THEPOWERGAME
Η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά περίπου ένα βαθμό Κελσίου σε σχέση με τα προ-βιομηχανικά επίπεδα έχει αυξήσει τη συχνότητα και την ένταση φαινομένων όπως καταιγίδες, πλημμύρες και ξηρασίες. Χωρίς άμεση και αποτελεσματική δράση, οι επιπτώσεις αυτές μπορεί να διογκωθούν ανεξέλεγκτα.
Η συμφωνία για την κλιματική αλλαγή του Παρισιού το 2015 έθεσε ως στόχο τον περιορισμό της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη στους δύο βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προ-βιομηχανικά επίπεδα και τη συνέχιση των προσπαθειών για περιορισμό της αύξησης στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Στόχος είναι η μετάβαση σε καθαρές πηγές ενέργειας με αποκλιμάκωση της στήριξης της παραγωγής ορυκτών καυσίμων όπως το πετρέλαιο, αυστηρούς περιορισμούς στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα καθώς και παρεμβάσεις στην τιμολόγηση του άνθρακα – μέσω της φορολογίας ή των αγορών. Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής εντάσσεται η υιοθέτηση το 2019 από την ΕΕ της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, συνολικού κόστους 1 τρις ευρώ, με στόχο τη μετατροπή της Ένωσης σε κλιματικά ουδέτερη ζώνη χωρών το 2050. Εξάλλου, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης (Next Generation EU), που έχει ήδη τεθεί σε εφαρμογή, έχει ως κεντρικό στόχο την προώθηση της «πράσινης ανάπτυξης».
Για την επίτευξη αυτών των στόχων απαιτούνται τεράστιες επενδύσεις, ύψους σύμφωνα με αρχικές εκτιμήσεις πάνω από 16 τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε παγκόσμια κλίμακα, σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και σε ενεργειακή αποτελεσματικότητα. Στις 31 Οκτωβρίου έως 11 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί στη Γλασκόβη νέα Διάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή, σε συνέχεια εκείνης του Παρισιού, για επιβεβαίωση και επικαιροποίηση των αποφάσεων που έχουν ληφθεί.
Στο συνέδριο του ΚΕΠΠ (Κέντρο Ερευνών Προοδευτικής Πολιτικής) «Ελλάδα: Επενδυτικές Στρατηγικές στο Νέο Γεωπολιτικό και Ενεργειακό Περιβάλλον» στις 21 Οκτωβρίου, 16.00-19.30, στο ξενοδοχείο Divani Caravel στην Αθήνα, θα συζητηθούν θέματα όπως ο τρόπος και ο ρυθμός με τον οποίο θα επιδιωχθεί η αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ και της ενεργειακής αποδοτικότητας στο σύστημα καθώς και η αποθήκευση, ώστε να εξομαλύνονται οι ανισορροπίες μεταξύ προσφοράς και ζήτησης στο νέο ενεργειακό σύστημα που θα κυριαρχείται από τις ΑΠΕ.
Ο Πρόεδρος του ΚΕΠΠ και πρώην Υπουργός κ. Γιάννος Παπαντωνίου δήλωσε τα εξής: «Είναι η πρώτη ανοικτή εκδήλωση του ΚΕΠΠ μετά την έναρξη της πανδημίας – με αυστηρή τήρηση, βέβαια, όλων των προβλεπόμενων όρων. Το θέμα είναι κρίσιμο για το μέλλον της χώρας μας, όχι μόνο για λόγους που αφορούν την εθνική οικονομία, αλλά και από την πλευρά της γεωπολιτικής της θέσης, λόγω των πολλαπλών διασυνδέσεων του ενεργειακού τομέα με συνιστώσες της παγκόσμιας ισχύος».
Η τρέχουσα ενεργειακή κρίση με την εκτόξευση των τιμών σε πρωτόγνωρα επίπεδα αποτελεί πρόδρομο των δυσκολιών που θα αντιμετωπιστούν στη διαδικασία της μετάβασης στην πράσινη οικονομία. Ραγδαίες μεταβολές στη δομή ενός οικονομικού συστήματος είναι αναπόφευκτο να προκαλούν αναταραχές γιατί τα νέα στοιχεία που εισάγονται οδηγούν σε ανακατατάξεις των στοιχείων που ήδη υπάρχουν και λειτουργούν. Στη σημερινή συγκυρία, η σταδιακή μείωση της προσφοράς ενέργειας από τις παραδοσιακές πηγές, σε συνδυασμό με την περιορισμένη διαθεσιμότητα ΑΠΕ οδηγεί σε αύξηση της εξάρτησης από το φυσικό αέριο – που στην Ευρώπη είναι κυρίως εισαγόμενο. Όμως, η ζήτηση για φυσικό αέριο αυξάνεται σε παγκόσμια κλίμακα, κυρίως στην Ασία και, επιπλέον, την τρέχουσα περίοδο οι καιρικές συνθήκες την οδηγούν σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα, ενώ η Ρωσία, από τους μεγαλύτερους παγκόσμιους προμηθευτές αερίου, δεν αποφεύγει να χρησιμοποιήσει τις παροχές αερίου ως εργαλείο πίεσης για ευρύτερους γεωπολιτικούς στόχους.
