THEPOWERGAME
Στις δυνατότητες χρηματοδότησης και των αγροτικών περιοχών με μειωμένο πληθυσμό στο πλαίσιο του νέου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της Κομισιόν για το διάστημα 2021-27, μέσω επενδυτικών ευκαιριών που αφορούν στις δημογραφικές προκλήσεις, αναφέρθηκε η Ντουμπράβκα Σούικα, Αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Επίτροπος για τη Δημοκρατία και το Δημογραφικό στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Powergame.gr.
Συγκεκριμένα, εξήγησε πως οι ειδικοί κανονισμοί για τους πόρους στον προύπολογισμό, και ειδικότερα αυτοί που διέπουν τις πολιτικές συνοχής, περιλαμβάνουν πλέον τις δημογραφικές προκλήσεις στο πλαίσιο επενδυτικών ευκαιριών. Εφόσον αυτές οι διατάξεις υιοθετηθούν από τα κράτη-μέλη, θα μπορεί το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) να προσφέρει πόρους για την επιχειρηματική ανάπτυξη, τη συνδεσιμότητα, την πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, κ.α.
Η κα Σούικα, η οποία συμμετείχε πρόσφατα στο Συνέδριο του Economist στην Αθήνα, με θέμα «Δημογραφικές προκλήσεις και Πολιτικές ισότητας των φύλων», μίλησε επίσης για την πρωτοβουλία για τη μετανάστευση των εξειδικευμένων επιστημόνων που θα παρουσιάσει η Επιτροπή το 2022, προκειμένου να αντιστραφεί το λεγόμενο brain drain, για την αναμενόμενη γήρανση του πληθυσμού και την αύξηση –και εν μέσω κορονοϊού- των αναγκών μακροχρόνιας νοσηλείας στην Ευρώπη. Τέλος, αναφέρθηκε στις προοπτικές ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ (η ίδια κατάγεται από την Κροατία) και στις προσπάθειες ώστε οι Ευρωπαίοι πολίτες να εμπιστευθούν περισσότερο τους θεσμούς της ΕΕ.
Ακολουθεί αναλυτικά η συνέντευξη.
-Πρόσφατα συμμετείχατε στο Συνέδριο του Economist στην Αθήνα με θέμα «Δημογραφικές προκλήσεις και Πολιτικές ισότητας των φύλων», στο οποίο μιλήσατε για τις προτεραιότητες της ΕΕ όσον αφορά την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων στη σκιά της COVID. Μπορείτε να αναλύσετε περαιτέρω αυτά τα ζητήματα; Ποιες ακριβώς είναι οι προκλήσεις που προέκυψαν λόγω της πανδημίας;
Για πάνω από ενάμιση χρόνο, ζούμε σε εξαιρετικά πρωτόγνωρες συνθήκες. Καθώς ορισμένες από τις πιο οξείες προκλήσεις για τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης των χωρών μας υποχωρούν και καθώς βαδίζουμε προς τη φάση της ανάκαμψης, ορισμένοι θεμελιώδεις μετασχηματισμοί γίνονται πλέον προφανείς. Στην πραγματικότητα, η εμφάνιση της πανδημίας της COVID-19 συνέπεσε με μια περίοδο βαθιάς δημογραφικής και κοινωνικής μεταβολής στην Ευρώπη. Το γεγονός, ωστόσο, ότι ζούμε περισσότερο και πιο υγιείς είναι ενδεικτικό της επιτυχίας και της δυναμικής της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς. Αυτό, ως ένα καλό νέο, συνοδεύεται από μια σειρά προκλήσεων και ευκαιριών που πρέπει να εξετάσουμε.
Στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστεί η βασική δημογραφική τάση που επηρεάζει ολόκληρη την ήπειρο, με άλλα λόγια η γήρανση. Είναι ζωτικής σημασίας να προετοιμάσουμε τις οικονομίες και τις κοινωνίες μας από τώρα. Η γήρανση του πληθυσμού και η μείωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας επιφέρουν σημαντικές συνέπειες στην κοινωνία και την οικονομία μας. Σύμφωνα με την «Έκθεση για τη Δημογραφική Γήρανση 2021», ο συνολικός πληθυσμός της Ένωσης αναμένεται να μειωθεί κατά περίπου 5% έως το 2070. Επιπλέον, η αναλογία των εξαρτώμενων ηλικιωμένων αναμένεται να αυξηθεί. Είναι σημαντικό να προετοιμάσουμε τις κοινωνίες και τις οικονομίες μας, προκειμένου να διαχειριστούμε αυτό το σενάριο.
Ως αποτέλεσμα της δημογραφικής αλλαγής στην οποία αναφέρθηκα προηγουμένως, ο αριθμός των ατόμων στην ΕΕ που πιθανότατα θα χρειάζονται μακροχρόνια περίθαλψη προβλέπεται να αυξηθεί σημαντικά: από λίγο περισσότερο από 30 εκατομμύρια το 2019 σε σχεδόν 40 εκατομμύρια το 2050. Αυτό θα οδηγήσει σε ραγδαία αύξηση της ζήτησης υπηρεσιών μακροχρόνιας περίθαλψης.
Συνεπώς, ως μία από τις πρώτες ενέργειές μας στο πλαίσιο των εργασιών μας για τη γήρανση, στις 15 Σεπτεμβρίου 2021 η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φον Ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ότι η Επιτροπή θα παρουσιάσει μια νέα ευρωπαϊκή στρατηγική φροντίδας για τη στήριξη ανδρών και γυναικών, ως προς την εύρεση της καλύτερης φροντίδας και της καλύτερης ισορροπίας ζωής.
Εκτός από μια πρωτοβουλία για τη μακροχρόνια περίθαλψη, η ευρωπαϊκή στρατηγική φροντίδας θα περιλαμβάνει επίσης την αναθεώρηση των στόχων της Βαρκελώνης, σχετικά με την προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα. Με το τελευταίο, στοχεύουμε να ενισχύσουμε περαιτέρω τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας.
Εκτός από τη Στρατηγική Φροντίδας, το 2022 θα παρουσιάσουμε επίσης μια πρωτοβουλία για τη μετανάστευση των εξειδικευμένων επιστημόνων και τη μείωση του πληθυσμού, η οποία θα εξετάσει τους διαφορετικούς παράγοντες, τις μακροπρόθεσμες συνέπειες και τις πιθανές λύσεις, προκειμένου να σταματήσει ή ακόμα και να αντιστραφεί η μετανάστευση του επιστημονικού δυναμικού. Στοχεύουμε, λοιπόν, να καλύψουμε το δημογραφικά ζήτημα συνολικά, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις ηλικίες, τις περιοχές και τις οικονομικές και κοινωνικές πτυχές.
-Τον Ιούνιο, η Επιτροπή ανακοίνωσε ένα Σύμφωνο Αγροτικής Ανάπτυξης και ένα Σχέδιο Αγροτικής Δράσης, προκειμένου να ενισχύσει και να συνδέσει τους αγροτικούς πληθυσμούς εντός της ΕΕ, ιδίως των πιο απομακρυσμένων περιοχών. Ποιες συγκεκριμένες ενέργειες πρέπει να χρηματοδοτηθούν και στην Ελλάδα για την ενίσχυση των αγροτικών κοινωνιών; Θα αξιοποιηθούν πόροι από το πρόγραμμα Next Generation Europe;
Δεν γίνεται να επιτρέψουμε το γεγονός ότι 137 εκατομμύρια πολίτες που ζουν σε αγροτικές περιοχές συχνά αισθάνονται παραμελημένοι. Όσον αφορά το φύλο, οι γυναίκες ηλικίας μεταξύ 20 και 44 ετών είναι πιο πιθανό να εγκαταλείψουν τις αγροτικές περιοχές και τις ενδιάμεσες περιοχές (περιοχές ενδιάμεσης πληθυσμιακής πυκνότητας) από ό,τι οι άνδρες. Αυτό οδηγεί σε ένα χάσμα μεταξύ των φύλων σε ορισμένες αγροτικές περιοχές και είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Παρουσιάσαμε το Σύμφωνο Αγροτικής Ανάπτυξης και ένα Σχέδιο Αγροτικής Δράσης, τα οποία στοχεύουν να συνδέσουν τις αγροτικές περιοχές της Ευρώπης και να τις καταστήσουν ισχυρότερες, πιο ανθεκτικές και πιο ευημερούσες. Δεσμευόμαστε στην εφαρμογή ενός μηχανισμού προστασίας των αγροτικών περιοχών, προκειμένου να αξιολογήσουμε εκ των προτέρων τον προβλεπόμενο αντίκτυπο των βασικών πρωτοβουλιών της ΕΕ στις αγροτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.
