THEPOWERGAME
Η κηδεία του βραβευμένου με Νόμπελ Ειρήνης για τον αγώνα του κατά του άπαρτχαϊντ, Αρχιεπισκόπου της Νότιας Αφρικής, Ντέσμοντ Τούτου θα τελεστεί το Σάββατο, 1η Ιανουαρίου, στο Κέιπ Τάουν, στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, την παλιά ενορία του, ανακοίνωσε απόψε το ίδρυμά του.
Ο Ντέσμοντ Τούτου, ο οποίος απεβίωσε σε ηλικία 90 ετών, είχε διαγνωστεί με καρκίνο του προστάτη στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και τα τελευταία χρόνια είχε νοσηλευθεί αρκετές φορές για να αντιμετωπίσει λοιμώξεις που σχετίζονταν με τη θεραπεία του.
Στην ανακοίνωση το ίδρυμα σημειώνει ότι εντός της εβδομάδας, μέχρι το Σάββατο, αναμένεται να γίνουν μια σειρά εκδηλώσεις στη Νότια Αφρική στη μνήμη του Ντέσμοντ Τούτου.
Ο πρόεδρος της χώρας είχε δηλώσει νωρίτερα ότι η Νότια Αφρική πενθεί και οι σημαίες σε όλα τα δημόσια κτίρια και τις πρεσβείες της στο εξωτερικό θα κυματίζουν μεσίστιες από τη στιγμή που θα ανακοινωθεί η ημερομηνία της κηδείας.
«Το γεγονός ότι γνωρίζαμε ότι ήταν άρρωστος εδώ και κάποιο καιρό δεν μετρίασε το πλήγμα που υπέστη η Νότια Αφρική αυτήν την ημέρα», σχολίασε ο Σίριλ Ραμαφόζα.
Συλλυπητήρια από Μπάιντεν, Ομπάμα και Κάρτερ
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και η πρώτη κυρία Τζιλ Μπάιντεν, εξέφρασαν τη θλίψη τους για τον θάνατο του Ντέσμοντ Τούτου, τονίζοντας ότι «το παράδειγμά του… ξεπερνά τα σύνορα και θα αντηχεί στους αιώνες».
Το προεδρικό ζεύγος τόνισε ότι ο Τούτου ακολούθησε την πνευματική κλήση του για να δημιουργήσει έναν καλύτερο, πιο ελεύθερο κόσμο με μεγαλύτερη ισότητα.
Στην ανακοίνωση που εξέδωσαν οι Μπάιντεν επισημαίνουν επίσης «τη δύναμη του μηνύματος για δικαιοσύνη, ισότητα, αλήθεια και συμφιλίωση» που προωθούσε ο Αγγλικανός αρχιεπίσκοπος, σύμβολο του αγώνα κατά του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική.
Ο Ντέσμοντ Τούτου «υπήρξε φίλος, μέντορας και φάρος ηθικής για μένα και τόσους άλλους», έγραψε στο Twitter ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα.
«Οικουμενικό πνεύμα, ο αρχιεπίσκοπος Τούτου είχε τις ρίζες του στον αγώνα για την ελευθερία και την δικαιοσύνη στην χώρα του, αλλά αγωνιούσε επίσης για την αδικία όπου και αν εκδηλωνόταν».
Ο πρώην πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ και η σύζυγός του «ενώθηκαν στο πένθος ολόκληρου του κόσμου».
«Η ανθρώπινη ζεστασιά του και η ενσυναίσθηση μας έστειλαν ένα πνευματικό μήνυμα για την αιωνιότητα».
Λουλούδια στον καθεδρικό ναό του Αγίου Γεωργίου, την ενορία του πρώην αρχιεπισκόπου Ντέσμοντ Τούτου
Καθ’ οδόν για τις παραλίες ή πριν από το παραδοσιακό εορταστικό μπάρμπεκιου, κάτω από τον καλοκαιρινό ήλιο στο Κέιπ Τάουν, πολλοί Νοτιοαφρικανοί σταματούν στον Καθεδρικό του Αγίου Γεωργίου, την ενορία του πρώην αρχιεπισκόπου Ντέσμοντ Τούτου, μιας εμβληματικής προσωπικότητας του αγώνα κατά του απαρτχάιντ, ο οποίος απεβίωσε σήμερα.
