THEPOWERGAME
Οι νεοφυείς επιχειρήσεις έρχονται και φεύγουν, αλλά ελάχιστες ξεκινούν με 3 δισ. δολάρια στην τράπεζα. Ωστόσο, αυτή είναι η ευχάριστη θέση στην οποία βρίσκεται η Altos Labs.
Παρόλο που οι προετοιμασίες για την έναρξη αυτής που σίγουρα θα είναι υποψήφια για τον τίτλο της «καλύτερα χρηματοδοτούμενης νεοφυούς επιχείρησης στην ιστορία» φημολογούνταν εδώ και μήνες, η εταιρεία ανακοίνωσε επίσημα την ύπαρξη της και τον τρόπο λειτουργίας της στις 19 Ιανουαρίου.
Και, ακόμη και στα 3 δισ. δολάρια, το προτεινόμενο προϊόν της θα μπορούσε να θεωρηθεί φτηνό στην τιμή, γιατί αυτό που ελπίζουν μια μέρα να προσφέρουν στον κόσμο οι ιδρυτές της, Rick Klausner, Hans Bishop και Yuri Milner, είναι το ελιξήριο της ζωής.
Κι άλλοι το δοκιμάσαν στο παρελθόν. Το 2013 δημιουργήθηκε μια εταιρεία με την επωνυμία Calico Life Sciences υπό την αιγίδα της Google (πλέον Alphabet), με συμβαλλόμενο τον Larry Page, έναν από τους ιδρυτές της εν λόγω εταιρείας. Δεν έχει ακόμη δημιουργήσει κάποιο προϊόν.
Την ίδια χρονιά ο Craig Venter, ο οποίος διηύθυνε μια ιδιωτική εκδοχή του προγράμματος για το ανθρώπινο γονιδίωμα, και ο Peter Diamandis, ο οποίος ίδρυσε το X Prize Foundation, συνεργάστηκαν για να ξεκινήσουν την Human Longevity, αν και στη συνέχεια διαφώνησαν.
Και αυτή η εταιρεία, επίσης, ξεφούσκωσε. Και υπάρχουν και άλλες ελπιδοφόρες εταιρείες στον τομέα, πολλές από τις οποίες έχουν δισεκατομμυριούχους όπως τον Δρ Milner και τον κ. Page που βρίσκονται στο παρασκήνιο.
Μάλιστα, υπάρχουν φήμες, τις οποίες η Altos δεν επιβεβαιώνει, ότι ο Jeff Bezos είναι ένας από τους επενδυτές της, διότι η παράταση της ζωής είναι ένας τομέας που φαίνεται ιδιαίτερα ελκυστικός για τον άνθρωπο (και συνήθως πρόκειται για κάποιον άνθρωπο) που κατά τα άλλα έχει τα πάντα.
Μια βόλτα στους λόφους
Οι ιδρυτές της Altos, ωστόσο, φαίνονται να είναι πολύ σοβαροί με αυτό που κάνουν. Εξετάζοντας τις ανακαλύψεις στη βιολογία που πραγματοποιήθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες – δύο από αυτούς, συγκεκριμένα – πιστεύουν ότι είδαν – αδρομερώς – την απάντηση στο ερώτημα πώς μπορεί να αντιστραφεί η διαδικασία της κυτταρικής γήρανσης.
Παράλληλα, επιστράτευσαν ένα επιστημονικό επιτελείο αστέρων για να τους βοηθήσουν να εντοπίσουν την απάντηση. Οι ασθένειες που ενδεχομένως βρίσκονται στο στόχαστρο τους περιλαμβάνουν τις γνωστικές διαταραχές και τον νευροεκφυλισμό, τον διαβήτη και συναφή μεταβολικά προβλήματα, αλλά και τον καρκίνο.
Η αντιμετώπισή τους μπορεί, τελικά, να μην επιμηκύνει σημαντικά τη μέση διάρκεια ζωής, αλλά σίγουρα θα αύξανε αυτό που είναι γνωστό στη γλώσσα της επιστήμης ως healthspan (παράταση της υγιούς ζωής).
