THEPOWERGAME
Υπογραμμίζοντας την ευελιξία της εργαλειοθήκης που διαθέτει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (EKT), η επικεφαλής Κριστίν Λαγκάρντ τόνισε πως το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (ΡΕΡΡ) εκπλήρωσε την αποστολή του που δεν ήταν άλλη από το να αποφευχθεί ένας κατακερματισμός των αγορών ομολόγων μεταξύ των 19 κρατών-μελών της Ευρωζώνης όσο βρίσκονταν σε έξαρση η πανδημική κρίση της νόσου Covid-19. Οπότε οι νέες αγορές σε ομόλογα επιβραδύνονται μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2022 για να διακοπούν στα τέλη του Μαρτίου.
Προκειμένου να αποφευχθεί μια «βίαιη μετάβαση» όσο βρίσκεται σε εξέλιξη η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη και δεδομένης της νέας μετάλλαξης Όμικρον, η ΕΚΤ αποφάσισε την παράταση της μετακύλισης των υφιστάμενων ομολόγων στο ΡΕΡΡ για έναν ακόμη χρόνο, δηλαδή μέχρι τα τέλη του 2024 μαζί με την αύξηση των μηνιαίων αγορών ομολόγων από το μόνιμο πρόγραμμα ΑΡΡ. Όμως, η αναδίπλωση της ρευστότητας με τη διακοπή νέων τοποθετήσεων από το ΡΕΡΡ τον Μάρτιο φαίνεται πως κρίθηκε αναγκαία καθώς οι προβλέψεις της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό είναι σχεδόν διπλάσιες για το 2022 στο 3,2% αντί του 1,7% που είχε ανακοινωθεί τον Σεπτέμβριο.
Ιδιαίτερη μέριμνα για την Ελλάδα αλλά στο ΡΕΡΡ
Η ΕΚΤ στην επίσημη ανακοίνωσή της μετά τη συνεδρίαση της Πέμπτης και αργότερα η κ. Λαγκάρντ στη συνακόλουθη συνέντευξη Τύπου έκαναν ειδική μνεία στην περίπτωση των ελληνικών ομολόγων, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο να αυξηθούν οι τοποθετήσεις στο πλαίσιο της επανεπένδυσης των τίτλων που ωριμάζουν στο ΡΕΡΡ εάν κριθεί αναγκαίο. Διευκρινίζοντας πως τα κριτήρια για την ένταξη μιας χώρας-μέλους στο μόνιμο πρόγραμμα ΑΡΡ είναι ξεκάθαρα και άρα απαιτούν επενδυτική βαθμίδα, η κ. Λαγκάρντ επανέλαβε ουσιαστικά πως στόχος της ΕΚΤ είναι να μην παρεμβληθούν εμπόδια στις συνθήκες χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας όσο ανακάμπτει από τον αντίκτυπο της πανδημίας. Τόνισε ωστόσο πως έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην ελληνική οικονομία και ειδικότερα στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων.
Η ΕΚΤ αποφάσισε στην κρίσιμη συνεδρίαση της 16ης Δεκεμβρίου την αύξηση των αγορών ομολόγων στο πλαίσιο του μόνιμου προγράμματος ΑΡΡ με καθαρές μηνιαίες τοποθετήσεις 40 δισ ευρώ μέσα στο δεύτερο τρίμηνο του 2022 και αντίστοιχα 30 δισ ευρώ μέσα στο τρίτο τρίμηνο του ιδίου έτους. Από τον Οκτώβριο του 2022, οι μηνιαίες αγορές θα αναπροσαρμοστούν στα 20 δισ ευρώ για «όσο χρειαστεί», αν και αναμένεται να τερματιστούν «λίγο προτού» ξεκινήσει η αύξηση των επιτοκίων. Άφησε επίσης ανοικτό το ενδεχόμενο για την επανεκκίνηση του ΡΕΡΡ με νέες τοποθετήσεις στην περίπτωση που το απαιτήσουν οι συνθήκες.
Προβλέψεις για ανάπτυξη και πληθωρισμό
Με το πραγματικό ΑΕΠ να προβλέπεται από την ΕΚΤ πως θα φθάσει στα προ πανδημίας επίπεδα μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2022, η ΕΚΤ δέχεται πιέσεις για μια ταχύτερη οπισθοδρόμηση από τα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης, ιδιαίτερα όταν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) διαβλέπει τρεις αυξήσεις στο κόστος δανεισμού της αμερικανικής οικονομίας το 2022 και η Τράπεζα της Αγγλίας προχώρησε την Πέμπτη σε μικρή αύξηση του επιτοκίου της στο 0,25% από το ιστορικό χαμηλό του 0,1%. Βέβαια ο πληθωρισμός είναι υψηλότερος στις ΗΠΑ και τη Βρετανία.
Όπως τόνισε η κεντρική τραπεζίτης της Ευρωζώνης, η προς τα πάνω αναθεώρηση των προβλέψεων για τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη οφείλονται κυρίως στη μεγάλη αύξηση του κόστους των καυσίμων, του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος. Αυτές οι ανοδικές πιέσεις στις τιμές αναμένεται να καταλαγιάσουν μέσα στο 2022, με τον πληθωρισμό να υποχωρεί στο 1,8% το 2023 και το 2024 από το 3,2% το 2022. Ο δομικός πληθωρισμός, δηλαδή εξαιρουμένων των τιμών στα τρόφιμα και την ενέργεια, αναμένεται να υποχωρήσει όσο να εξομαλύνονται επίσης τα προβλήματα στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες.
Η πανδημία της νόσου Covid-19 και ειδικότερα η μετάλλαξη Όμικρον εξακολουθούν να διαδραματίζουν αναχαιτιστικό ρόλο στην ανάπτυξη της Ευρωζώνης. Η ΕΚΤ διαβλέπει πως το πραγματικό ΑΕΠ, δηλαδή προσαρμοσμένο στον πληθωρισμό, θα κινηθεί σε ρυθμό 5,1% το 2021, 4,2% το 2021, 2,9% το 2023 και 1,6% το 2024. Οπότε η ΕΚΤ μετρίασε τις προβλέψεις της για ανάπτυξη το 2022 από το 4,6% που είχε ανακοινώσει τον Σεπτέμβριο, αλλά προέβη σε θετική αναθεώρηση για το 2023 από το 2,1%, αντίστοιχα. Η κ. Λαγκάρντ τόνισε πως η μετάλλαξη Όμικρον προκαλεί αβεβαιότητα αλλά οι οικονομίες φαίνεται να προσαρμόζονται ευκολότερα στον ιό SARS-CoV-2.