THEPOWERGAME
Όσο στενεύουν τα περιθώρια για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και γίνεται επιτακτικότερη η ανάγκη της μείωσης των εκπομπών ρύπων, η τρέχουσα ενεργειακή κρίση εκθέτει σε κοινή θέα τις προκλήσεις και τα εμπόδια στην επιβράδυνση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Το σημερινό ράλι στις τιμές ενέργειας εκθέτει τη σύγκρουση ανάμεσα στο βραχυπρόθεσμο κυνήγι της ανάπτυξης και της μακροπρόθεσμης αναγκαιότητας να επιβιώσει η ανθρωπότητα. Είναι ευγενής ο στόχος για τον μηδενισμό των καθαρών εκπομπών ρύπων μέχρι το 2050 που έχουν θέσει ΗΠΑ και Ε.Ε. Στην πράξη, όμως, τι γίνεται;
Οι ηγέτες των κρατών που θα συμμετάσχουν στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP26) δεν έχουν μεγάλα περιθώρια για υπεκφυγές. Βέβαια, η φυσική απουσία του Κινέζου προέδρου, Σι Τζιμπίνγκ, και του Ρώσου ομολόγου, Βλαντιμίρ Πούτιν, είναι μεγάλο μειονέκτημα για την επιτυχή έκβαση της 26ης διάσκεψης του ΟΗΕ που ξεκινά στις 31 Οκτωβρίου και θα ολοκληρωθεί στις 12 Νοεμβρίου στη Γλασκόβη της Σκωτίας υπό την προεδρία της Βρετανίας. Οι δυο ηγέτες δεν θα παραστούν στη σύνοδο κορυφής της 1ης Νοεμβρίου που θα εγκαινιάσει την πρώτη COP μετά την πανδημία της νόσου Covid-19.
Απαραίτητη αλλά δύσκολη η συνεργασία του αναδυόμενου κόσμου
Ο Τζιμπίνγκ θα δώσει εξ αποστάσεως το παρόν μέσω βίντεο σε μια περίοδο που το Κομμουνιστικό Κόμμα επέτρεψε στα ορυχεία της χώρας να εντείνουν την παραγωγή τους σε άνθρακα καθώς υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις ηλεκτροδότησης στη χώρα. Οι βαριές βροχοπτώσεις στις επαρχίες της Κίνας που αναλογούν σχεδόν στο ήμισυ της παραγωγής κάρβουνου τον Οκτώβριο καταδεικνύουν τις επιπτώσεις των ακραίων καιρικών συνθηκών αλλά και τις περιορισμένες επιλογές που έχει μια ισχυρή χώρα για να εξασφαλίσει επαρκή ηλεκτροδότηση σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Πιέσεις συσσωρεύονται και στις οικονομίες που εξαρτώνται από την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου τους, όπως η Ρωσία.
Τι και αν το ποσοστό συμμετοχής των G7 στις παγκόσμιες εκπομπές ρύπων έχει μειωθεί από το 59,17% το 1975 στο 27,54% το 2018. Η καρδιά της παγκόσμιας μεταποίησης χτυπά στην Κίνα, η οποία έχει το μεγαλύτερο μερίδιο στο 28,7% με τις ΗΠΑ (16,8%), την Ιαπωνία (16,8%) και τη Γερμανία (5,3%) να ακολουθούν, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ από το 2019.
Το 2006, η Κίνα ξεπέρασε τις ΗΠΑ στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα καθώς οι ισχυρότεροι βιομηχανικοί όμιλοι του κόσμου δημιουργούσαν μεγάλες παραγωγικές μονάδες στις αχανείς οικονομικές ζώνες της χώρας. Το 2019, οι εκπομπές ρύπων στην Κίνα ήταν υπερδιπλάσιες των ΗΠΑ και περισσότερες συγκριτικά με όλον τον ανεπτυγμένο κόσμο.
Η ορθολογική κατανάλωση απαιτεί εύρωστες κοινωνίες
Δραστικά βήματα θα πρέπει να γίνουν όχι μόνον στην παραγωγή αλλά και την κατανάλωση. Οι μεγαλύτερες κατά κεφαλήν εκπομπές ρύπων αποδίδονται στις ΗΠΑ, φθάνοντας τους 17,6 τόνους ανά έτος αντί των 10,1 τόνων κάθε Κινέζου, σύμφωνα με στοιχεία της Rhodium Group. Ένα ακόμη κρίσιμο στάδιο για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής είναι η μείωση των εκπομπών μεθανίου που προέρχονται από την ενέργεια, την κτηνοτροφική και την αγροτική πολιτική και τη διαχείριση αποβλήτων.