«Έκανε τόσα για τον αγώνα κατά του απαρτχάιντ. Για μας, τους μαύρους…» είπε ο Μπρεντ Γκολάιαθ, 44 ετών, προτού να ξεσπάσει σε λυγμούς.
Ο Τούτου, που είχε βραβευτεί με το Νόμπελ Ειρήνης το 1984 και τα τελευταία χρόνια έδινε μάχη με τον καρκίνο, έσβησε τα ξημερώματα σε ηλικία 90 ετών.
Σε όλα τα τηλεοπτικά κανάλια της χώρας κυριαρχεί η εικόνα του μικρόσωμου ιερέα με τα βιολετί άμφια, να χορεύει δίπλα στον Δαλάι Λάμα ή να χαμογελάει πλατιά, δίπλα στον φίλο του, τον Νέλσον Μαντέλα.
Κρατώντας από το χέρι την εγγονή της, η 67χρονη Μίριαμ Μοκουάντι, πήγε στον Καθεδρικό του Κέιπ Τάουν. «Είναι αλήθεια, ο Τούτου ήταν ήρωας. Αγωνίστηκε για εμάς. Είμαστε ελεύθεροι χάρη σ’ αυτόν. Χωρίς αυτόν, η χώρα μας θα ήταν χαμένη», σχολίασε.
Η είδηση του θανάτου του αρχιεπισκόπου που είχε ταυτιστεί με τη «συνείδηση» της Νότιας Αφρικής, έπεσε σαν κεραυνός πριν από την πρωινή λειτουργία. Πολύ γρήγορα, η αστυνομία απέκλεισε τη συνοικία. Έξω από τον καθεδρικό τοποθετήθηκε ένα βιβλίο συλλυπητηρίων, για τα πρώτα μηνύματα προς τον «Αρτς», όπως τον αποκαλούσαν με τρυφερότητα οι συμπατριώτες του.
«Πόσο θλίβομαι που έγινε αυτό. Σίγουρα η οικογένειά του θα αισθάνεται κάποια ανακούφιση, επειδή ο πατήρ Ντέσμοντ υπέφερε πολύ τις τελευταίες εβδομάδες», αποκάλυψε από τον άμβωνα ο ιερέας Μάικλ Γουίντερ.
Μια ασπρόμαυρη φωτογραφία, με τον Τούτου χαμογελαστό, τοποθετήθηκε στο κιγκλίδωμα. Από κάτω, πιστοί και περαστικοί άρχισαν να αφήνουν μπουκέτα με λουλούδια.
«Εγώ γεννήθηκαν στο τέλος του απαρτχάιντ αλλά όλη μου η οικογένεια μιλούσε για τον Τούτου και μαθαίναμε για αυτόν στην ιστορία του λυκείου», είπε η Αμάντα Ξαλαμπίλε, 30 ετών, που σταμάτησε για λίγο στον ναό, μαζί με τα δύο της παιδιά, καθ’ οδόν για το πάρκο.
Σήμερα δεν προβλέπεται να γίνει κάποια επίσημη τελετή. Όμως το περίφημο Μάουντ Τέιμπλ, ο λόφος που δεσπόζει στην πόλη, θα φωτιστεί με βιολετί χρώμα από τις 8 το βράδυ, μέχρι να γίνει η κηδεία, η ημερομηνία της οποίας δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί.
Συγγενείς του Τούτου, στηρίζοντας ο ένας τον άλλον, συγκεντρώθηκαν στο σπίτι του στο Κέιπ Τάουν, όπου η αστυνομία είχε λάβει μέτρα. Πίσω από την ταινία ασφαλείας, μια γυναίκα, ντυμένη με σορτσάκι και ένα ελαφρύ μπλουζάκι, έτεινε ένα μπουκέτο με λουλούδια: «Για την οικογένεια», είπε απλά στους αστυνομικούς.
