THEPOWERGAME
«Τι είναι η δημοκρατία;» Με αυτό το ερώτημα και ενώ ξεκίνησε σήμερα στις ΗΠΑ η ψηφιακή σύνοδος κορυφής για την παγκόσμια δημοκρατία του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν, μία έκθεση από το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας επιτίθεται ιδεολογικά στις ΗΠΑ, επιχειρώντας να αποδομήσει το πρότυπο των ΗΠΑ ως παγκόσμιου ηγέτη των δημοκρατικών κρατών ανά τον πλανήτη.
Το εγχείρημα έρχεται από τη χώρα όπου κυβερνά το Κομμουνιστικό Κόμμα, όπου οι πολίτες ψηφίζουν μεν στις τοπικές εκλογές, αλλά οι υποψήφιοι ελέγχονται από τις αρχές. Όπου επιχειρηματίες, εμπλεκόμενοι σε σκάνδαλα διαφθοράς, εξαφανίζονται. Όπου το Google, το Facebook, το Twitter, το Instagram και χιλιάδες άλλες ιστοσελίδες είναι απαγορευμένες.
Από την άλλη, η αντίδραση δείχνει αν μη τι άλλο, μία επιθυμία από πλευράς Κίνας για διαμόρφωση μίας νέας παγκόσμιας ισορροπίας δυνάμεων.
Όπως λοιπόν μεταδίδει το κινεζικό πρακτορείο Xinhua, η έκθεση, με τον τίτλο «Το καθεστώς της Δημοκρατίας στις Ηνωμένες Πολιτείες», αναφέρει πως «η δημοκρατία είναι ένα κοινό αγαθό, το οποίο μοιράζεται όλη η ανθρωπότητα. Είναι ένα δικαίωμα για όλα τα κράτη, όχι ένα προνόμιο για τους λίγους». Σύμφωνα με την έκθεση, η δημοκρατία μπορεί να πάρει πολλές μορφές και δεν είναι ίδια για όλους. Μάλιστα, «το πολιτικό σύστημα κάθε χώρας θα πρέπει να αποφασίζεται ανεξάρτητα από τον ίδιο το λαό».
Το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας… παραδέχεται πως «από ιστορικής πλευράς, η ανάπτυξη της δημοκρατίας στις ΗΠΑ ήταν ένα βήμα μπροστά». Η έκθεση αναφέρει -σύμφωνα πάντα με όσα μεταδίδει το Xinhua- πως το σύστημα αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας κι ο διαχωρισμός των εξουσιών αναμόρφωσαν την φεουδαρχική απολυταρχία της Ευρώπης (δεν έγινε γνωστό αν η ανάλυση περιλαμβάνει και τον διαφωτισμό και τις ευρωπαϊκές επαναστάσεις).
Όμως, με την πάροδο των χρόνων, τονίζει, η δημοκρατία στις ΗΠΑ έχει «εκφυλιστεί» και «αποξενωθεί», με αποτέλεσμα να έχει «βαθιά ριζωμένα προβλήματα», «χαοτικές πρακτικές». Έτσι, η «εξαγωγή του αμερικανικού brand της δημοκρατίας» δεν μπορεί παρά να συνοδεύεται από «καταστροφικές συνέπειες».
Σε μία κατά μέτωπον εναντίωση στην αμερικανική πρωτοβουλία για την παγκόσμια δημοκρατία, στην οποία είναι καλεσμένες χώρες όπως η Ινδία, η Βραζιλία, η Πολωνία και το Κονγκό (και επιδεικτικά δεν είναι η Κίνα και η Ρωσία), η έκθεση αναφέρει πως είναι επιτακτική ανάγκη οι ΗΠΑ να «αναλάβουν περισσότερες διεθνείς ευθύνες» και να «προσφέρουν περισσότερα δημόσια αγαθά στον κόσμο». Αντί «να επιδιώκουν να επιβάλλουν το brand της δημοκρατίας τους στους άλλους» και να «χρησιμοποιούν τις αξίες τους για να χωρίζουν τον πλανήτη σε στρατόπεδα».
