THEPOWERGAME
Η επίθεση κατά της Ουκρανίας, μέχρι να ξεκινήσει με διαταγή του προέδρου της Ρωσίας, Vladimir Putin, εκείνο το ζοφερό πρωινό της 24ης Φεβρουαρίου, είχε ήδη καταστεί αρρωστημένα αναπόφευκτη. Ωστόσο, τίποτα σε αυτόν τον πόλεμο δεν ήταν αναπόφευκτο. Πρόκειται για μια σύγκρουση που δημιουργήθηκε εξ ολοκλήρου από τον ίδιο. Στις μάχες και τη δυστυχία που θα ακολουθήσουν, θα χυθεί πολύ αίμα από αμφότερες τις πλευρές με κάθε σταγόνα του να βάφει τα χέρια του κ.Putin.
Επί μήνες, ενώ ο κ. Putin παρέμενε απομονωμένος, συγκεντρώνοντας περίπου 190.000 Ρώσους στρατιώτες στα σύνορα με την Ουκρανία, το ερώτημα ήταν: τι θέλει επιτέλους αυτός ο άνθρωπος; Τώρα που είναι σαφές ότι επιθυμεί τον πόλεμο, το ερώτημα είναι: πού θα σταματήσει;
Ο κ. Putin, με τις εξαγγελίες του, την παραμονή της εισβολής, θα ήθελε ο κόσμος να πιστέψει ότι τίποτα δεν θα τον σταματήσει. Στην ομιλία του πριν την εισβολή, που ηχογραφήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου και δόθηκε στη δημοσιότητα την ώρα που εξαπέλυε τις πρώτες βολές πυραύλων Κρουζ εναντίον των Σλάβων συμπατριωτών του, ο πρόεδρος της Ρωσίας καταφέρθηκε εναντίον της «αυτοκρατορίας του ψεύδους» , όπως χαρακτήρισε τη Δύση. Κομπάζοντας για το πυρηνικό του οπλοστάσιο απείλησε να συντρίψει οποιαδήποτε χώρα σταθεί εμόδιο.
Οι πρώτες αναφορές, ορισμένες ανεπιβεβαίωτες, αποτύπωναν εύγλωττα το μέγεθος της φιλοδοξίας του. Υπήρχαν εικασίες ότι ο πρόεδρος της Ρωσίας θα μπορούσε να ικανοποιηθεί με τον έλεγχο του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ, περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας που περιλαμβάνουν μικρούς, υποστηριζόμενους από τη Ρωσία θύλακες, οι οποίοι αποτέλεσαν αντικείμενο διπλωματίας της τελευταίας στιγμής. Αλλά όλα αυτά κατέρρευσαν μπροστά στο μέγεθος της επίθεσης.
Οι πληροφορίες έκαναν λόγο για ρωσικές χερσαίες δυνάμεις που κατευθύνονταν από τα ανατολικά προς το Χάρκοβο, τη δεύτερη πόλη της Ουκρανίας, από τα νότια, κατευθυνόμενες από την Κριμαία προς τη Χερσώνα, και από τη Λευκορωσία, στα βόρεια, με κατεύθυνση προς το Κίεβο, την πρωτεύουσα. Δεν ήταν σαφές με ποια δύναμη κινούνταν. Αλλά ο κ. Putin φαίνεται ότι εποφθαλμιά ολόκληρη την Ουκρανία, όπως ακριβώς υποστήριζαν εξ αρχής οι εκθέσεις των αμερικανικών και βρετανικών μυστικών υπηρεσιών. Με τις πράξεις του, έχει παραγκωνίσει τον καθημερινό υπολογισμό των πολιτικών κινδύνων και των κερδών. Αντ’ αυτού οδηγείται από την επικίνδυνη, παραληρηματική ιδέα του ραντεβού με την ιστορία.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, αν ο κ. Putin καταλάβει μια μεγάλη έκταση της Ουκρανίας, ο συλλέκτης των εδαφών δεν θα σταματήσει για να κάνει ειρήνη στα σύνορά του. Μπορεί να μην εισβάλει στις χώρες του ΝΑΤΟ που κάποτε ανήκαν στη σοβιετική αυτοκρατορία, τουλάχιστον όχι στην αρχή. Αλλά, με τα μυαλά του να έχουν πάρει αέρα από τη νίκη, θα εξαπολύσεινεναντίον τους κυβερνοεπιθέσεις και πληροφοριακό πόλεμο που υπολείπονται του ορίου της σύγκρουσης.