Η ιδέα που δημιούργησε την Altos γεννήθηκε από τον Δρ Klausner, πρώην επικεφαλής του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου της Αμερικής, και τον Δρ Milner, επιχειρηματία και επενδυτή επιχειρηματικών κεφαλαίων με συμμετοχή σε πολλά τεχνολογικά εγχειρήματα, στους περιπάτους τους κατά την διάρκεια της πανδημίας στο Los Altos, ένα λοφώδες, εύπορο προάστιο στην άκρη της Silicon Valley.
Στη συνέχεια προσέλαβαν τον κ. Bishop, πρώην επικεφαλής της Grail, μιας εταιρείας ανίχνευσης του καρκίνου, ως επιχειρηματικό εγκέφαλο.
Τα δύο ευρήματα γύρω από τα οποία βασίζεται η εταιρεία είναι οι μεταγραφικοί παράγοντες Yamanaka και η ολοκληρωμένη απόκριση στο στρες (ISR).
Οι παράγοντες Yamanaka, που ανακαλύφθηκαν το 2006 από τον Yamanaka Shinya του Πανεπιστημίου του Κιότο, είναι τέσσερις πρωτεΐνες γονιδιακής ρύθμισης που ουσιαστικά χρησιμεύουν για να επαναφέρουν ένα κύτταρο στις εργοστασιακές του ρυθμίσεις.
Στην προκειμένη περίπτωση, «εργοστασιακές ρυθμίσεις» σημαίνει μια κατάσταση γνωστή ως πολυδυναμία, την οποία απολαμβάνουν τα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα.
Τα πολυδύναμα κύτταρα είναι εκείνα που μπορούν να δώσουν απογόνους ικανούς να διαφοροποιηθούν σε μια μεγάλη ποικιλία εξειδικευμένων κυττάρων.
Τα πρώτα πειράματα που αφορούσαν την επαγωγή παραγόντων Yamanaka σε πειραματόζωα συχνά προκαλούσαν όγκους που ονομάζονταν τερατώματα, στα οποία τα κύτταρα μετατρέπονταν σε περίεργα μίγματα ιστών.
Στη συνέχεια, όμως, ανακαλύφθηκε ότι μια μερική επαναφορά αποφυγής του προβλήματος είναι δυνατή, αν τα σχετικά γονίδια ενεργοποιηθούν μόνο για λίγο.
Το αποτέλεσμα είναι η επιστροφή στη νεανική καλή υγεία χωρίς τα εμπλεκόμενα κύτταρα να «αποπροσανατολίζονται».
Πειράματα σε ποντίκια έδειξαν πώς κάτι τέτοιο μπορεί να σταματήσει την εξέλιξη της προγηρίας, ενός συνδρόμου που προκαλείται από μετάλλαξη και μιμείται την ταχεία γήρανση, να προάγει την επούλωση τραυματισμένων μυών και να προστατεύσει το ήπαρ από βλάβες που προκαλούνται από την παρακεταμόλη, ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο παυσίπονο.
Σε αντίθεση με τους παράγοντες Yamanaka, οι οποίοι έχουν σαφή ημερομηνία ανακάλυψης, η ιδέα της ολοκληρωμένης απόκρισης στο στρες (ISR) προέκυψε σταδιακά. Μια από τις σημαντικότερες έννοιες της βιολογίας είναι η ομοιόσταση, η διατήρηση ενός σταθερού εσωτερικού περιβάλλοντος απέναντι στην εξωτερική πίεση για αλλαγή.
Η ISR το κάνει σε κυτταρικό επίπεδο. Εάν μια πηγή κυτταρικού στρες ανιχνευθεί – είτε πρόκειται για εξωτερική, όπως η έλλειψη οξυγόνου ή θρεπτικών συστατικών ή μια ιογενής λοίμωξη, είτε για εσωτερική, όπως η συσσώρευση λανθασμένα διπλωμένων πρωτεϊνών ή η ενεργοποίηση ενός δυνητικά καρκινογόνου γονιδίου – η ISR ενεργοποιεί ένα πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης για την επαναφορά της παραγωγής πρωτεϊνών.
Εάν αυτό δεν λύσει το πρόβλημα, τότε πατάει το κουμπί της αυτοκαταστροφής, ανατινάζοντας το κύτταρο στο οποίο βρίσκεται, μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται απόπτωση, για να το εμποδίσει να γίνει εστία ασθένειας.