Το κινεζικό πρακτορείο –και άλλα κινεζικά μέσα- επιδόθηκαν τις τελευταίες μέρες και σε μία καμπάνια αποδόμησης της αμερικανικής πρωτοβουλίας. Είναι χαρακτηριστική η εξής ανάρτηση στο twitter:
What’s wrong with the U.S. democratic system?
Money-dominated politics: money decides everything.
Click for more: https://t.co/InsNTG38UY pic.twitter.com/IdfKqThDdZ— China Xinhua News (@XHNews) December 5, 2021
«Ποιο είναι το κακό με το δημοκρατικό σύστημα των ΗΠΑ;» αναρωτιέται η λεζάντα. «Η πολιτική που κυριεύεται από το χρήμα: το χρήμα αποφασίζει για τα πάντα» έρχεται από κάτω η απάντηση.
Μία «σοσιαλιστική δημοκρατία με κινεζικά χαρακτηριστικά»
Αντίθετα, όπως σχολιάζει η βρετανική εφημερίδα Guardian, κινεζικά μέσα ενημέρωσης υποστηρίζουν ότι στην Κίνα επικρατεί μία «σοσιαλιστική δημοκρατία με κινεζικά χαρακτηριστικά» και μία «δημοκρατία ολόκληρων διαδικασιών».
«Οι ΗΠΑ απέχουν πολύ από το να είναι ο «φάρος της δημοκρατίας» και δεν έχουν τίποτε αξιόλογο να επιδείξουν με δεδομένη την χαοτική αμερικανική κοινωνία» αναφέρουν από πλευράς τους οι κινεζικοί Global Times.
Η τηλεδιάσκεψη του Μπάιντεν για την παγκόσμια Δημοκρατία
Από τη μία πλευρά λοιπόν, η Κίνα παρουσιάζει τη δική της εικόνα σχετικά με το πολίτευμά της, πιθανώς εκνευρισμένη και με το κούνημα του δακτύλου από πλευράς ΗΠΑ και Ευρώπης για τα δικαιώματα των Ουιγούρων. Η κριτική της για την δημοκρατία στις ΗΠΑ θα μπορούσε να διαβαστεί ίσως ως μία κριτική προς τον καπιταλισμό και τον υλισμό, που εκφυλίζει τις κοινωνικές αξίες. Από την άλλη, και η Κίνα έχει αναπτύξει το δικό της καπιταλισμό.
Η κινεζική στάση όμως πιθανώς δείχνει και την απροθυμία αποδοχής της ιδεολογικής ανωτερότητας των ΗΠΑ ως οχήματος εξωτερικής πολιτικής, μία τάση που μένει να φανεί αν θα υιοθετηθεί και από άλλα κράτη.
Σε βάθος χρόνου, αμερικανικές κυβερνήσεις έχουν επικαλεστεί την παγκόσμια δημοκρατία και τον εκδημοκρατισμό των λιγότερο δημοκρατικών κρατών. Το αφήγημα ξεδιπλώθηκε από τα Βαλκάνια μέχρι το Ιράκ και από Ευρωπαίους πολιτικούς αντιμετωπιζόταν, σε βάθος χρόνου, με σκεπτικισμό. Παράλληλα απηχούσε και το μεταπολεμικό δίπολο, ανάμεσα στη δημοκρατική Δύση και τα κομμουνιστικά καθεστώτα.
Σε άρθρο του στο Politico, ο αρθρογράφος των New York Times Τζέιμς Τράουμπ, αναλυτής στο Κέντρο Διεθνούς Συνεργασίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και ο ίδιος που έχει δηλώσει πως «ο Μπάιντεν έγινε Μιτεράν», επισημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι αρχίζουν να βλέπουν πως κάτι αλλάζει. Και φέρονται μάλιστα, σύμφωνα τουλάχιστον με τον ίδιο, πρόθυμοι να προσδεθούν στο ιδεολογικό άρμα των ΗΠΑ με λιγότερο σκεπτικισμό και κριτική.
