THEPOWERGAME
Ως επί το πλείστον οι περισσότεροι άνθρωποι δεν σκέφτονται την πολύπλοκη χορογραφία που καθιστά τις σύγχρονες αγορές δυνατές. Εσείς, απλώς κλικάρετε και σε ελάχιστο χρόνο, ένα ή τρία πακέτα φτάνουν στην πόρτα σας. Τους τελευταίους μήνες, ωστόσο, οι παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες ήρθαν στο προσκήνιο, καθώς η αυξημένη ζήτηση για αγαθά και η απορρύθμιση του εφοδιασμού περιόρισαν τη ροή του εμπορίου. Σε λιμάνια σε όλο τον κόσμο, δεκάδες πλοία φορτωμένα με εμπορευματοκιβώτια περιμένουν υπομονετικά να ξεφορτώσουν, ενώ το κόστος μεταφοράς ενός κουτιού από την Κίνα στη δυτική ακτή της Αμερικής έχει περίπου δεκαπλασιαστεί σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα.
Μπορεί να νομίζετε ότι το χάος αντιπροσωπεύει την αρχή του τέλους της παγκοσμιοποίησης. Οι καταναλωτές μαθαίνουν ότι οι λοιμώξεις που βρίσκονται στην άλλη άκρη της γης ή ένα πλοίο που έχει κολλήσει στη διώρυγα του Σουέζ μπορούν να διαταράξουν την σχεδόν άμεση πρόσβαση σε αγαθά, την οποία θεωρούν δεδομένη. Οι κατασκευαστές ανακαλύπτουν ότι ελλιπείς εφοδιαστικές αλυσίδες μπορεί να σημαίνουν ανεπαρκή πρόσβαση σε βασικά εξαρτήματα και χαμηλό κόστος. Αυτή η αποδιοργάνωση είναι ένας λόγος που ο πληθωρισμός είναι υψηλός στην Αμερική, τη Βρετανία και αλλού. Όμως, εν μέσω προβλημάτων στα logistics, οι αγορές λειτουργούν ως είθισται, ενώ οι επιχειρήσεις βρίσκουν τρόπους να παρακάμπτουν τα εμπόδια. Υπό την έντονη πίεση, οι παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες στην πραγματικότητα δεν αποτυγχάνουν, αλλά μάλλον προσαρμόζονται.
Τα προβλήματα ξεκίνησαν το 2020, όταν οι επιχειρήσεις που είχαν αδρανοποιήσει την παραγωγή τους αναμένοντας ύφεση, βρέθηκαν αντιμέτωπες με την έντονη ζήτηση για αυτοκίνητα, ηλεκτρονικά είδη και εξοπλισμό για άσκηση στο σπίτι. Τα γενναιόδωρα κίνητρα, ειδικά στην Αμερική, κράτησαν τα βιβλία παραγγελιών γεμάτα, ενώ η πανδημία έστρεψε τις δαπάνες περισσότερο προς τα αγαθά, παρά προς τις υπηρεσίες. Οι παραγωγοί τσιπ για υπολογιστές δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν στην αυξημένη ζήτηση. Η ναυτιλιακή βιομηχανία δεν είχε εφεδρική χωρητικότητα και αντιμετώπισε σειρά προβλημάτων, από το «έπος» του κολλημένου πλοίου Ever Given, έως το κλείσιμο των λιμανιών εν μέσω πανδημίας και καταιγίδων, όπως ο τυφώνας Ida. Με το σύστημα ήδη στα όριά του, ένα ατύχημα οπουδήποτε επηρεάζει τη διακίνηση των εμπορευμάτων παντού. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι μπορεί να χρειαστεί ένας χρόνος ή και περισσότερο έως ότου οι συνθήκες επανέλθουν στα φυσιολογικά επίπεδα.
Εν τω μεταξύ, οι επιχειρήσεις ούτε κάθονται με σταυρωμένα χέρια, ούτε εγκαταλείπουν τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες. Αντίθετα, αυτοσχεδιάζουν. Ορισμένοι λιανέμποροι, όπως η Walmart, ναύλωσαν ολόκληρα πλοία αποκλειστικά για τα δικά τους προϊόντα. Τα επιβατικά αεροσκάφη μετασκευάζονται για εμπορευματικές μεταφορές. Οι κατασκευαστές τσιπ ζυγίζουν τις προτεραιότητές τους: για παράδειγμα, η TSMC, από την Ταϊβάν, προμηθεύει κατά προτεραιότητα ορισμένες αυτοκινητοβιομηχανίες και την Apple πριν από τους κατασκευαστές διακομιστών υπολογιστών. Τα αυξημένα έξοδα αποστολής συμβάλλουν στην προσαρμογή της ροής των εμπορευμάτων. Το υψηλότερο κόστος μεταφοράς σπάνια επηρεάζει την τιμή των ακριβών ηλεκτρονικών συσκευών που μεταφέρονται σε εμπορευματοκιβώτια, αλλά έχει μεγαλύτερη σημασία για τα ογκώδη, χαμηλής αξίας αγαθά, όπως τα έπιπλα κήπου. Ορισμένοι καταναλωτές μπορεί να απογοητεύθηκαν, αλλά παρόλα αυτά τα ναυτιλιακά προβλήματα μειώνουν την αξία του εμπορίου λιγότερο από ότι οποιαδήποτε άλλη περίπτωση.
Οι πιέσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες θα αφήσουν τα σημάδια τους. Όπως εκτιμά η τράπεζα Morgan Stanley, φέτος οι κεφαλαιουχικές δαπάνες θα είναι εξαιρετικές – οι παγκόσμιες επενδύσεις έως το τέλος του 2021 είναι πιθανό να είναι 15% πάνω από το προ της πανδημίας επίπεδο. Οι επιχειρήσεις έχουν επίγνωση του κινδύνου που προκύπτει από τις ανατροπές στον ναυτιλιακό τομέα και τις εμπορικές διαμάχες και προσαρμόζουν ανάλογα τα επενδυτικά τους προγράμματα. Σε μέρη όπως στην Αμερική και την Ιαπωνία οι κυβερνητικές πολιτικές παροχής κινήτρων ενθάρρυναν τις επιχειρήσεις να «επαναπατρίσουν» την παραγωγή. Η Toshiba, η ιαπωνική εταιρεία ηλεκτρονικών ειδών, κλείνει ένα παλιό εργοστάσιο στην Κίνα. Ορισμένες αυτοκινητοβιομηχανίες φέρνουν τμήματα της εφοδιαστικής τους αλυσίδας στο εσωτερικό της χώρας ή τουλάχιστον πιο κοντά στην πατρίδα, ιδίως όσον αφορά στα τσιπ. Οι νέες παραγγελίες για μικρότερα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων μπορεί να αντικατοπτρίζουν την άποψη ότι η παραγωγή θα γίνει περισσότερο περιφερειακή.
Επιστροφή στην κανονικότητα
Οι παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες θα επιβιώσουν και από αυτή τη δοκιμασία. Πράγματι, οι προσαρμογές και οι επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν ως απάντηση στις πρόσφατες δυσχέρειες είναι πιθανό να τις καταστήσουν ικανότερες να αντιμετωπίσουν τις αντιξοότητες, εξασφαλίζοντας, για παράδειγμα, τον επαρκή εφοδιασμό κρίσιμων εξαρτημάτων. Αυτό θα τους επιτρέψει, τελικά, να εξαφανιστούν και πάλι στο βάθος του μυαλού μας.
© 2021 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