Επιλογή και συνδυασμός
Αυτές οι δύο ανακαλύψεις προσφέρουν, κατά την άποψη των ιδρυτών, τρόπους ώστε τα άρρωστα κύτταρα να επανακτήσουν την υγεία τους, επανεκκινώτας τις δυσλειτουργικές περιοχές ISR, και να δώσουν στα υγιή κύτταρα που έχουν γεράσει, μια τονωτική ένεση.
Το αρχικό σχέδιο είναι το ζήτημα να εξεταστεί σε τρεις πανεπιστημιουπόλεις, στο Κέιμπριτζ της Αγγλίας, στην Bay Area της Καλιφόρνιας και στο Σαν Ντιέγκο. Τα ινστιτούτα σε αυτά θα διευθύνονται αντίστοιχα από τους Wolf Reik, Peter Walter και Juan Carlos Izpisua Belmonte.
Το καθένα θα στεγάσει, με τη σειρά του, περίπου έξι ερευνητικές ομάδες που θα διερευνούν διάφορες πτυχές του προβλήματος.
Ο Δρ Reik, που προέρχεται από το Ινστιτούτο Babraham, ένα ανεξάρτητο εργαστήριο βιοϊατρικής έρευνας κοντά στο Cambridge, είναι ειδικός σε έναν τομέα που ονομάζεται επιγενετική γονιδιακή ρύθμιση.
Η τροποποίηση αυτής της διαδικασίας, κατά την οποία η γονιδιακή έκφραση ελέγχεται από τον τρόπο με τον οποίο το DNA είναι συσκευασμένο στα χρωμοσώματα, είναι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν οι παράγοντες Yamanaka.
Ο Δρ Walter, μέχρι τώρα στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο, μελετά τη συμπεριφορά των πρωτεϊνών στο εσωτερικό των κυττάρων. Συμμετείχε από την αρχή στη χαρτογράφηση του μηχανισμού ISR.
Και ο Δρ Izpisua Belmonte, ο οποίος διηύθυνε το Εργαστήριο Γονιδιακής Έκφρασης στο Ινστιτούτο Salk, στο βόρειο προάστιο La Jolla του Σαν Ντιέγκο, έχει επίσης βαθιά γνώση των παραγόντων Yamanaka.
Ήταν αυτός που εντόπισε την ικανότητά τους να αναζωογονούνται χωρίς πλήρη επανεκκίνηση στα εργοστασιακά πρότυπα, με όλες τις πιθανές ιατρικές συνέπειες που αυτό συνεπάγεται.
Προηγουμένως, όσοι προσπαθούσαν να μετατρέψουν τους παράγοντες Yamanaka σε ιατρικό πλεονέκτημα εξέταζαν τις θεραπείες με βλαστοκύτταρα για την αναγέννηση των ιστών που βρίσκονται ήδη στο σώμα, αλλά και την ιδέα της καλλιέργειας οργάνων για μεταμόσχευση.
Ο Δρ Izpisua Belmonte άνοιξε την τρίτη λεωφόρο της αναζωογονητικής δυνατότητας που επιδιώκει να εκμεταλλευτεί η Altos.
Ο Δρ Yamanaka, επίσης, προσφέρθηκε εθελοντικά – κυριολεκτικά (δεν θα πληρωθεί). Μέσω αυτού ο Δρ Milner άρχισε να ενδιαφέρεται για το ζήτημα της γήρανσης και της αναζωογόνησης.
Το 2013 ήταν ένας από τους πρώτους αποδέκτες του βραβείου Breakthrough, ένα βραβείο που ο Δρ Milner και κάποιοι ομοϊδεάτες του, μεγαλοστελέχη της Silicon Valley, ονειρεύτηκαν για να προσπαθήσουν να δώσουν στο Ίδρυμα Nobel μια ευκαιρία να αγωνιστεί επί ίσοις όροις.
Αν και δεν θα διευθύνει κάποιο ινστιτούτο, θα βοηθήσει να δημιουργηθεί ένα δίκτυο συνεργατών στη χώρα του.
Το τελευταίο κομμάτι του επιστημονικού παζλ – σχεδόν αναπόφευκτο στις μέρες μας – είναι η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ).