Στο άλλο σπίτι του Ντέσμοντ Τούτου στο Σοβέτο, οι κουρτίνες είναι κλειστές. Έξω από το σπίτι, που απέχει μερικές δεκάδες μέτρα από το μουσείο του Νέλσον Μαντέλα, πολλοί νέοι τραβούσαν φωτογραφίες και σέλφι. «Τον βλέπαμε παλιότερα, όταν έκανε τζόγκινγκ το πρωί (…) εμείς οι γείτονες είμαστε πραγματικά συγκινημένοι», είπε ο Λεράτο, ένας ηλικιωμένος άνδρας, στον δρόμο Βιλακάζι.
Ο αγώνας τα δύσκολα χρόνια του απαρτχάιντ
Ο Ντέσμοντ Τούτου έγινε γνωστός παγκοσμίως για τον αγώνα που έδωσε τα δύσκολα χρόνια του απαρτχάιντ. Οργάνωσε ειρηνικές διαδηλώσεις κατά του διαχωρισμού και τάχθηκε υπέρ της επιβολής διεθνών κυρώσεων στο καθεστώς της Πρετόρια. Για τον Στίβεν Μορέο, τον Αγγλικανό αρχιεπίσκοπο του Γιοχάνεσμπουργκ, «η κληρονομιά του είναι η αγάπη του για όλους (…) έλεγε πάντα ότι ο Θεός δεν είναι ο Θεός των χριστιανών αλλά όλου του κόσμου».
Συλλυπητήρια από τη Βασίλισσα Ελισάβετ
Τη βαθύτατη θλίψη της για τον θάνατο του Νοτιοαφρικανού αρχιεπισκόπου Ντέσμοντ Τούτου εξέφρασε η βασίλισσα Ελισάβετ, χαιρετίζοντας τον «άοκνο» αγώνα του για τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά επίσης «το κέφι και το χιούμορ του».
«Όλη η βασιλική οικογένεια εκφράζει τη βαθιά θλίψη της για την ανακοίνωση του θανάτου του αρχιεπισκόπου Ντέσμοντ Τούτου, ενός ανθρώπου που υπερασπίστηκε άοκνα τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Νότια Αφρική και σε όλον τον κόσμο» ανέφερε στο μήνυμά της η 95χρονη μονάρχης και επικεφαλής της Κοινοπολιτείας, στην οποία ανήκει και η Νότια Αφρική.
«Θυμάμαι με τρυφερότητα τις συναντήσεις μου μαζί του, τη μεγάλη χαρά του και το χιούμορ του», πρόσθεσε.
«Εκφράζουμε τη βαθιά μας θλίψη για τον θάνατο του Αρχιεπισκόπου της Νοτίου Αφρικής Ντέσμοντ Τούτου, ενός εξέχοντος ακτιβιστή για τα ανθρώπινα δικαιώματα και βραβευμένου με Νόμπελ Ειρήνης για τον ρόλο του στον αγώνα κατά του Απαρτχάιντ», αναφέρει το υπουργείο Εξωτερικών σε ανάρτησή του στο twitter.
«Τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια στην οικογένειά του και στον λαό της Νότιας Αφρικής», προσθέτει.
Κεφάλαιο πένθους για τους Νοτιοαφρικανούς, λέει ο πρόεδρος της χώρας
«Ο θάνατος του αρχιεπισκόπου επί τιμή Ντέσμοντ Τούτου είναι ένα νέο κεφάλαιο πένθους στον αποχαιρετισμό του έθνους μας σε μια γενιά εξαιρετικών Νοτιοαφρικανών που μας κληροδότησαν μια απελευθερωμένη Νότια Αφρική», δήλωσε ο πρόεδρος της Νότιας Αφρικής, Σίριλ Ραμαφόσα.
Ο πρόεδρος εξέφρασε «εξ ονόματος όλων των Νοτιοαφρικανών τη βαθιά του θλίψη για τον θάνατο, σήμερα Κυριακή», αυτή της κορυφαίας προσωπικότητας στην ιστορία της Νότιας Αφρικής, σύμφωνα με ανακοίνωση.
«Ένας άνδρας εξαιρετικής ευφυΐας, ακεραιότητας, ακατάβλητος απέναντι στις δυνάμεις του απαρτχάιντ, ήταν επίσης τρυφερός και ευάλωτος στη συμπόνια του για αυτούς που υπέστησαν καταπίεση, αδικία και βία υπό το απαρτχάιντ και για τους καταπιεσμένους ολόκληρου του κόσμου», πρόσθεσε ο Ραμαφόσα.