Το «Μακροπρόθεσμο Όραμα για τις Αγροτικές Περιοχές» επιδιώκει να δημιουργήσει μια νέα δυναμική για τις αγροτικές περιοχές, φέρνοντας το επίκεντρο της χάραξης πολιτικής της ΕΕ σε αυτές τις περιοχές, ώστε να τις βοηθήσει να αντιμετωπίσουν το σύνολο των μακροπρόθεσμων προκλήσεων.
Αυτό το Όραμα προωθεί την ολοκληρωμένη, βιώσιμη και ανθεκτική ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις διαστάσεις και τους τομείς, ώστε να αξιοποιηθεί στο έπακρο το δυναμικό αυτών των περιοχών, που φιλοξενούν σχεδόν 100 εκατομμύρια ανθρώπους και καλύπτουν το 45% της επικράτειας της ΕΕ.
Για να εμπλουτίσουμε την εργαλειοθήκη μας, προετοιμάσαμε την πρώτη αναφορά για τον αντίκτυπο της δημογραφικής μεταβολής. Έχουμε αναπτύξει έναν «Δημογραφικό Άτλαντα» που μας επιτρέπει να παρακολουθούμε την εξέλιξη αυτής της κατάστασης σε όλη την Ευρώπη. Δημοσιεύσαμε επίσης την «Πράσινη Βίβλο» για τη γήρανση και τον ίδιο μήνα εγκρίναμε το «Μακροπρόθεσμο Όραμα για τις Αγροτικές Περιοχές» στην ΕΕ.
Όλα αυτά τα εργαλεία μάς βοηθούν ήδη να προσδιορίσουμε τις περιοχές που πλήττονται περισσότερο από τις δημογραφικές μεταβολές. Η φιλοδοξία μας είναι να κάνουμε όλες τις περιοχές, συμπεριλαμβανομένων αυτών που αντιμετωπίζουν πληθυσμιακή μείωση, ελκυστικές ξανά για τους νέους, διασφαλίζοντας την ποιότητα ζωής των ανθρώπων που τις κατοικούν και προσφέροντάς τους τις υπηρεσίες που χρειάζονται και τις εργασιακές ευκαιρίες που τους αξίζουν, αξιοποιώντας την ψηφιακή μετάβαση.
Το επόμενο έτος σχεδιάζουμε να προχωρήσουμε σε ένα σχέδιο για τη μετανάστευση εξειδικευμένων επιστημόνων, ώστε να δούμε πώς θα καταφέρουμε να μετατρέψουμε αυτό το φαινόμενο σε προσέλκυση επιστημονικού δυναμικού, υιοθετώντας μια ισορροπημένη ανάπτυξη ανά περιοχή. Αυτό αποτελεί βασικό στοιχείο της συνοχής μας σε επίπεδο κοινωνιών, περιοχών και γενεών.
Αυτές οι πολιτικές φιλοδοξίες αντικατοπτρίζονται και στις επενδύσεις μας. Για παράδειγμα, στο πλαίσιο του νέου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 2021-2027, οι ειδικοί κανονισμοί για τους πόρους, και ειδικότερα αυτοί που διέπουν τις πολιτικές συνοχής, περιλαμβάνουν πλέον δημογραφικές προκλήσεις στο πλαίσιο επενδυτικών ευκαιριών. Αυτό που χρειάζεται είναι τα κράτη-μέλη και οι περιφέρειες να υιοθετήσουν αυτές τις διατάξεις στα επιχειρησιακά τους προγράμματα κατά την επόμενη περίοδο.
