως μέχρι το φθινόπωρο θα διαθέτουν τα απαραίτητα αποθέματα και προωθείται νομοθεσία για εξασφάλιση ελάχιστων αποθεμάτων σε κάθε χώρα.
Ταυτόχρονα λαμβάνονται μέτρα για εναρμόνιση της νομοθεσίας για την αποθήκευση φυσικού αερίου, ενώ στο τραπέζι είναι και οι κοινές προμήθειες LNG, αν και η Κ. Simson είπε πως η Ε.Ε. δεν είναι τόσο μεγάλος καταναλωτής, όπως η Ασία, ώστε να επηρεάσει τις διεθνείς τιμές.
Στο τραπέζι βρίσκονται επίσης και πρόσθετα «εθελοντικά μέτρα μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας» παράλληλα με τα προγράμματα ενεργειακής εξοικονόμησης, απανθρακοποίησης της βιομηχανίας, κλπ.
Οι συζητήσεις Ελλάδας – Βουλγαρίας για ενέργεια από πυρηνικό εργοστάσιο
Η Ελλάδα έχει προκαταρκτικές συζητήσεις με τη βουλγαρική πλευρά, που αναζητεί κεφάλαια για να χρηματοδοτήσει την κατασκευή νέου πυρηνικού εργοστασίου, ώστε να προμηθεύεται ηλεκτρική ενέργεια που θα παράγεται από αυτό το νέο εργοστάσιο με βάση 20ετές συμβόλαιο.
Το θέμα ήρθε στην επιφάνεια μετά από δηλώσεις του αντιπροέδρου της κυβέρνησης της Βουλγαρίας και υπουργού Οικονομικών Άσεν Βασίλεφ. Για να προχωρήσει αυτό το σχέδιο πρέπει, βέβαια, να υπάρξει συμφωνία μεταξύ ελληνικής εταιρείας προμήθειας ενέργειας με τη βουλγαρική πλευρά, αλλά και να αναβαθμιστεί περαιτέρω η ηλεκτρική διασύνδεση των δύο χωρών.
Αυτή την περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη έργο του ΑΔΜΗΕ για την αναβάθμιση σε 800 MW στην κατεύθυνση από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία και σε 1.350 MW στην κατεύθυνση από τη Βουλγαρία προς την Ελλάδα.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και αν η Σόφια βρει τα απαραίτητα κεφάλαια, και συμφωνήσει με την Ελλάδα, θα χρειαστούν αρκετά χρόνια για τη λειτουργία του νέου πυρηνικού σταθμού.