Η υγεία του είχε επιδεινωθεί εδώ και μήνες. Δεν εμφανιζόταν πλέον δημοσίως αλλά πάντα χαιρετούσε τις κάμερες που ήταν παρούσες σε κάθε κίνησή του, χαμογελώντας ή με πειρακτικό βλέμμα, όταν εμβολιάστηκε κατά της Covid-19 σε νοσοκομείο, ή κατά τη διάρκεια του εορτασμού των γενεθλίων του τον Οκτώβριο.
Ένας γίγαντας ήθους
Παρότι είχε ύψος μόλις 1,68 μ., ο Τούτου, με μεταδοτικό γέλιο, ήταν γίγαντας ήθους, που το 1984 βραβεύθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης για τη μη βίαιη αντίστασή του στο απαρτχάιντ. Μια δεκαετία αργότερα, έγινε μάρτυρας του τέλους του καθεστώτος αυτού και ανέλαβε επικεφαλής της Επιτροπής Αλήθειας και Συμφιλίωσης, που συστήθηκε για να αποκαλύψει τις ωμότητες που διαπράχθηκαν εκείνα τα πέτρινα χρόνια.
Κήρυττε κατά της τυραννίας της μειοψηφίας των λευκών και ακόμα και μετά το τέλος της, ποτέ δεν υπαναχώρησε στον αγώνα του για μια δικαιότερη Νότια Αφρική, ζητώντας με εξίσου μαχητικό τρόπο να λογοδοτήσει η πολιτική ελίτ των μαύρων, όπως το ζητούσε και για τους λευκούς Αφρικανούς.
Προς το τέλος της ζωής του, εξέφραζε τη λύπη του που το όνειρό του για το «έθνος του ουράνιου τόξου» δεν έχει γίνει ακόμα πραγματικότητα.
Σε διεθνές επίπεδο, ο ακτιβιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μίλησε για σειρά από ζητήματα, από την κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ ως τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων και τον υποβοηθούμενο θάνατο – θέματα που παγίωσαν τη δημοφιλία του.
Είχε αξιοποιήσει την θητεία του στην κορυφή της ιεραρχίας της Αγγλικανικής Εκκλησίας για να τονίσει τα δεινά των μαύρων της Νότιας Αφρικής.
Ερωτηθείς, όταν εγκατέλειπε τη θέση του Αρχιεπισκόπου του Κέιπ Τάουν το 1996, εάν υπάρχει κάτι για το οποίο μετανιώνει, ο Τούτου δήλωσε: «Ο αγώνας τείνει να κάνει κάποιον περισσότερο τραχύ και να νομίζει ότι έχει πάντα δίκιο. Ελπίζω ότι ο κόσμος θα με συγχωρήσει για τις όποιες πληγές τυχόν του προκάλεσα».
Μιλώντας δημόσια και ταξιδεύοντας ακούραστα καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980, ο Τούτου έγινε το πρόσωπο του κινήματος κατά του απαρτχάιντ στο εξωτερικό, την ώρα που πολλοί ηγέτες του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ANC), όπως ο Νέλσον Μαντέλα, βρίσκονταν στη φυλακή.
«Η γη μας φλέγεται και ματώνει και ζητώ από τη διεθνή κοινότητα να επιβάλει τιμωρητικές κυρώσεις σε βάρος αυτής της κυβέρνησης», είπε το 1986.
Παρόλο που οι κυβερνήσεις αγνόησαν την έκκλησή του, βοήθησε να οργανωθούν καμπάνιες μεταξύ των απλών ανθρώπων σε όλο τον κόσμο που μάχονταν υπέρ του τέλους του απαρτχάιντ μέσω μποϊκοτάζ σε οικονομικό και πολιτιστικό επίπεδο.
Ο πρώην σκληροπυρηνικός λευκός πρόεδρος Π. Β. Μπότα είχε ρωτήσει τον Τούτου σε επιστολή τον Μάρτιο του 1968 εάν εργαζόταν για το βασίλειο του Θεού ή για το βασίλειο που είχε υποσχεθεί το τότε εκτός νόμου –κυβερνών σήμερα– ANC.