«Οι μέρες στις οποίες η δημοκρατία και ο κοσμοπολιτισμός θεωρούνταν κυρίαρχοι και πως θα ήταν η ατμομηχανή του κόσμου –η θέση του «τέλους της ιστορίας»- αυτές τις μέρες τις έχουμε ήδη αφήσει πίσω μας» αναφέρει ο Μανουέλ Μουνίζ Βίλλα, ανώτατος αξιωματούχος στο υπουργείο Εξωτερικών της Ισπανίας. «Ο Μπάιντεν θα βρει περισσότερα δεκτικά κράτη σε σχέση με πριν από μερικά χρόνια» προβλέπει.
Από την άλλη, αξιωματούχος του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών (πάλι σύμφωνα με τον Τράουμπ), σημειώνει πως πλέον το Παρίσι αναγνωρίζει ότι η Κίνα επιχειρεί να προωθήσει ένα μοντέλο αυταρχικού καπιταλισμού και βλέπει τον ανταγωνισμό με την Κίνα ως «πολύ ευθύ και σκληρό». Και αυτός διαπιστώνει σύγκλιση απόψεων με τους Ευρωπαίους. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, αναφέρει, ελπίζουν πως η τηλεδιάσκεψη για τη δημοκρατία θα «σκληρύνει» τις δυτικές δημοκρατίες απέναντι στην εξωτερική απειλή από τη ρωσική προπαγάνδα και την κινεζική εξαγωγή τεχνολογίας παρακολούθησης.
Ο νεαρός Μπάιντεν σκεπτικιστής απέναντι στον εκδημοκρατισμό
Ο Τράουμπ αναφέρει και κάτι ακόμη ενδιαφέρον. Τα χρόνια του πολέμου του Βιετνάμ, αναφέρει, ο νεαρός τότε Μπάιντεν ήταν σκεπτικιστής απέναντι στη ρητορική πως οι ΗΠΑ μπορούν να σώσουν τη δημοκρατία ανά τον πλανήτη. Μάλιστα, λέει, σε συνέντευξη που του είχε παραχωρήσει το 2009 για το «New York Times Magazine» του είχε μεταφέρει παρατηρήσεις για το «The Freedom Agenda» (ένα βιβλίο για την προώθηση της δημοκρατίας που έγραψε ο ίδιος ο Τράουμπ), εμφανιζόμενος -όπως σχολιάζει- ως περισσότερο «ρεαλιστής», παρά «ιδεολόγος». Σήμερα, επισημαίνει το δίπολο αυτό στην αμερικανική πολιτική δείχνει να έχει καταργηθεί.
Καθώς όμως ο Μπάιντεν συσπειρώνει τις δημοκρατίες ανά τον πλανήτη (και να σημειωθεί πως του έχει ασκηθεί κριτική για κάποιες από τις προσκλήσεις που έστειλε για την τηλεδιάσκεψη, από αυτή στον Βραζιλιάνο πρόεδρο Ζαΐρ Μπολσονάρου μέχρι την πολωνική ηγεσία –και βέβαια τη συμμετοχή του Κονγκό), κάτι έχει αλλάξει όντως, στον τρόπο που προβάλλεται προς το εξωτερικό το «αμερικανικό παράδειγμα».
Η εισβολή οπαδών του Ντόναλντ Τραμπ στο Καπιτώλιο και η εικόνα χάους που προβλήθηκε από τα ΜΜΕ ανά τον πλανήτη, θεωρείται από τους αναλυτές πως τραυμάτισε την εικόνα της αμερικανικής δημοκρατίας, εμφανώς στην Ευρώπη, αλλά απ’ ό,τι φαίνεται και πιο πέρα. Όταν το Πεκίνο αναπτύσσει το επιχείρημα για τη χαοτική αμερικανική δημοκρατία, υπάρχει πλέον, ατυχώς, μία συνειρμική εικόνα που έρχεται στο μυαλό.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