Αν και πάνω από 24 χώρες συμμετέχουν σε πρωτοβουλία των ΗΠΑ και της Ε.Ε για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου κατά 30% μέχρι το 2030, πόσες από αυτές προτίθενται π.χ να φορολογήσουν την κατανάλωση κρέατος για να το πετύχουν; Σε μια περίοδο που το πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών στη Δύση έχει μειωθεί, τέτοιας φύσεως λύσεις φέρουν μεγάλο πολιτικό κόστος. Για υλοποιηθεί το αφήγημα της βιωσιμότητας με ένδυση από φυσικές ίνες και τροφή με λιγοστά φυτοφάρμακα θα πρέπει πρώτα να θωρακιστεί η κοινωνία με υψηλότερα εισοδήματα.
Χρονοβόρος ο ενεργειακός μετασχηματισμός
Καθώς πάνω από 30.000 άτομα αναμένεται να συμμετάσχουν στις δεκαπενθήμερες εργασίες της COP26 από μη κυβερνητικές οργανώσεις μέχρι λομπιστές, η επιστημονική κοινότητα υπολογίζει πως θα χρειαστεί τουλάχιστον μια 10ετία για να ολοκληρωθεί η ενεργειακή μετάβαση. Πραγματοποιούνται ακόμη έρευνες για την ευρεία χρήση του «πράσινου υδρογόνου». Η αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων από πυρηνικούς αντιδραστήρες παραμένει ευαίσθητο θέμα και η αποθήκευση ενέργειας από τα φωτοβολταϊκά και τα αιολικά πάρκα δεν έχει ακόμη επιλυθεί σε μεγάλη κλίμακα.
Citi: παγκόσμιος φόρος ρύπων και το «Κλαμπ Κρατών για το Κλίμα»
Σε πρόσφατη έκθεση με τίτλο «Global Carbon Markets», η αμερικανική τράπεζα Citi προτείνει έναν παγκόσμιο φόρο ρύπων καθώς έτσι θα δημιουργηθούν τα κατάλληλα κίνητρα τόσο στις επιχειρήσεις, όσο και στα κράτη για περιορίσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα αλλά και να χαράξουν μια ξεκάθαρης πολιτική για να γίνουν επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες. Αλλά οι οικονομικοί αναλυτές της Citi παραδέχονται πως είναι δύσκολο να υπάρξει συμφωνία για έναν παγκόσμιο φόρο στις εκπομπές ρύπων προκειμένου να σταθεροποιηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.
H Citi καταλήγει πως οι ΗΠΑ και η Ε.Ε θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα «Κλαμπ Κρατών για το Κλίμα» όπου θα ενσωματώνεται ένας φόρος άνθρακα επί των εισαγωγών τους για τις χώρες που θα παραμένουν εκτός και θα γίνεται διαμοιρασμός τεχνολογικών καινοτομιών και μια εμπορική συμφωνία για τα μέλη του. Βέβαια ο πήχης για τέτοια δέσμευση είναι ψηλά μόνο και μόνο από την αναγκαιότητα της κατάστασης.
Χωρίς «άμεσες, γρήγορες και μεγάλης κλίμακας μειώσεις» στις εκπομπές ρύπων, θα είναι ανέφικτη η συγκράτηση της υπερθέρμανσης στους 1,5ο C ή ακόμη και 2ο C, είχε αναφερθεί στην έκτη αξιολόγηση της Διακυβερνητικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC). Αλλά το στίγμα έδωσε η Γκρέτα Τούμπεργκ, η νεαρή ακτιβίστρια. Όταν ερωτήθηκε για το πόσο αισιόδοξη είναι απάντησε πως «τίποτα δεν έχει αλλάξει από τα προηγούμενα χρόνια». Οι ηγέτες θα πουν ότι «θα κάνουμε αυτό και μετά θα κάνουμε το άλλο» και «θα ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να κάνουμε αυτό» και μετά δεν θα κάνουν τίποτα».
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
