THEPOWERGAME
«Είναι σαν να κάνεις ηλεκτροσόκ σε ηλικιωμένο με βηματοδότη», λέει το αφεντικό μιας βρετανικής εφημερίδας αναφερόμενος στην αγορά του δημοσιογραφικού χαρτιού, όπου οι τιμές, μέσα σε λίγους μήνες, έχουν αυξηθεί πάνω από 50%. Το κόστος του χαρτιού που τροφοδοτεί τα πιεστήρια σε όλο τον κόσμο αυξάνεται σε επίπεδα ρεκόρ, ανεβάζοντας τα έξοδα των εφημερίδων από τη Βομβάη έως το Σίδνεϊ.
Τις καλές εποχές, πριν οι διαφημίσεις μεταπηδήσουν στο διαδίκτυο, οι εφημερίδες είχαν μια υποστηρικτική συνεργασία με την χαρτοβιομηχανία. Καθώς οι διαφημίσεις έφυγαν και οι κυκλοφορίες μειώθηκαν, οι σχέσεις έγιναν πιο συναλλακτικές. Τώρα βρίσκονται στο στάδιο των κραυγών.
Οι χαρτοβιομηχανίες βίωσαν για χρόνια τα χειρότερα, καθώς οι εφημερίδες μείωσαν τη σελιδοποίηση, ψηφιοποιήθηκαν πλήρως ή έκλεισαν οριστικά. Οι εφημερίδες κατάφεραν να μειώσουν το κόστος του δημοσιογραφικού χαρτιού από τις επιχειρήσεις που πάλευαν να παραμείνουν στη δουλειά καθώς η ζήτηση μειωνόταν, ενώ οι χαρτοβιομηχανίες που τιμολογούσαν υπέφεραν σιωπηλά. Πολλές, δίστασαν να κλείσουν τις τεράστιες μηχανές τους που κόστιζαν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια.
Αυτός ο δισταγμός έχει πλέον εξανεμιστεί. Οι χαρτοβιομηχανίες καταργούν τη δυναμικότητα του δημοσιογραφικού χαρτιού και διαφοροποιούνται. Για παράδειγμα, τον Ιούνιο, η Norske Skog, μια νορβηγική εταιρεία χαρτοπολτού και χαρτιού, δήλωσε ότι θα κλείσει το 66 ετών εργοστάσιο Tasman στη Νέα Ζηλανδία.
Η φινλανδική εταιρεία UPM, ανακοίνωσε φέτος την πώληση του εργοστασίου της στο Shotton της Ουαλία σε έναν Τούρκο κατασκευαστή χαρτονιού και συσκευασιών. Για τη ρωσική εταιρεία JCS Volga, το δημοσιογραφικό χαρτί αντιπροσώπευε το 70% της παραγωγής. Τώρα, το μισό των προϊόντων που παράγει είναι συσκευασίες.
Οι χαρτοβιομηχανίες «μεταμορφώθηκαν ανίκανες να διαμορφώσουν τις τιμές σε ικανές συμμετέχουσες σε μια φθίνουσα αγορά», λέει ο Tim Woods της IndustryEdge, μιας εταιρείας ερευνών για τις βιομηχανίες ξυλείας και χάρτου της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας.
Η πανδημία, με τους ανθρώπους να εργάζονται από το σπίτι, σήμαινε ακόμη λιγότερες αγορές εφημερίδων, γεγονός που συμπίεσε και πάλι τη ζήτηση για δημοσιογραφικό χαρτί και αύξησε τον πόνο των προμηθευτών του. Τους τελευταίους 24 μήνες τα ευρωπαϊκά εργοστάσια αντέδρασαν καταργώντας σχεδόν το ένα πέμπτο της παραγωγικής τους δυναμικότητας σε δημοσιογραφικό χαρτί, λέει ένας αγοραστής μεγάλου βρετανικού ομίλου εφημερίδων.
Στη συνέχεια, οι οικονομίες ξανάνοιξαν. Η ζήτηση για δημοσιογραφικό χαρτί αυξήθηκε κατακόρυφα. Αυτό, σε συνδυασμό με την πολύ μειωμένη παραγωγική ικανότητα και την εκτίναξη των τιμών της ενέργειας, οδήγησε σε τιμές-σοκ. Ιδιαίτερα αμφιλεγόμενες είναι οι ενεργειακές προσαυξήσεις που ορισμένοι προμηθευτές χαρτιού επιδιώκουν να μετακυλήσουν.
Οι επιχειρήσεις εφημερίδων εκτιμούν ότι αυτό ισοδυναμεί με παραβίαση των συμβάσεων. Οι ευρωπαϊκές εφημερίδες θα πρέπει να πληρώσουν τιμές δημοσιογραφικού χαρτιού που το πρώτο τρίμηνο του 2022, είναι 50-70% υψηλότερες σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Όσο για τις αντίστοιχες εταιρείες στην Ασία και την Ωκεανία, βρίσκονται αντιμέτωπες με τιμές περίπου 25% έως 45% πάνω από το συνηθισμένο τους επίπεδο.
Ο όμιλος Nation Media Group της Κένυα πληρώνει περίπου 840 δολάρια ανά τόνο, σε σύγκριση με τα 600 δολάρια το ανώτερο στο παρελθόν, λέει η Dorine Ogolo, υπεύθυνη προμηθειών της εταιρεία. Οι τιμές της Βόρειας Αμερικής αυξήθηκαν νωρίτερα και πιο σταδιακά. Τα συμβόλαια καθορίζονται μηνιαίως και όχι ανά εξάμηνο, αλλά και εκεί, οι τιμές του δημοσιογραφικού χαρτιού το 2021 είναι 20-30% υψηλότερες από ό,τι το 2020.
Η ένωση του κλάδου των εντύπων και των μέσων μαζικής ενημέρωσης της Γερμανίας προειδοποίησε ότι η χαρτοβιομηχανία θα αναγκάσει τις εφημερίδες να εγκαταλείψουν τις χάρτινες εκδόσεις, βλάπτοντας η μια την άλλη στη πορεία. «Πρόκειται για το περίφημο κλαδί στο οποίο κάθονται και οι δύο», δήλωσε πρόσφατα. Όμως χαρτοβιομηχανία μπορεί να πουλήσει συσκευασίες. «Δεν πρόκειται να σώσουμε την εκδοτική βιομηχανία με το να είμαστε εμείς οι ίδιοι ζημιογόνοι», λέει ένα στέλεχος εργοστασίου παραγωγής χάρτου στη Βόρεια Αμερική.
Για ορισμένους εκδότες, οι αυξήσεις των τιμών θα εξανεμίσουν τα κέρδη τους. Θα χρειαστεί να προβούν σε περαιτέρω αναδιάρθρωση με κατάργηση τίτλων και απολύσεις. Ο Iwan Le Moine της βρετανικής εταιρείας συμβούλων για τη βιομηχανία χαρτιού EMGE, αναμένει το 2022 μεγάλη αύξηση του αριθμού των εφημερίδων που θα κλείσουν σε σύγκριση με ένα τυπικό έτος.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η ζήτηση θα μειωθεί και θα ωθήσει την αγορά πίσω στην ισορροπία. Αλλά, όπως δηλώνει ο Douglas McCabe της εταιρείας ερευνών Enders Analysis, οι εφημερίδες θα κάνουν περισσότερες δύσκολες συζητήσεις για το χαρτί, τελεία και παύλα, Μια πιθανή αντιμετώπιση των ηλεκτροσόκ των χαρτοβιομηχανιών είναι περισσότερη ψηφιακή αδρεναλίνη.
© 2021 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com