Με αυτό τον τρόπο ο κ. Putin θα απειλήσει το ΝΑΤΟ επειδή έχει καταλήξει να πιστεύει ότι το ΝΑΤΟ απειλεί τη Ρωσία και τον λαό της. Μιλώντας νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, εξαγριώθηκε με την επέκταση της συμμαχίας προς τα ανατολικά. Αργότερα, κατήγγειλε μια φανταστική “γενοκτονία” που, όπως λέει, η Δύση χρηματοδοτεί στην Ουκρανία. Ο κ. Putin δεν μπορεί να πει στον λαό του ότι ο στρατός του πολεμά εναντίον των Ουκρανών αδελφών τους που κέρδισαν την ελευθερία, έτσι τους λέει ότι η Ρωσία βρίσκεται σε πόλεμο με την Αμερική, το ΝΑΤΟ και τους συμμάχους του.
Η αποτρόπαια αλήθεια είναι ότι ο κ. Putin εξαπέλυσε απρόκλητη επίθεση στην κυρίαρχη χώρα της διπλανής πόρτας. Έχει εμμονή με την αμυντική συμμαχία στα δυτικά του, ενώ καταπατά τις αρχές που στηρίζουν την ειρήνη στον 21ο αιώνα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο κόσμος πρέπει να του επιβάλει βαρύ τίμημα γι’ αυτήν του την επιθετικότητά.
Ένα τίμημα που θα ξεκινά με μαζικές τιμωρητικές κυρώσεις κατά του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Ρωσίας, των βιομηχανιών υψηλής τεχνολογίας και της ελίτ του χρήματος. Λίγο πριν από την εισβολή, όταν η Ρωσία αναγνώρισε τις δύο δημοκρατίες, η Δύση επέβαλε κάποιες μέτριες μόνο κυρώσεις. Τώρα δεν πρέπει να διστάσει. Παρόλο που η Ρωσία έχει βαλθεί να οικοδομήσει μια οικονομία-φρούριο, η χώρα εξακολουθεί να είναι συνδεδεμένη με τον κόσμο και, όπως υποδηλώνει η αρχική πτώση του ρωσικού χρηματιστηρίου κατά 45%, θα υποφέρει.
Είναι αλήθεια ότι οι κυρώσεις θα βλάψουν και τη Δύση. Με την εισβολή, οι τιμές του πετρελαίου εκτινάχθηκαν πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι. Η Ρωσία είναι ο κύριος προμηθευτής φυσικού αερίου της Ευρώπης. Εξάγει μέταλλα όπως νικέλιο και παλλάδιο και μαζί με την Ουκρανία εξάγει σιτάρι. Όλα αυτά θα δημιουργήσουν προβλήματα σε μια εποχή που η παγκόσμια οικονομία παλεύει με τον πληθωρισμό και τις δυσλειτουργίες της εφοδιαστικής αλυσίδας. Και όμως, με το ίδιο μέτρο, το γεγονός ότι η Δύση είναι έτοιμη να υποφέρει κι αυτή εξαιτίας των κυρώσεων, στέλνει στον κ. Putin το μήνυμα ότι τη νοιάζουν οι παραβάσεις του.