Επικήδειοι
Από τα πιο δύσκολα καθήκοντά του ήταν να απευθύνει επικήδειους για μαύρους που έχασαν με βίαιο τρόπο τη ζωή τους στη μάχη κατά της κυριαρχίας των λευκών. «Έχουμε κουραστεί να ερχόμαστε σε κηδείες, να εκφωνούμε λόγους κάθε εβδομάδα. Είναι ώρα να σταματήσουν να χάνονται ανθρώπινες ζωές», είπε κάποτε.
Ο ίδιος έλεγε ότι η στάση του για το απαρτχάιντ είναι περισσότερο ηθική, παρά πολιτική.
«Είναι ευκολότερο να είναι κανείς χριστιανός στη Νότια Αφρική παρά οπουδήποτε αλλού, διότι τα θέματα ηθικής είναι τόσο ξεκάθαρα σε αυτή τη χώρα», είπε κάποτε στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters.
Τον Φεβρουάριο του 1990, ο Τούτου οδήγησε τον Νέλσον Μαντέλα σε εξώστη στο δημαρχείο του Κέιπ Τάουν, που έβλεπε προς την πλατεία όπου εκείνος απηύθυνε την πρώτη δημόσια ομιλία του ύστερα από 27 χρόνια στη φυλακή.
Ο Τούτου ήταν επίσης στο πλάι του Μαντέλα τέσσερα χρόνια αργότερα όταν εκείνος ορκίστηκε πρώτος μαύρος πρόεδρος της χώρας.
«Κάποιες φορές οξεία, συχνά τρυφερή, ποτέ φοβισμένη και σπάνια χωρίς χιούμορ, η φωνή του Ντέσμοντ Τούτου θα είναι πάντα η φωνή όσων δεν έχουν φωνή», είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Μαντέλα, που πέθανε τον Δεκέμβριο του 2013, περιέγραφε τον φίλο του.
Γιος δασκάλου
Γιος δασκάλου, ο Τούτου γεννήθηκε στο Κλάρκσντορπ, μια συντηρητική πόλη δυτικά του Γιοχάνεσμπουργκ, στις 7 Οκτωβρίου του 1931. Η οικογένεια μετακόμισε στη Σοφίαταουν του Γιοχάνεσμπουργκ, μια από τις λίγες μικτές περιοχές της εμπορικής πρωτεύουσας της χώρας, που στη συνέχεια διαλύθηκε υπό τους νόμους του απαρτχάιντ για να χτιστεί το προάστιο των λευκών, το Τριόμφ.
Ανέκαθεν φιλομαθής και παθιασμένος, ο Τούτου αρχικά εργάστηκε ως δάσκαλος. Αλλά είπε ότι τον εξόργιζε το σύστημα εκπαίδευσης για τους μαύρους, για το οποίο Νοτιοαφρικανός πρωθυπουργός δήλωσε κάποτε ότι είχε στόχο να τους προετοιμάσει για τον ρόλο τους ως υπηρετών στην κοινωνία.
Εγκατέλειψε τη διδασκαλία το 1957 και αποφάσισε να ενταχθεί στους κόλπους της εκκλησίας, σπουδάζοντας αρχικά στο Θεολογικό Κολλέγιο Σεντ Πίτερς στο Γιοχάνεσμπουργκ. Χειροτονήθηκε το 1961 και συνέχισε τις σπουδές του στο Λονδίνο.
Ύστερα από τέσσερα χρόνια, επέστρεψε στη Νότια Αφρική, όπου το χαρισματικό κήρυγμά του τον οδήγησε στη θέση του αρχιμανδρίτης της Αγγλικανικής Εκκλησίας στο Γιοχάνεσμπουργκ το 1975.
Το 1986 διορίστηκε ο πρώτος μαύρος αρχιεπίσκοπος του Κέιπ Τάουν, και έγινε επικεφαλής της Αγγλικανικής Εκκλησίας, της τέταρτης μεγαλύτερης στη Νότια Αφρική. Παρέμεινε στη θέση αυτή ως το 1996.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
