THEPOWERGAME
Πιο επίκαιρη από ποτέ είναι η ενεργειακή αναβάθμιση των παλιών κατοικιών της χώρας, καθώς πάνω από τα μισά κτίρια της χώρας δεν διαθέτουν καμία απολύτως μόνωση. Ως εκ τούτου, η αύξηση του κόστους θέρμανσης λόγω της ενεργειακής κρίσης αναμένεται να πλήξει πολύ περισσότερα τα συγκεκριμένα ακίνητα. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή της ΕΛΣΤΑΤ, σχεδόν 2,4 εκατ. κτίρια επί συνόλου 4,1 εκατ. κτιρίων πανελλαδικά έχει κατασκευαστεί πριν το 1980, δηλαδή πριν την υιοθέτηση του κανονισμού για την θερμομόνωση των κτιρίων.
Αυτό σημαίνει ότι τα ακίνητα αυτά είναι πολύ πιο ενεργοβόρα και ως εκ τούτου «ακριβά» για τους ιδιοκτήτες/ενοικιαστές τους, οι οποίοι φέτος ειδικά, θα κληθούν να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη, για να τα διατηρήσουν ζεστά, καθώς τόσο το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας, όσο κι εκείνο του πετρελαίου θέρμανσης, αλλά και του φυσικού αερίου έχουν εκτοξευτεί. Πρόκειται για μια «τέλεια καταιγίδα», καθώς ό,τι σύστημα θέρμανσης κι αν έχει επιλέξει κανείς, δεν θα γλιτώσει το υψηλότερο κόστος. Είτε δηλαδή υπάρχει λέβητας φυσικού αερίου, είτε κεντρική θέρμανση με πετρέλαιο, είτε θερμαντικά σώματα που λειτουργούν μόνο με ηλεκτρική ενέργεια, ο λογαριασμός τον φετινό χειμώνα θα είναι αισθητά υψηλότερος από πέρσι.
Ενδεικτικό της σημασίας της θερμομόνωσης των κτιρίων, είναι ότι ένα ακίνητο χωρίς τέτοια υλικά, έχει απώλειες θερμότητας της τάξεως του 42% μόνο από την τοιχοποιία, ενώ επιπλέον 21% απωλειών προκύπτει από τα κουφώματα. Από δε την ταράτσα, οι απώλειες αγγίζουν το 25%. Αυτός ήταν και ο λόγος που όλα τα προηγούμενα προγράμματα «Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον» είχαν ως κύριες επιλέξιμες δράσεις, την αντικατάσταση των κουφωμάτων και την τοποθέτηση θερμομόνωσης. Ωστόσο, η έλλειψη επαρκών κονδυλίων περιόρισε αρκετά τον όγκο των ακινήτων που αναβαθμίστηκαν ενεργειακά.
Αυτό αντανακλάται και στα στοιχεία που έχουν προκύψει από τα ενεργειακά πιστοποιητικά που έχουν εκδοθεί τα τελευταία χρόνια. Συγκεκριμένα, η πλειονότητα των ακινήτων που έχουν εκδώσει το σχετικό πιστοποιητικό (πάνω από το 60%) ανήκουν στις δύο χαμηλότερες κατηγορίες ενεργειακής απόδοσης (Ζ και Η). Άλλωστε, οι βαθμίδες Α+, Α, Β+ και Β αφορούν ακίνητα τα οποία έχουν κατασκευαστεί από το 2012 και μετά, με βάση τον ΚΕΝΑΚ (Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης κτιρίων), που θεσπίστηκε τότε, δηλαδή έχουν υιοθετήσει σύγχρονα συστήματα θέρμανσης και παραγωγής ζεστού νερού, διαθέτουν καλή θερμομόνωση κι ενεργειακά τζάμια. Αντίστοιχα, η πλειονότητα των κτιρίων που έχουν καταταγεί στις βαθμίδες Γ, Δ κι Ε αφορά ακίνητα που έχουν κάποια μορφή μόνωσης με βάση τον σχετικό κανονισμό που θεσπίστηκε από το 1979 και μετά. Στο μέλλον η κατάταξη θα γίνεται με βάση την υπολογιζόμενη συνολική κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας σε kWh/m² και ανάλογα με τη χρήση και την κλιματική ζώνη του κτιρίου.
Τα επόμενα χρόνια, ο τομέας των ανακαινίσεων, ανακατασκευών κι ενεργειακής αναβάθμισης των παλιών κτιρίων της χώρας, αναμένεται να αποτελέσει σημαντικό σκέλος της οικονομίας, καθώς αναμένεται να κινητοποιηθούν κεφάλαια που εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 2,5 δισ ευρώ (μαζί με την μόχλευση). Το σχέδιο της Ε.Ε. για την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα μαζικών παρεμβάσεων στο κτιριακό απόθεμα της Ευρώπης, επενδύοντας κονδύλια ύψους 170 δισ. ευρώ, περιλαμβάνει ο σχεδιασμός της Ε.Ε. για την επίτευξη των στόχων εξοικονόμησης ενέργειας στο 32,5% έως το 2030.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα προχώρησε στα τέλη Σεπτεμβρίου στην κατάθεση επίσημου αιτήματος για την λήψη χρηματοδότησης 1,4 δισ ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας σε κτίρια κατοικιών. Τα κεφάλαια αυτά αναμένεται να συνδράμουν καθοριστικά στην επίτευξη του στόχου που έχει τεθεί στο νυν Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για την ενεργειακή αναβάθμιση τουλάχιστον 600.000 κτιρίων έως το 2030. Μέχρι το 2024, η κυβέρνηση στοχεύει να έχουν ενταχθεί σε προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας τουλάχιστον 210.000 κατοικίες, ή περίπου 50.000 κατ’έτος. Πρόκειται για σημαντικά υψηλότερο αριθμό, καθώς κατά τους προηγούμενους κύκλους των σχετικών προγραμμάτων, οι εντάξεις αφορούν περίπου 25.000 – 35.000 ακίνητα κάθε φορά.
Υπενθυμίζεται ότι ο νέος κύκλος του προγράμματος Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον αναμένεται να “τρέξει” από τα τέλη Νοεμβρίου, καθώς έχει δοθεί παράταση για να συνεκτιμηθεί και αποτυπωθεί στις επιλέξεις δράσεις και επιδοτήσεις, η πρόσφατη αύξηση των οικοδομικών υλικών στις περισσότερες κατηγορίες. Ο προϋπολογισμός ανέρχεται σε 632 εκατ. ευρώ και αναμένεται να ωφεληθούν περίπου 50.000 κατοικίες. Μάλιστα, για πρώτη φορά λαμβάνεται ειδική μέριμνα για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά, καθώς θα μπορούν να ενταχθούν και νοικοκυριά με οικογενειακό εισόδημα μέχρι 10.000 ευρώ (ή 5.000 ευρώ ατομικό).