Με βάση το παραπάνω, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) μπορεί, για παράδειγμα, να προσφέρει υποστήριξη για τη βελτίωση της πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες, τη συνδεσιμότητα, την επιχειρηματική ανάπτυξη, την κινητικότητα και τον εκσυγχρονισμό των περιοχών με μειωμένο πληθυσμό.
-Έχει γίνει αρκετή κριτική, ανά τα χρόνια, σχετικά με το πόσο πραγματικά δημοκρατικά στη βάση και προσβάσιμα στους πολίτες είναι τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα; Πώς θα απαντούσατε σε αυτήν την κριτική; Έχει αλλάξει κάτι ως τώρα;
Η δημοκρατία είναι μια από τις θεμελιώδεις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια «Νέα Ώθηση για την Ευρωπαϊκή Δημοκρατία» είναι μία από τις προτεραιότητες της Επιτροπής υπό την Πρόεδρο Φον Ντερ Λάιεν.
Μια δημοκρατία με ορθή λειτουργία βασίζεται πράγματι σε μια σχέση εμπιστοσύνης. Πρέπει να βρούμε διαφορετικούς τρόπους για να γνωρίσουμε καλύτερα τους πολίτες μας, σε όλα τα επίπεδα –τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό– ώστε να δημιουργήσουμε μεγαλύτερη σύνδεση με τους πολίτες. Πρέπει να εδραιωθεί η εμπιστοσύνη, να θεμελιωθεί η αλληλεγγύη, να διεξάγουμε μια ειλικρινή και ανοιχτή συζήτηση.
Τα προηγούμενα χρόνια κατέδειξαν ότι η δημοκρατία στην ΕΕ αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις, που κυμαίνονται από τον αυξανόμενο εξτρεμισμό, τις παρεμβάσεις στις εκλογές, έως και τη διάδοση πληροφοριών χειραγώγησης και τις απειλές κατά δημοσιογράφων – εντός και εκτός διαδικτύου.
Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι προσεγγίζουμε εκείνους που έχουν χάσει την πίστη τους στους θεσμούς μας, στη δημοκρατία και στο ευρωπαϊκό εγχείρημα. Πρέπει να μιλήσουμε με τον καθένα και να μην αποφεύγουμε τις δύσκολες συζητήσεις.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δημιουργήσουμε επαρκή χώρο για μια διαβουλευτική δημοκρατία, προκειμένου να ενισχύουμε τις αντιπροσωπευτικές μας δημοκρατίες.
Μία από τις αρχές στις οποίες στηρίξαμε τη «Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης» είναι η ενδυνάμωση των Ευρωπαίων πολιτών και η προώθηση της διαβουλευτικής δημοκρατίας, με σκοπό την ενίσχυση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας.
Οι Ομάδες Ευρωπαίων Πολιτών της Διάσκεψης βρίσκονται σε καλό δρόμο. Από ό,τι μπόρεσα να παρατηρήσω κατά τη διάρκεια των εργασιών αυτών των ομάδων, πιστεύω ότι είμαστε σε σωστή πορεία. Οι πολίτες μας είναι πολύ αφοσιωμένοι, καλά προετοιμασμένοι και ανταλλάσσουν απόψεις και στοχάζονται πάνω σε ένα εκτενές σύνολο θεμάτων.
Ελπίζω ειλικρινά πως οι προσπάθειές μας θα μετουσιωθούν σε έναν νέο τρόπο δράσης, σε μια πιο συμμετοχική ιδιότητα του πολίτη και μια πιο προσεκτική πολιτική ηγεσία.
Εν τέλει, ελπίζουμε να οικοδομήσουμε και πάλι την εμπιστοσύνη με τους πολίτες μας, κατά δεύτερον, να αποκαταστήσουμε και να ενισχύσουμε την πίστη στο ευρωπαϊκό εγχείρημα και, τρίτον, να δημιουργήσουμε ένα νέο όραμα για την Ευρώπη, το οποίο θα μπορούμε όλοι να μοιραστούμε. Εξάλλου, δεν νομίζω ότι έχουμε κάποια άλλη επιλογή.