Αυτή είναι αρμοδιότητα του Thore Graepel, μέχρι τώρα ενός από τα ηγετικά στελέχη της Google DeepMind.
Η μοντελοποίηση του τι συμβαίνει στο εσωτερικό των κυττάρων, τα οποία αποτελούνται από εκατομμύρια μόρια χιλιάδων ποικιλιών, είναι το είδος του προβλήματος που θα ήταν απρόσιτο χωρίς την τεχνητή νοημοσύνη.
Και ο τομέας αρχίζει τώρα να το παλεύει, όπως δείχνει η πρόσφατη επιτυχία του προγράμματος AlphaFold της DeepMind, το οποίο είναι σε θέση να προβλέψει από τη χημική δομή μιας πρωτεΐνης πώς θα διπλωθεί σε ένα λειτουργικό σχήμα.
Το λογισμικό του Δρ Graepel θα προσπαθήσει να βγάλει νόημα από την πληθώρα των δεδομένων που προέρχονται από τους ερευνητές της εταιρείας.
Επιπλέον, σε περίπτωση που αυτός ο κατάλογος (που περιλαμβάνει μόνο έναν νομπελίστα, τον ίδιο τον Δρ Yamanaka) δεν θεωρείται αρκετά λαμπερός, το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας διαθέτει άλλους τρεις:
Η Jennifer Doudna, συν-εφευρέτρια μιας τεχνικής επεξεργασίας γονιδίων που ονομάζεται Crispr-Cas9 και έχει δώσει ώθηση στη βιοτεχνολογία, και η Frances Arnold, η οποία κέρδισε το βραβείο της για την εργασία της στην καθοδήγηση της εξέλιξης των ενζύμων.
Πώς, όμως, όλα αυτά θα εξελιχθούν; Ο μεγαλύτερος κίνδυνος μπορεί να είναι ότι οι συμμετέχοντες έκαναν το άλμα πολύ νωρίς.
Η ουσία αυτού που θα κάνουν, τουλάχιστον στις πρώτες μέρες της λειτουργίας της εταιρείας, είναι λίγο πολύ αυτό που θα έκαναν ούτως ή άλλως, στις παλιές τους δουλειές, αλλά με μεγαλύτερο προϋπολογισμό.
Η άλλη πλευρά του νομίσματος είναι ότι δεν υπάρχει τίποτα άμεσα διαθέσιμο που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε εμπορικό προϊόν.
Ωστόσο, τρία δισεκατομμύρια δολάρια είναι ένα μεγάλο οικονομικό μαξιλάρι. Δίνει περιθώριο για αλλαγές κατεύθυνσης και διόρθωση λαθών.
Θα επιτρέψει επίσης, όπως παρατηρεί ο Bob Nelsen, η εταιρεία του οποίου, η ARCH Venture Partners, συμμετέχει με ένα ποσό άνω των 250 εκατομμυρίων δολαρίων, τη μεγαλύτερη επένδυση που έχει πραγματοποιήσει ποτέ, στην Altos να δημιουργήσει το δικό της τμήμα ανάπτυξης και να μη χρειάζεται να βασίζεται, όπως κάνουν συχνά οι μικρότερες νεοσύστατες επιχειρήσεις, στην πώληση της πνευματικής της ιδιοκτησίας σε μια υπάρχουσα φαρμακευτική εταιρεία.
Η μη ύπαρξη ενός ξεκάθαρου προϊόντος από την αρχή δεν φαίνεται, λοιπόν, να αποτελεί πρόβλημα – αν και ο κ. Nelsen αναφέρει ως πρώιμες δυνατότητες την ενίσχυση των αποκρίσεων των Τ κυττάρων στο ανοσοποιητικό σύστημα των ηλικιωμένων και την αντιμετώπιση της κακής λειτουργίας των νησιδιακών κυττάρων στο πάγκρεας των ατόμων με διαβήτη.
Όλοι οι εμπλεκόμενοι φαίνονται βέβαιοι ότι τελικά θα προκύψουν εμπορεύσιμα προϊόντα.
Δείτε το από άλλη σκοπιά, μην αφήνετε την ιδέα να φυλλορροήσει
Οι ιδρυτές της Altos μιμούνται έτσι τα παλιομοδίτικα εταιρικά εργαστήρια του είδους που ενσαρκώνεται από τα Bell Labs, μόνο που δεν έχουν στην πλάτη τους τη Ma Bell, το τότε τηλεφωνικό μονοπώλιο της Αμερικής.