Η ομαλοποίηση των ενεργειακών αγορών αποτελεί δύσκολο εγχείρημα. Προϋποθέτει ταχεία μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας με παράλληλη όμως αντιμετώπιση του προβλήματος της αποθήκευσης ώστε να απορροφώνται οι διακυμάνσεις των αγορών, τόσο από την πλευρά της προσφοράς όσο και της ζήτησης. Σε περιόδους έξαρσης των τιμών κατά τη διάρκεια του σταδίου μετάβασης από τις παραδοσιακές στις καθαρές μορφές ενέργειας η πολιτεία θα πρέπει να παρεμβαίνει με μηχανισμούς επιδότησης. Έχει κρίσιμη σημασία, τόσο για κοινωνικούς λόγους όσο και για τη διασφάλιση της σταθερότητας των αγορών, να συγκρατείται το επίπεδο των τιμών σε χαμηλά επίπεδα. Όταν ολοκληρωθεί η μετάβαση και λειτουργήσει αποτελεσματικά το σύστημα αποθήκευσης, θα αποκατασταθεί η ομαλότητα σε περισσότερο μακροχρόνια βάση.
Σημαντικές προσωπικότητες από την πανεπιστημιακή και την επιχειρηματική κοινότητα καθώς και εκπρόσωποι της πολιτείας θα εκθέσουν τις απόψεις τους στο συνέδριο προσπαθώντας να φωτίσουν το θέμα από διάφορες οπτικές γωνίες και να συμβάλουν στη χάραξη εθνικής στρατηγικής, ενταγμένης στις στοχεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο πλαίσιο της συζήτησης, σε διεθνές επίπεδο, των προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής. Η συμμετοχή του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωνσταντίνου Σκρέκα καθώς και των Γενικών Γραμματέων του Υπουργείου κ. Κωνσταντίνου Αραβώση και κας Αλεξάνδρας Σδούκου θα συμβάλει στη διαμόρφωση αξιόπιστου πλαισίου αναφοράς σχετικά με τις βασικές κατευθύνσεις της πολιτικής που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση στους τομείς της ενέργειας και της προστασίας του περιβάλλοντος.
Στην Α’ Συνεδρία θα αναλυθούν γεωπολιτικές παράμετροι των ανακατατάξεων του ενεργειακού χάρτη στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο. Ο διεθνολόγος Δρ. Κωνσταντίνος Φίλης, ο Διευθυντής του think tank CER του Λονδίνου κ. Charles Grant και ο Πρόεδρος και Εκτελεστικός Διευθυντής του ΙΕΝΕ κ. Κωστής Σταμπολής θα συζητήσουν για τις επιπτώσεις του περιορισμού της σημασίας του πετρελαίου, της διατήρησης του ενδιαφέροντος για το φυσικό αέριο και των προοπτικών για τις ΑΠΕ στις οικονομίες της Ανατολικής Μεσογείου και ειδικότερα στην Ελλάδα.
Στην Β’ Συνεδρία θα συζητηθούν από τους καθηγητές κ. Παναγιώτη Λιαργκόβα, Πρόεδρο και Επιστημονικό Διευθυντή του ΚΕΠΕ, και κ. Διονύση Χιόνη καθώς και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Eren Hellas κ. Κοσμά Φέσσα θέματα προσαρμογής του παραγωγικού μοντέλου των οικονομιών στα νέα ενεργειακά δεδομένα και στις προοπτικές που διαγράφονται με έμφαση στις ελληνικές επιχειρήσεις και την ανάγκη περισσότερο εξωστρεφών προσανατολισμών.
Τέλος, στην Γ’ Συνεδρία θα τεθούν θέματα που αφορούν την εθνική ενεργειακή πολιτική και ειδικότερα οι δυνατότητες ανάδειξης της Ελλάδας σε πρότυπο κέντρο βιώσιμης ανάπτυξης με βάση τις ΑΠΕ, την Ενεργειακή Αποδοτικότητα και τη Βιολογική Γεωργία. Στη συζήτηση θα λάβουν μέρος η ΓΓ ΕΟΠΥ του ΥΠΕΝ κα Αλεξάνδρα Σδούκου, ο κ. Κωνσταντίνος Μπαλαράς, Διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο – Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης, η κα Ελένη Κουνιάκη, Head of Market Analysis της ΔΕΗ και ο Δρ. Παναγιώτης Παπασταματίου, Γενικός Διευθυντής ΕΛΕΤΑΕΝ.
Τις συζητήσεις θα συντονίσουν ο Προέδρος και Εκτελεστικός Διευθυντής του ΙΕΝΕ κ, Κωστής Σταμπολής (Α’ Συνεδρία), ο δημοσιογράφος κ. Νίκος Φιλιππίδης (Β’ Συνεδρία) και ο καθηγητής κ. Κίμων Χατζημπίρος, μέλος του Δ.Σ. του ΚΕΠΠ (Γ’ Συνεδρία).
Τη διοργάνωση του συνεδρίου έχουν στηρίξει οικονομικά σημαντικοί οργανισμοί όπως ο Όμιλος Επιχειρήσεων Μυτιληναίος και το Ίδρυμα Ευγενίδου.