-Ως Κροάτισσα και τέως Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Ευρωπαϊκής Ενσωμάτωσης του Κροατικού Κοινοβουλίου, που πλέον είστε αντιπρόσωπος ενός ευρωπαϊκού θεσμικού οργάνου στο υψηλότερο επίπεδο, μπορείτε να μας πείτε αν θεωρείτε πως η ένταξη νέων κρατών-μελών από την περιοχή των Βαλκανίων έχει καθυστερήσει;
Επιτρέψτε μου να επισημάνω κάτι εξαρχής: Τα Δυτικά Βαλκάνια αποτελούν προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Πολιτική Διεύρυνσης της ΕΕ είναι μια στρατηγική επένδυση για τη σταθερότητα και την ειρήνη στην Ευρώπη.
Το μέλλον όλων των Δυτικών Βαλκανίων βρίσκεται ξεκάθαρα στην ΕΕ. Οι ηγέτες της ΕΕ έχουν επαναλάβει την κατηγορηματική υποστήριξή τους για την ευρωπαϊκή προοπτική, επανειλημμένα και, μεταξύ άλλων, και στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής στο Ζάγκρεμπ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάζεται από την πρώτη ημέρα που έλαβε εντολή σχηματισμού για να αναζωογονήσει τη διαδικασία της διεύρυνσης. Η ενισχυμένη μεθοδολογία που υιοθέτησε η Επιτροπή τον Φεβρουάριο του 2020, και η οποία εγκρίθηκε από το Συμβούλιο τον Μάρτιο του 2020, έχει ως στόχο να καταστήσει τη διαδικασία διεύρυνσης πιο αξιόπιστη, με ισχυρότερη πολιτική κατεύθυνση, πιο δυναμική και πιο προβλέψιμη.
Οι εταίροι των Δυτικών Βαλκανίων χρειάζονται μια αξιόπιστη προοπτική. Αυτό σημαίνει, μια ισχυρή, αξιοκρατική προοπτική πλήρους ένταξης στην ΕΕ. Με τη σειρά τους, τα Δυτικά Βαλκάνια πρέπει να επιταχύνουν τις μεταρρυθμίσεις για να αντιμετωπίσουν πλήρως τις διαρθρωτικές αδυναμίες, ιδίως σε τομείς θεμελιωδών χαρακτηριστικών.
Η ΕΕ στάθηκε στο πλευρό των εταίρων της στα Δυτικά Βαλκάνια για να αντιμετωπιστεί η νούμερο ένα προτεραιότητα στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο: η πανδημία του κορονοϊού.
Η ΕΕ έλαβε αποφασιστικές ενέργειες για τη στήριξη των Δυτικών Βαλκανίων. Διέθεσε ένα πακέτο 3,3 εκατομμυρίων ευρώ, με στόχο να ενισχυθεί η αντιμετώπιση της άμεσης υγειονομικής κρίσης –συμπεριλαμβανομένων ζωτικής σημασίας ιατρικών προμηθειών όπως μάσκες, αναπνευστήρες και εμβόλια– και να τεθούν σε εφαρμογή ανακουφιστικά μέτρα για τη στήριξη της απασχόλησης και της κοινωνικής προστασίας.
Επίσης, έχουμε ήδη εγκρίνει ένα Οικονομικό και Επενδυτικό Σχέδιο, με βάση το οποίο θα μπορούσαν να διατεθούν έως και 29 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις, εγγυήσεις και ευνοϊκά δάνεια, ώστε να τονωθεί η μακροπρόθεσμη ανάκαμψη των Δυτικών Βαλκανίων και να προωθηθεί η σύγκλισή τους με την ΕΕ.
Όπως καταλαβαίνετε, όλες αυτές οι συγκεκριμένες ενέργειες αποδεικνύουν τη θέση μας ότι τα Δυτικά Βαλκάνια αποτελούν πράγματι προτεραιότητα για την ΕΕ.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