Η Bell προσέλαβε έξυπνους ανθρώπους και τους άφησε να ασχοληθούν με το αντικείμενο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το τρανζίστορ και το λέιζερ. Αλλά αυτά ήταν προϊόντα της φυσικής, όχι της βιολογίας.
Και η προσέγγιση της Altos μοιάζει με εκείνη που ακολουθήθηκε από την Calico Life Sciences, η οποία δεν λειτούργησε τόσο καλά – αν και ο Hal Barron, που διορίστηκε διευθύνων σύμβουλος της Altos, ήταν κάποτε επικεφαλής της έρευνας της Calico και ίσως έχει ιδέες για το τι συνέβη.
Βασικότερα, υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με το πόσο ελεγχόμενη είναι η υποκείμενη βιολογία της γήρανσης. Παρά τα φαινόμενα, οι πολυκύτταροι οργανισμοί δεν φθείρονται με τον τρόπο που φθείρονται οι μηχανές.
Όπως και όλα τα υπόλοιπα στη βιολογία, η διαδικασία της γήρανσης ρυθμίζεται από τη φυσική επιλογή. Οι λεπτομέρειες συζητούνται.
Όμως μια γενική αρχή, που ονομάζεται θεωρία του αναλώσιμου σώματος, φαίνεται να διέπει το τι συμβαίνει.
Η θεωρία του αναλώσιμου σώματος ξεκινά από την παραδοχή ότι για τον άνθρωπο ο θάνατος είναι αναπόφευκτος. Κάποιο ατύχημα, μια μόλυνση, ένα αρπακτικό ή ένας αντίπαλος κάποια στιγμή θα σε βρουν.
Επομένως, είναι λογικό για την εξέλιξη να ενδιαφέρεται περισσότερο για τα άτομα όταν είναι νεαρά παρά όταν είναι ηλικιωμένα, αφού μέχρι τότε μπορεί να έχουν πεθάνει ή να έχουν σκοτωθεί ούτως ή άλλως.
Υπό αυτή την έννοια, πολλά πράγματα που σχετίζονται με τη γήρανση φαίνονται λογικά. Τα γονίδια μπορούν να έχουν κακή επίδραση στα γηρατειά, αρκεί να έχουν καλή κατά τη διάρκεια της νεότητας.
Οι επισκευές δεν χρειάζεται να είναι τέλειες – απλώς αρκετά επιτυχημένες ώστε να διατηρηθεί η πορεία. Οι αντικαρκινικοί μηχανισμοί χρειάζεται να είναι άριστοι για τις πρώτες δεκαετίες της ζωής, αλλά μπορούν να ατονίσουν με το πέρασμα του χρόνου. Το ίδιο και το ανοσοποιητικό σύστημα.
Παρόλο που, αναμφίβολα, θα χτίσουν πάνω το σημείο εκκίνησής τους, οι ερευνητές της Altos θα πρέπει σίγουρα να ενσωματώσουν περισσότερες πτυχές της μοριακής βιολογίας από αυτές με τις οποίες ξεκινούν, προκειμένου να καλύψουν αυτές τις βάσεις.
Ο αντίλογος που προβάλλεται από τον Δρ Klausner και τους συναδέλφους του είναι ότι η επανεκκίνηση του ρολογιού είναι μια φυσική διαδικασία. Συμβαίνει σε κάθε γενιά.
Τα αναπαραγωγικά κύτταρα που δημιουργούν αυτές τις νέες γενιές κάνουν κάθε φορά μια νέα αρχή, δηλαδή επιστρέφουν στις εργοστασιακές ρυθμίσεις. Και αν το ρολόι μπορεί να επανεκκινήσει γι’ αυτά τα κύτταρα, γιατί όχι και για άλλα;
Το αν ο Δρ Milner, ο κ. Nelsen και οι άλλοι που έχουν στηρίξει την εταιρεία θα δουν την επένδυσής τους να αποδίδει θα εξαρτηθεί, πάνω απ’ όλα, από την απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Αλλά το συναρπαστικό θα είναι να το δούμε να τίθεται.
© 2021 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