Ένα δεύτερο καθήκον είναι η ενίσχυση της ανατολικής πλευράς του ΝΑΤΟ. Μέχρι τώρα, η συμμαχία προσπαθούσε να ζει στο πλαίσιο του συμφώνου που υπογράφηκε με τη Ρωσία το 1997, το οποίο περιορίζει τις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ στο πρώην σοβιετικό μπλοκ. Το ΝΑΤΟ θα πρέπει να το σκίσει και να χρησιμοποιήσει τις ελευθερίες που δημιουργεί για να σταθμεύσει στρατεύματα στα ανατολικά. Αυτό θα πάρει χρόνο. Εν τω μεταξύ, το ΝΑΤΟ θα πρέπει να αποδείξει την ενότητα και την πρόθεσή του, αναπτύσσοντας αμέσως τη δύναμη ταχείας αντίδρασης των 40.000 ανδρών του στα κράτη της πρώτης γραμμής. Αυτά τα στρατεύματα θα προσθέσουν αξιοπιστία στο δόγμα του ότι επίθεση σε μέλος του είναι επίθεση σε όλα τα κράτη. Θα κάνουν επίσης σαφές στον κ. Putin ότι όσο πιο πολύ πιέζει στην Ουκρανία, τόσο πιο πιθανό είναι να καταλήξει να ενισχύσει την παρουσία του ΝΑΤΟ στα σύνορά του -το ακριβώς αντίθετο από αυτό που στοχεύει.
Παράλληλα, ο κόσμος πρέπει να βοηθήσει την Ουκρανία να υπερασπιστεί τον εαυτό της και τον λαό της. Αυτοί θα σηκώσουν το βάρος των δεινών. Μόλις λίγες ώρες μετά την έναρξη του πολέμου ήρθαν οι πρώτες αναφορές για θανάτους στρατιωτών και αμάχων. Ο πρόεδρος Volodymyr Zelensky κάλεσε τους συμπατριώτες του να αντισταθούν. Πρέπει να επιλέξουν πώς και πού θα αποκρούσουν τον κ. Putin, τους στρατούς και τους εντολοδόχους του, σε περίπτωση που εγκαταστήσει μια κυβέρνηση-μαριονέτα στο Κίεβο. Το ΝΑΤΟ δεν πρόκειται να αναπτύξει στρατεύματα στην Ουκρανία – δικαίως, από το φόβο μιας αντιπαράθεσης μεταξύ πυρηνικών δυνάμεων. Αλλά τα μέλη του θα πρέπει να βοηθήσουν την Ουκρανία, παρέχοντας όπλα, χρήματα και καταφύγιο στους πρόσφυγες και, αν χρειαστεί, σε μια εξόριστη κυβέρνηση.
Κάποιοι θα πουν ότι είναι πολύ επικίνδυνο να προκαλέσουμε τον κ. Putin με αυτούς τους τρόπους – επειδή έχει χάσει την επαφή με την πραγματικότητα ή επειδή θα κλιμακώσει, θα κάνει λάθος υπολογισμούς ή θα αγκαλιάσει την Κίνα. Αυτό από μόνο του θα ήταν λανθασμένος υπολογισμός. Μετά από 22 χρόνια στην εξουσία, ακόμη και ένας δικτάτορας με υπεραναπτυγμένη αίσθηση του πεπρωμένου του νοιάζεται για την επιβίωση του, την απώλεια και τη ροή της ισχύος. Πολλοί Ρώσοι, οι οποίοι αδυνατούν να κατανοήσουν αυτή την κρίση που ήρθε από το πουθενά, μπορεί να μην είναι ενθουσιασμένοι με τη διεξαγωγή ενός καταστροφικού πολέμου εναντίον των αδελφών τους στην Ουκρανία. Αυτό είναι κάτι που μπορεί η Δύση να εκμεταλλευτεί.
Το να διευκολύνουμε τον κ. Putin με την ελπίδα ότι θα αρχίσει να συμπεριφέρεται κόσμια θα ήταν ακόμη πιο επικίνδυνο. Ακόμη και η Κίνα θα πρέπει να δει ότι ένας άνθρωπος που καταπατάει σύνορα αποτελεί απειλή για τη σταθερότητα η ίδια επιδιώκει. Όσο πιο ελεύθερος αφεθεί ο κ. Putin να προχωρήσει σήμερα, τόσο πιο αποφασιστικός θα είναι στο να επιβάλει το όραμά του αύριο, και όλο και περισσότερο αίμα θα χύνεται μέχρι τελικά να βρεθεί κάποιος να τον σταματήσει.
© 2021 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
